چکیده:
برون رفت از بحران های معیشتی طبق نظریه معیشت پایدار از راه هایی همچون توسعه گردشگری در نواحی روستایی میسر می شود. در عصر کنونی به کارگیری گردشگری الکترونیک روستایی، دستیابی به اهداف اقتصادی، اجتماعی و محیطی توسعه پایدار روستایی را تسریع و تقویت می بخشد. پژوهش حاضر باهدف بررسی و تحلیل وضعیت بنیانهای معیشتی روستاهای مورد مطالعه و طرح گردشگری الکترونیک در بین روستاییان و درک بینش آنان انجام شده است. پژوهش حاضر ازنظر هدف کاربردی باشد. از نظر روش انجام، ترکیبی(کمی-کیفی) است. دادهها از طریق مطالعات اسنادی(کتب، مقالات، آمارنامهها) و پژوهش میدانی(پرسشنامه، مصاحبه) گردآوری شده است. بدین منظور 16 شاخص و 78 متغیر که در شکل گیری سرمایه های معیشتی دخیل بوده، شناسایی و براساس آن پرسشنامهای بهصورت طیف لیکرت در اختیار جامعه نمونه پژوهش (311 خانوار) قرار گرفت. در بخش کیفی فرآیند نمونهگیری با رویکرد پدیدارشناختی صورت گرفت، سپس مصاحبه عمیق با ساکنان نواحی روستایی انجام شد که تا 36 نفر اشباع نظری حاصل شد. بهمنظور تجزیهوتحلیل اطلاعات از نرمافزارهایSPSS ،Excel، MAXQDAو Arc GIS بهره گرفتهشد. طبق نتایج، در بخش کمی با استفاده از مدل تاپسیس، در مرحله اول مشخص شد که سرمایههای طبیعی و اجتماعی وضعیت مطلوبی را نسبت به سایر دارایی ها داشتهاند. در مرحله دوم وضعیت بنیانهای معیشتی در روستاهای مورد مطالعه به تفکیک مورد بررسی قرار گرفت که در این میان روستاهای شهربیجار، شیرکوه و حلیمه جان به ترتیب با ضرایب 654/ 0، 546/ 0و 526/ 0 در رتبه های اول تا سوم قرار گرفتند. در گام بعدی و در بخش کیفی روستاییان بینش خود از گردشگری الکترونیک را بهمثابه بازدید، تبلیغ و بازاریابی، خریدآنلاین، حذف واسطه ها و کسب و کارهای نوین تعبیر میکنند. همچنین در بررسی ها مشخص شد روستاییان کمتر برخوردار از سرمایه های معیشتی بینش متنفاوتی نسبت به روستاییان برخوردار از سرمایه های معیشتی دارند.
According to the theory of sustainable livelihood, the way out of livelihood crises is possible through ways such as tourism development in rural areas. But in the current era, the application of rural electronic tourism accelerates and strengthens the achievement of economic, social and environmental goals of sustainable rural development. The current research was conducted with the aim of investigating and analyzing the status of the livelihood foundations of the studied rurals and the e-tourism project among the villagers and understanding their vision. The current research is developmental in nature, the results of which can be applied. The research method is Mixed and pragmatic. Data were collected through documentary studies (books, articles and statistics) and field research (questionnaires, interviews). For this purpose, 16 indicators and 78 variables that were involved in the formation of livelihood capital were identified and based on that, a Likert scale questionnaire was provided to the research sample community (311 households). In order to analyze the data, SPSS, Excel, MAXQDA and Arc GIS software were used. In the quantitative section using the TOPSIS model, in the first step, it was found that natural and social capitals had a favorable situation compared to other assets. In the second step, the status of livelihood foundations in the studied villages was examined separately, among which the villages of Shahrebijar, Shirkoh and Halimejan were ranked first to third with coefficients of 0.654, 0.546 and 0.526 respectively. In the next step and in the qualitative part, the villagers interpret their vision of electronic tourism as visiting, advertising and marketing, online shopping, eliminating middlemen and new businesses. Also, in the surveys, it was found that the villagers with less livelihood capitals have a different vision than the villagers with livelihood capitals.
خلاصه ماشینی:
رابطه فصلنامه روستا و توسعه پایدار فضا Quarterly Journal of Village and Space Sustainable دوره چهارم ، شماره یکم ، پیاپی ١٣، بهار ١٤٠٢، صفحات ٦٣-٨٣ Development Spring 2023, Vol. 4, No. 1, Serial Number 13, PP 63-83 بین توسعه گردشگری و معیشت پایدار در تحقیقات مختلف به اثبات رسیده و نشان داده که رابطه معنیداری بین این دو متغیر وجود دارد و بیشترین اثر توسعه گردشگری مربوط به پایداری اقتصادی و کمترین تأثیر آن مربوط به بعد پایداری محیطی-کالبدی بوده است .
باتوجه به نتایج بدست آمده از طریق بررسی شاخص های (سلامت ، مهارت و نوآوری) سرمایه انسانی در روستاهای موردمطالعه در جدول ٣، شاخص مهارت با میانگین ٢/٧ وضعیت بهتری نسبت دو شاخص دیگر در بین روستاهای موردمطالعه دارد، طبق بررسی های انجام شده توسط نگارندگان ، متغیرهایی همچون مهارت های شغلی، سطح تحصیلات و همچنین میزان بهره گیری از رسانه ها و نوآوری های جدید در بین روستاییان وضعیت نسبتاً مطلوبی دارد، چراکه بیشتر جمعیت فعال در تکاپوی بهبود وضعیت معیشتی از طریق فراگیری آموزش ها، کسب 1 Human capital فصلنامه روستا و توسعه پایدار فضا Quarterly Journal of Village and Space Sustainable دوره چهارم ، شماره یکم ، پیاپی ١٣، بهار ١٤٠٢، صفحات ٦٣-٨٣ Development Spring 2023, Vol. 4, No. 1, Serial Number 13, PP 63-83 مهارت های جدید و حرکت به سمت فعالیت های مدرن هستند.