خلاصه ماشینی:
"گره مفهومی جهتمند و دوسویه است؛یعنی هم میتواند به پیش و هم به پس از خود اشاره کند و ارجاع دهد»(مظفرزاده،6731:96)و سه گونه دارد: گره پیاپی (immediate tie) :جملهای را به جملهای که بلافاصله پس از آن میآید، ربط میدهد(هالیدی و حسن:6791:033)؛مثل یا در: الا یا مشعبد شمال معنبر/ بخار بخوری تو،یا گرد عنبر؟ گره میانجی (mediated tie) :جملهای را با فاصلهء یک جمله به جملهء دیگر ربط میدهد(همان:033)؛مثل وادی در همین قصیده عمعق،که بیت 78 را-که خود یک جمله است-به بیت و جمله قبل متصل میکند: 68 ازینسان شدم تا یکی سنگلاخی چو قعر جهنم مخوف و مقعر 78یکی وادیی(سنگلاخ)چون یکی کنج دوزخ درون گنده مشتی خسیس و محقر گره دور (remote tie) :زمانی است که میان دو عنصر بههمپیوسته بیش از یک جمله وجود داشته باشد(همان:133)؛مثل ازاینسان در بیت 68 قصیده عمعق: ازاینسان(آنگونه که در بیتهای 25 تا 28 میگوید) شدم تا یکی سنگلاخی/ چو قعر جهنم مخوف و مقعر **** نمونهء تحلیل دادهها در اینجا به بررسی عوامل دستوری در انسجامبخشی،به بلندترین قصیدهء عمعق بخارایی (الا یا مشعبد شمال معنبر) 01میپردازیم.
(8)-«ارجاع در انگلیسی یکی از پنج عامل عمده ایجاد انسجام در متن به شمار میآید و ضمایر(بخصوص ضمایر سوم شخص)ادات اشاره،حرف تعریف و صیغههای تفضیلی را دربر میگیرد»(لطف الله یارمحمدی؛«بررسی مقابلهای ارجاع صریح و ضمنی در متون انگلیسی و فارسی:گزارش پیشرفت تحقیق از نیمه راه:1»،مجموعه مقالههای سومین کنفرانس زبانشناسی(5- 6 اسفند 4731)،به کوشش یحیی مدرسی-محمد دبیر مقدم،تهران:انتشارات دانشگاه علامه طباطبایی و پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی،6731)."