چکیده:
یکی از منظرهای دیدگاه ادبی، مطالعة متن از منظر دیدگاه ادبی خود شاعر یا نویسنده است، یکی از شاعرانی که به بیان دیدگاههایش در شعر پرداخته شهریار میباشد؛ او در ضمن اشعار خود، مقدّمة خود نوشت دیوان، مصاحبهها و گفتگوهایش دربارة موضوعات مختلف شعر اظهار نظر کرده است. در این مقاله که به روش توصیفی ـ تحلیلی و براساس منابع کتابخانهای صورت گرفته دیدگاه ادبی شهریار در «منظومة بلند در ذکر مفاخر ادب و هنر ایران» مورد بررسی قرار گرفته است؛ دستهبندی و تحلیل دیدگاه ادبی شهریار در این منظومه به شرح زیر میباشد. سبکهای تازة شعر فارسی، تجدّد ادبی، رمانتیسم، اهمّیّت وزن و موسیقی در شعر، جایگاه قالب و فرم در شعر، نقد شعر برخی شاعران، ویژگیهای شعری و القاب و صفات برخی شعرا، اصطلاحات ادبی، مقایسه برخی شاعران معاصر با شاعران گذشته، برخی نکات سبک شناسانه، زنان و پادشاهان و وزیران شاعر و دیدگاه شهریار دربارة آنها. نتایج این بحث، بیانگر دقّت نظر او دربارة مسائل ادبی و مطالعات عمیق و آگاهی او در این زمینه میباشد؛ به گونهای که دیدگاههای ادبی او در موضوعات مختلف قابل مقایسه با دیدگاههای منتقدان معروف ادبی است. در مواردی هم دیدگاه ادبی تازگیهایی دارد؛ از جمله تقسیمبندی سبک عراقی به سه شاخه عراقی آذربایجان، عراقی اصفهان و عراقی شیراز و نیز در مورد تاثیرپذیری نیما از سیّد جعفر خامنهای در تخیّل زیبا و فانتزی میباشد.
One of the literary perspectives is studying the text from the literary perspective of the poet or writer. Shahriar is one of the poets who expressed his own views in the poetry; In addition to his poems, in his introduction to Diwan and his interviews, he commented on various topics of poetry .In this article, which is conducted based on a descriptive analytical method and library sources, Shahriar's literary view is investigated in "long poem in the mention of Iranian literature and art figures": Shahriar's literary view in this poem is categorized and analyzed as follows; new styles of Persian poetry, literary renewal, romanticism, the importance of weight and music in the poetry, the position of format and form in poetry, poetry criticism of some poets, poetic features, titles and attributes of some poets, literary terms, comparison of some contemporary poets with the past poets, some Stylistic points, poet women, kings and ministers and Shahriar's view about them .The results of this discussion show his precise opinion about literary issues and his deep studies and knowledge in this field so that his literary views on various subjects can be compared with the views of famous critics. In some cases, his literary view enjoys innovative feature. For example, division of the Iraqi style into three branches: Iraqi style of Azerbaijan, the Iraqi style of Isfahan, and the Iraqi style of Shiraz. Also, we can mention Nima's impression of Seyyed Jafar Khamenei in his beautiful imagination and fantasy
خلاصه ماشینی:
بنابراين ضرورت دارد اين ديدگاهها از لابهلاي متن استخراج و دستهبندي شود تا ديدگاه ادبي شاعر به شكل بهتري تبيين و در اختيار علاقهمندان قرار گيرد؛ بر اين اساس در اين مقاله، ديدگاه ادبي شهريار براساس يكي از منظومههاي او (منظومة بلند در ذكر مفاخر ادب و هنر ادب و هنر ايران) تحليل شده است؛ شهريار در اين منظومه ديدگاه ادبي خودش را در موضوعات مختلف ادبيّات و نقد ادبي و سبكشناسي بيان داشته است كه ما آنها را به شرح زير دستهبندي كردهايم: سه سبك تازه در شعر فارسي، تجدّد ادبي، رمانتيسم، اهمّيّت وزن و موسيقي در شعر، جايگاه قالب و فرم در شعر، داوري دربارة شعر برخي شاعران، ويژگيهاي شعري و القاب و صفات برخي شعرا، اصطلاحات ادبي، مقايسه برخي شاعران معاصر با برخي شاعران گذشته، برخي نكات سبكشناسانه، زنان شاعر و نظر شهريار دربارة آنها، شاهان و وزيران شاعر و ديدگاه شهريار دربارة آنها.
نتیجهگیری شهريار در «منظومة بلند در ذكر مفاخر ادب و هنر ايران»، در موضوعات مختلف، ديدگاه ادبي خودش را مطرح كرده كه در اين مقاله مورد بررسي قرار گرفت؛ اين موضوعات عبارتند از: سه سبك تازه در شعر فارسی، تجدّد ادبي، رمانتيسم، اهمّيّت وزن و موسيقي در شعر، جايگاه قالب و فرم در شعر، داوري دربارة شعر برخي شاعران، ويژگيهاي شعري و القاب و صفات برخي شعرا، اصطلاحات ادبي، مقايسه برخي شاعران معاصر با شاعران گذشته، برخي نكات سبكشناسانه، زنان شاعر و نظر شهريار دربارة آنها، شاهان و وزيران شاعر و ديدگاه شهريار دربارة آنها ميباشد.