چکیده:
در کتابخانهها و آرشیوهای تاریخی برخی از کشورهای جهان،به ویژه آرشیوهای تاریخی چند کشور بزرگ اروپایی،تعداد زیادی سند مهم تاریخی در ارتباط با دورهء حاکمیت پادشاهان صفوی در ایران وجود دارد.برخی از این اسناد که بازگوکنندهء نخستین مناسبات و روابط دیپلماتیک بین ایران و کشورهای دیگر جهان هستند،برای روشن ساختن نکات تاریک تاریخ ایران و جهان و ارتباطهای بینالمللی آن دوره،اهمیت بسیار دارند و آشنایی پژوهشگران ایرانی با اینگونه اسناد،مفید و ثمربخش به نظر میرسد. در این نوشتار چند آرشیو کتابخانهء تاریخی که هریک تعدادی از اسناد مربوط به دورهء صفوی را در خود جای دادهاند،معرفی میشوند.
خلاصه ماشینی:
"در این نوشتار چند آرشیو کتابخانهء تاریخی که هریک تعدادی از اسناد مربوط به دورهء صفوی را در خود
آنها نیز زحمت زیادی را باید متحمل شد،زیرا فهرستهای اسنادی متفاوتی در این آرشیو وجود
اسناد موجود این آرشیو تا سال 2291 قابل ملاحظه و مطالعه است.
بین این اسناد تنها چهار فقره سند مربوط به ایران دورهء صفوی است که عبارتند از:نامههای شاه
(*)-بیشتر این اسناد در کتاب روابط دولت صفوی با حکومتهای ایتالیا مورد بررسی قرار گرفتهاند.
(**)-اسلاید این اسناد به ایران منتقل شده و در آرشیو اسناد وزارت امور خارجه قرار دارد.
3. اسناد آرشیو فلورانس و ونیز:در این آرشیوها اسناد دورهء صفوی به همراه اسناد عثمانی در
عکسی آن در آرشیو اسناد وزارت امور خارجه موجود است.
صفوی و نامههای متبادله بین سران دو کشور در این دوره یافت میشود که از جملهء این کتابخانهها میتوان به کتابخانههای یلدیز،توپقاپی و سلطان احمد اشاره کرد.
روابط ایران و عثمانی به ایران منتقل شده و در آرشیو اسناد وزارت امور خارجه موجود است.
بیشترین اسناد زمان صفوی در بایگانی وزارت خارجهء روسیه نگهداری میشوند و
افزون بر بایگانی وزارت خارجه،اسناد و نامههایی از این زمان در آرشیو اسناد ملی
است که تعداد قابل توجهی از آنها کپیبرداری شده و به بایگانی وزارت امور خارجهء ایران منتقل
و اتریش نام برد که کپی برخی از اسناد مراکز مزبور برای تدوین و تنظیم تاریخ روابط خارجی به
بایگانی وزارت امور خارجهء ایران منتقل شده است و از نسخههای خطی موجود در این مراکز،
اسناد و منابع بسیاری نیز در دیگر مراکز آرشیوی اروپا و کشورهای آسیایی وجود دارند"