چکیده:
تجاوز از حد را، در رفتار و اعمال انسان «اسراف» گویند. در آموزههای
زندگی ساز اسلام، اسراف به کلی ممنوع است، این ممنوعیت همه ابعاد
زندگی انسان را فرا میگیرد یعنی همه مردم در تمامی شئون و در هر زمان و
مکان موظفند اصل عدم اسراف را رعایت کنند.نعمتهای الهی امانتهایی
هستند که خداوند برای رشد و تعالی انسانها در اختیار آنها نهاده است؛پس
بهره برداری از نعمتها باید همسوی با اوامر الهی و در جهت سعادت
جاودانی انسان باشد.اسراف بر هم زننده اعتدال و بوجود آورنده فساد در
عالم است،البته این فساد در امور فردی زودتر قابل اصلاح است اما آنگاه که
جنبه اجتماعی پیدا کرد به سختی قابل اصلاح خواهد بود.تعالیم حیات
بخش اسلام راه نجات انسانها را از چنین معضلی در اعتدال و میانه روی
میداند.اسلام در همه امور دینی و دنیوی اعتدال و دوری از افراط و تفریط
را توصیه میکند ما در این مقاله به جنبه های مختلف این بحث خواهیم
پرداخت.
خلاصه ماشینی:
"16 در تفسیر صافی نیز حدیثی در این باره نقل شده میفرماید: در مصباح الشریعه از امام صادق (ع) که فرمودند: استعن بالله فی جمیع امورک متضرعا الیه اناء اللیل و النهار قال الله تعالی ادعوا ربک تضرعا و خفیة انه لایحب المعتدین و الاعتداء من صفة قراء زماننا هذا و علامتهم؛17 طلب یاری کن از خداوند در تمام کارهایت در حالت تضرع و زاری به سویش در شب تاریک و روزه خداوند بلند مرتبه فرمود:خدای خود را به تضرع و زاری و به صدای آهسته بخوانید، همانا خداوند دوست ندارد تجاوزکنندگان و بلند صدا کردن از ویژگیهای قراء زمان ما هست.
دو آیه بعد از این آیه در مقام تعلیل آیه قبل میباشد و میفهماند چرا ذکر را از ایشان برنگردانید و چرا از نازل کردن قرآن صرف نظر نکرد، به این بیان که صرف اینکه شما مردمی اسراف گر و متجاوز هستید ما را از اجزای سنت الهیهمان که همان سنت هدایت از طریق وحی است بازنمیدارد،چون اعراض شما برای ما تازگی ندارد چه بسیار پیامبرانی در امتهای گذشته فرستادیم در حالی که هیچ پیامبری بر ایشان نیامد مگر آنکه او را استهزاء کردند و کار بدین جا منجر شد که آنها را هلاک کردیم با اینکه خیلی از شما قویتر و نیرومندتر بودند، آری آنها را هلاک کردیم نه اینکه از کار خود دست برداریم."