چکیده:
بررسی رابطه حقوق و اجتماع همواره موردتوجه محققان عرصه علوم اجتماعی قرار گرفته است. در این میان انسان شناسی حقوقی، به دنبال تحقق این مهم و کشف مکانیسم های حقوقی موجود در روابط بین افراد است و درواقع روند حقوقی قضایی سازی را در فرهنگ هر جامعه بررسی می کند، چرا که حقوق در سامان دهی و تنظیم روابط - اجتماعی بین اعضای یک گروه اجتماعی نقش بسیار مهمی دارد. با این حال یکی از اصلی ترین مسائلی که در رابطه با انسان شناسی حقوقی در ایران قابل طرح است، موضوع عرف است. این مقاله در صدد بررسی نقش و تاثیر عرف در تشکیل پرونده های قضایی با محوریت زندانیان جرائم غیرعمد است. به همین منظور تعدادی از پرونده های ستاد دیه از حیث بررسی ردپای عرف بررسی شده است، همچنین با 10 قاضی و حقوقدان مصاحبه هایی در این رابطه انجام شده است. طبق نتایج این بررسی، مسائلی از جمله سوء استفاده از اعتماد بین افراد، جهل به قانون و جرم انگاری هایی که در
رابطه با برخی رسوم و آداب بین اقوام انجام می شود، از مهم ترین محورهای عرفی پرونده های قضایی زندانیان جرائم غیرعمد است. همچنین مسئله قراردادهای بین طرفین که از اعتبار عرفی برخوردار است، یکی از مشکلات دردسرساز حقوقی به شمار می رود.
Investigating the relationship between law and society has always attracted the attention of researchers in the field of social sciences. Meanwhile, legal anthropology seeks to realize this importance and discover the legal mechanisms in the relationships between people, and in fact, the process of legal-judicialization in the culture of each Society investigates because rights play a very important role in organizing and regulating social relations between members of a social group. However, one of the main issues that can be raised in relation to legal anthropology in Iran is the issue of custom. This article aims to investigate the role and impact of custom in the filing of judicial cases, focusing on the prisoners of non-intentional crimes, for this purpose, a number of cases of Diyeh Headquarters have been examined in terms of the traces of custom, and interviews with 10 judges and lawyers in this regard. According to the results of this survey, issues such as abuse of trust between people, ignorance of the law, and criminalizations that are carried out in relation to some customs and traditions between ethnic groups, are among the most important customary axes of the judicial cases of prisoners of crimes. It is unintentional. Also, the issue of contracts between parties that have customary validity is considered one of the troublesome legal problems.
خلاصه ماشینی:
در این میان انسان شناسی حقوقی، به دنبال تحقق این مهم و کشف مکانیسم های حقوقی موجود در روابط بین افراد است و درواقع روند حقوقی قضایی سازی را در فرهنگ هر جامعه بررسی می کند، چرا که حقوق در سامان دهی و تنظیم روابط - اجتماعی بین اعضای یک گروه اجتماعی نقش بسیار مهمی دارد.
طبق نتایج این بررسی، مسائلی از جمله سوء استفاده از اعتماد بین افراد، جهل به قانون و جرم انگاری هایی که دررابطه با برخی رسوم و آداب بین اقوام انجام می شود، از مهم ترین محورهای عرفی پرونده های قضایی زندانیان جرائم غیرعمد است.
به طور کلی میتوان گفت سوالاتی که انسان شناسی حقوقی به دنبال پاسخ به مسئله آنها است ، این است که قانون در فرهنگ ها چه ویژگیهایی دارد؟ چطور آشکار میشود؟ چگونه انسان شناسان به درک قوانین کمک میکنند؟ در واقع انسان شناسی حقوقی، روند حقوقی- قضاییسازی را در فرهنگ هر جامعه بررسی میکند، چرا که حقوق در سامان دهی و تنظیم روابط اجتماعی بین اعضای یک گروه اجتماعی نقش بسیار مهمی دارد.
به نظر نگارنده ، عرف لایه های پنهان فرهنگ پذیری حقوقی را تشکیل میدهد، چرا که از عناصر مهم در تمکین به قانون از سوی شهروندان یک جامعه ، همخوانی و به نوعی همسو بودن قوانین با عرف موجود در جامعه است که در این جا میتوان به جایگاه باورهای دینی هم اشاره کرد؛ چرا که در جوامعی مثل جوامع ایران نمیتوان عرف ها و رسوم موجود را بدون توجه به جایگاه دینی آنها بررسی کرد.