چکیده:
ولایت بامیان افغانستان یکی از کوهستانی ترین ولایات افغانستان می باشد که در مرکز رشته کوه هندوکش قرار گرفته است. در سالهای اخیر اقلیم در این منطقه بی نظم شده و منجر به تغییرات متغیرهای اقلیمی شده که پیامدهایی همچون ذوب گسترده یخچالهای کوهستانی، کاهش دبی آب رودخانه ها و غیره شده است. هدف پژوهش حاضر بررسی تغییرات دما براثر گسیل گازهای گلخانه ای و نیز تغییرات بارش در مرکز بامیان (عرض جغرافیایی 75/34 درجۀ شمالی و 75/67 درجۀ شرقی) است. برای انجام این پژوهش از مشاهدات بیشینه و کمینه و دامنۀ دمای سالانه برای دوره آماری 2018-1987 استفاده شد. مشاهدات از مرکز ملی جو و اقیانوس ایالات متحده (NOAA) استفاده شد. مشاهدات با شگردهای ترسیمی – آماری و رگرسیون خطی مورد واکاوی قرار گرفتند. نتایج نشان دادند که تغییرات قابل توجه دما طی سه دهۀ اخیر و در محدودۀ مورد بررسی رخ داده است. بیشینه، کمینه و دامنۀ دما به ترتیب 71/0، 34/0 36/0درجه سانتیگراد افزایش را تجربه کردهاند. میانگین، کمینه و بیشینۀ بارش منطقۀ مورد بررسی به ترتیب 6/25، 59/5 (درسال 1991) و 9/9 میلیمتر (در سال 2011) بوده است. کاهش بارندگی در دورۀ مورد مطالعه نیز حدود 9/6 میلیمتر بوده است.
The objective of current study is to investigate the temperature variability caused by emission of greenhouse gas (GHG) and changes in precipitation in Bamyan center at 34.75 degrees north latitude and 67.75 degrees eastern longitude. To this end, maximum, minimum, and range of annual temperature were obtained from National Oceanic and Atmospheric Administration (NOAA) for the period of 1987- 2016. The statistical-graphical Technics and liner regression was used to analysis the data. Our findings showed that during the recent three decades there were noticeable changes in maximum, minimum, and range of annual temperature by 0.71, 0.34, and 0.36 degree Celsius, respectively. The annual mean, maximum and minimum precipitation of under investigation region are 256, 559 (in year 1991), and 90.9 (in year 2011) mm, respectively. During the under study period the precipitation decreased by 6.9 mm