چکیده:
زمینه و هدف: رفتار قلدری یکی از مشکلات روز افزون در بین نوجوانان میباشد، که اخیراً مورد توجه پژوهشگران حوزههای روانشناسی و حتی جرمشناسی به صورت قلدری سایبری قرارگرفته است. هدف از این پژوهش بررسی تدوین مدل قلدری-قربانی سایبری: تأثیر شایستگی اجتماعی و حمایت اجتماعی ادراک شده با میانجیگری خشم نوجوانان بود.روش: روش پژوهش توصیفی و از نوع همبستگی است. جامعه آماری این پژوهش کلیه دانشآموزان دوره دوم متوسطه شهر تهران در سال تحصیلی 1400-1399 بودند. حجم نمونه 500 نفر از این افراد بر اساس دیدگاه کلاین و به شیوه نمونهگیری غیرتصادفی در دسترس(شیوه آنلاین) انتخاب و به پرسشنامه تجربه قلدری-قربانی سایبری آنتیادو و همکاران(2016)، پرسشنامه چندبعدی شایستگی اجتماعی گومز-اورتیز و همکاران(2017)، مقیاس چندبعدی حمایت اجتماعی ادراک شده زیمت و همکاران (1988) و سیاهه خشم نلسون و فینچ(2000) پاسخ دادند. دادهها با استفاده از نرم افزار SPSS 24 و AMOS تحلیل شد.یافتهها: نتایج نشان داد بین شایستگی اجتماعی و حمایت اجتماعی ادراک شده با قلدری-قربانی سایبری رابطه منفی و معناداری مشاهده شد. علاوه بر این بین خشم با قلدری-قربانی سایبری رابطه مثبت و معناداری مشاهده شد. همچنین یافتههای مربوط به تحلیل مسیر نشان داد که خشم میانجیگر در رابطه شایستگی اجتماعی و حمایت اجتماعی ادراک شده است. نتیجهگیری: با توجه به یافتههای این مطالعه، پیشنهاد میشود به منظور جلوگیری از قلدری-قربانی سایبری در نوجوانان به آنان شایستگی اجتماعی، حمایت اجتماعی و مدیریت خشم آموزش داده شود تا مشکلات ناشی از قلدری-قربانی سایبری در آنان کاهش یاید.
Bullying is one of the most common problems among teenagers, which is recently considered by researchers in the fields of psychology and even criminology as cyber bullying. The purpose of this study was to cyber bullying-victimization model: The effect of social competence and perceived social support with mediating role of anger in adolescents.Method: The descriptive- correlation method was used. The statistical population of this study was all high school students in Tehran in the academic year 1399-1400. In this study, according to convenience sampling method (online method), 500 students by formula Kline were selected as samples and they were asked to cyber-bullying/victimization experiences questionnaire of Antoniadou and et al (2016), adolescent multidimensional social competence - questionnaire of Gomez-Ortiz and et al (2017), multidimensional perceived social support scale of Zimet and et al (1988) and children’s inventory of anger of Nelson and Finch (2000). Data were analyzed using SPSS and Amos 24 software.Findings: The results showed that there was a negative relationship between social competence and perceived social support wiht cyber bullying-victimization. In addition, there was a positive and significant relationship between anger with cyber bullying-victimization. Findings from path analysis also showed that anger mediates in relationship in social competence and perceived social support wiht cyber bullying-victimizationConclusion: Based on the findings of this study, it is suggested that in order to prevent cyber-bullying in adolescents, they should be trained in social competence, social support and anger management to reduce the problems caused by cyber-bullying in them
خلاصه ماشینی:
این مقاله برگرفته از رساله دکتری رشته مشاوره با عنوان «تدوین مدل قلدری - قربانی سایبری : تأثیر شایستگی اجتماعی و حمایت اجتماعی ادراکشده با میانجی گری خشم نوجوانان » در دانشکده روان شناسی و علوم تربیتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی در سال ١٤٠٠ است .
بر اساس پژوهش ها، خشم 1 می تواند با موفقیت میزان قلـدری - قربـانی شـدن را پـیش بینـی کنـد (والتـرز و اسـپلاگی ، ٢٠١٨، ٧٣) و خود خشم نیز می تواند تحت تأثیر شایسـتگی اجتمـاعی (مـورو٢ و همکـاران ، ٢٠١٩، ٧١٦) و حمایت اجتماعی ادراکشده (رایت و واچس ٣، ٢٠١٩، ٨٥) قرار گیـرد کـه این نشان دهندة آن است که خشم ٤ می تواند متغیـر میـانجی مناسـبی در ایـن پـژوهش باشـد.
دهقانی و همکاران (١٣٩٩، ١) با هدف بررسی رابطۀ حمایت اجتماعی ادراکشده و تعـدی غیراخلاقی سایبری نشان دادنـد کـه مؤلفـه هـای حمایـت اجتمـاعی ادراکشـده (خـانواده ، دوستان و دیگر افراد مهم ) به صورت منفی و معنادار، قادر به تغییر انحراف استاندارد تعـدی غیراخلاقی سایبری در بین دانش آموزان است .
آراتو١ و همکاران (٢٠٢٠، ١) با هدف بررسی قلدری - قربانی سایبری و نقش مهـارت هـای اجتماعی - هیجانی نشان دادند که بین مهارت های اجتماعی - هیجـانی بـا قلـدری - قربـانی سایبری رابطۀ معناداری وجود دارد.
Cyberbullying and psychological well-being in young adolescence: the potential protective mediation effects of social support from family, friends, and teachers.
School climate policy and its relations with social and emotional competencies, bullying and cyberbullying in secondary education.
Social and emotional competencies in adolescents involved in different bullying and cyberbullying roles.