چکیده:
درباره نزول آیه 262 سوره بقره چند سبب نزول نقل شده که در آن به شخصیتها و حوادثی اشاره گردیده است. با توجه به تأثیر اسباب نزول در حوزه تفسیر و بخشهای مرتبط دیگر و نیز اشکالاتی که نسبت به این دسته از روایات عنوان میشود، بهرهگیری از شیوههای مختلف برای ارزیابی جامعتر و دقیقتر این روایات ضرورت دارد. یکی از راههای سنجش اعتبار روایات سبب نزول استفاده از مباحث تاریخی و قرائن مرتبط است، چنانکه میتواند در کنار دیگر شیوهها، شواهد بیشتری برای ارزیابی ارائه کند. در این راستا تحقیق حاضر میکوشد به گزارشهای مرتبط با شخصیتها و حوادث اشاره شده در اسباب نزول آیه 262 سوره بقره مراجعه کرده و از آنها برای بررسی استفاده کند. از جمله نتایج تحقیق آن است که مطابق گزارشهای ذکر شده درباره همیاری مسلمانان برای تجهیز سپاه اسلام در جنگ تبوک، شرایط مالی افراد مرتبط و یا کمکهای آنها در موارد دیگر، اصل کمک نقل شده در دو سبب نزول نخست، اجمالا اتفاقی قابل پذیرش بهشمار میآید. دیگر آنکه علیرغم همخوانی برخی سبب نزولها و سیاق آیه 262 سوره بقره، نزول این آیه در ارتباط با برخی شخصیتها، با گزارشهای رسیده پیرامون آن افراد سازگاری ندارد. همچنین آیه 262 سوره بقره در بین آیات مرتبط با جنگ تبوک نقل نشده و در برخی منابع، پیرامون کمکهای مسلمانان به آیه 44 سوره توبه اشاره شده است و این امر ارتباط داشتن نزول آیه 262 سوره بقره و جنگ تبوک را با تردید مواجه میسازد. به علاوه نزول آیه 262 سوره بقره در ارتباط با خرید چاه رومه در گزارشهای مرتبط ذکر نشده است.درباره نزول آیه 262 سوره بقره چند سبب نزول نقل شده که در آن به شخصیتها و حوادثی اشاره گردیده است. با توجه به تأثیر اسباب نزول در حوزه تفسیر و بخشهای مرتبط دیگر و نیز اشکالاتی که نسبت به این دسته از روایات عنوان میشود، بهرهگیری از شیوههای مختلف برای ارزیابی جامعتر و دقیقتر این روایات ضرورت دارد. یکی از راههای سنجش اعتبار روایات سبب نزول استفاده از مباحث تاریخی و قرائن مرتبط است، چنانکه میتواند در کنار دیگر شیوهها، شواهد بیشتری برای ارزیابی ارائه کند. در این راستا تحقیق حاضر میکوشد به گزارشهای مرتبط با شخصیتها و حوادث اشاره شده در اسباب نزول آیه 262 سوره بقره مراجعه کرده و از آنها برای بررسی استفاده کند. از جمله نتایج تحقیق آن است که مطابق گزارشهای ذکر شده درباره همیاری مسلمانان برای تجهیز سپاه اسلام در جنگ تبوک، شرایط مالی افراد مرتبط و یا کمکهای آنها در موارد دیگر، اصل کمک نقل شده در دو سبب نزول نخست، اجمالا اتفاقی قابل پذیرش بهشمار میآید. دیگر آنکه علیرغم همخوانی برخی سبب نزولها و سیاق آیه 262 سوره بقره، نزول این آیه در ارتباط با برخی شخصیتها، با گزارشهای رسیده پیرامون آن افراد سازگاری ندارد. همچنین آیه 262 سوره بقره در بین آیات مرتبط با جنگ تبوک نقل نشده و در برخی منابع، پیرامون کمکهای مسلمانان به آیه 44 سوره توبه اشاره شده است و این امر ارتباط داشتن نزول آیه 262 سوره بقره و جنگ تبوک را با تردید مواجه میسازد. به علاوه نزول آیه 262 سوره بقره در ارتباط با خرید چاه رومه در گزارشهای مرتبط ذکر نشده است.
Several contextual influences have been quoted in regards to the revelation of verse 262 of Surah Baqarah containing mentions of certain characters and events. Subsequently, it becomes necessary to use different methods for a more comprehensive and accurate evaluation of revelational narrations due to the helpfulness of these narrations in interpretive approaches and other relevant subject matters, while also considering the complications in relation to this category. One way to measure the credibility of a narrated revelational cause is by utilizing historical themes and related proof, as it can provide more evidence for evaluation among other methods. In this respect, the present research refers to and analyzes the documented reports relating to the characters and events of which have been influential for the revelation of verse 262 of Surah Baqarah to help examine the chain of events. Among the conclusions of this paper and according to the accounted reports of the cooperation of Muslims to equip the Islamic army in the battle of Tabuk, it is mentioned that the financial help of affluent people and also other possible assistances can serve as the valid cause of revelation of this verse in which the notion of help in the same verse can be referring to in this case. In another instance, despite the concurrence of some narrated causes of revelation within the context of verse 262 of Surah Baqarah the relevant characters existing in the narrated reports happen to contradict separate accounts of them. Additionally, verse 262 of Surah Baqarah is not mentioned among verses that are particularly related to the battle of Tabuk, and according to some interpretations, the aids received from Muslims during the battle has been already referred to in verse 44 of Surah Tubah. Consequently, this raises doubts about the connection of verse 262 of Surah Baqarah with the battle of Tabuk. Furthermore, the revelation of verse 262 of Surah Baqarah with relevance to the purchase of the well of Rumah is not mentioned in corresponding reports.