چکیده:
از دیدگاه صاحب نظران مسائل سیاسی-اجتماعی،مهمترین وظیفه دولتها در چند دهه گذشته،در کنار حفظ امنیت عمومی جامعه، ارائه خدمات مناستتر به شهروندان بوده است.اهمیت این بحث آن چنان است که اغلب صاحبنظران،به آن جنبهی مبنایی بخشیده و تلاش علمی خود را مصروف یافتن راههای مناسب برای تحقق آن کردهاند.در ایران اسلامی نیز لزوم تلاش مدیران برای ارائه خدمات بهتر به مردم در کانون توجه تأکید مسئولان عالی نظام قرار داشته تا بدان پایه که مقام معظم رهبری از مفهوم«نهضت خدمترسانی» سخن گفتند. در تدوام این رویکرد مسئولان عالی نظام،حجت الاسلام و المسلمین دکتر روحانی عضو مجلس خبرگان رهبری و دبیر شورایعالی امنیت ملی،موضوع یاد شده را به عنوان محور یک سخنرانی خود برگزید.این سخنرانی در مهر ماه سال گذشته(1382)در جمع ائمه جمعه سراسر کشور،ایراد گردید.ایشان در مقدمه سخنان خود به نقش و اهمیت خدمترسانی و جایگاه والای آن در اندیشه و عملکرد ائمه(ع) اشاره کرد و آن را پایه مشروعیتسیاسی-که رابطه وثیقی با مفهوم امنیت ملی دارد-دانست.از دیدگاه ایشان کارآمدی دولت،سلامت اداری،آرامش و تحمل یکدیگر و پرهیز از تشتت را محورهای سهگانهای دانست که چنانچه آسیب ببینند،دولت را از انجام وظیفه اصلی خود(که همانا خدمترسانی و کسب رضایت جامعه است)باز نخواهند داشت.ایشان همچنین بر ضرورت اجماع نظر میان مسئولان و مردم و سمتدهی اقدامات در راستای مطالعات و برنامهریزیهای علیم-به جای شعار صرف-تأکید نمودند. دکتر روحانی در بخش دیگری از سخنان خود،به این گزاره بنیادین اشاره نمود که چنانچه نهضت خدمترسانی،به شکل مناسبی تحقق پذیرد،ایران جایگاه واقعی خود را در منطقه و جهان خواهد یافت و در نتیجه،بر دامنه پشتیبانی مردم از نظام،افزوده خواهد گردید. ایشان نشان میدهند که چگونه و چرا اختلاف میان ایران و آمریکا ریشه در همین گزاره بنیادین دارد.آمریکا میکوشد با اتخاذ سیاستهایی چون تحریم اقتصادی و فشار سیاسی،مانع از ارتقای جایگاه ایران شود.جدیدترین محوری که در این راستا مورد توجه سیاستگذاران و سیاستمداران آمریکایی قرار گرفته جنجال بر سر دستیابی ایران به فناوری هستهای است.ایشان با اشاره به روند فعالیتهای ایران برای اعتمادسازی و شکست جنجال آفرینیهای دولتمردان آمریکا،چهار گرایش موجود در داخل کشور بر سر این موضوع را برشمردند و مزایای و محاسن مترتب بر هر گزینه را تشریح کردند.دکتر روحانی نشان میدهد که گزینه سوم(پذیرش مشروط پروتکل)مخصوصا از این نظر که در جهت اعتمادسازی گام برمیدارد و جلوی داستان سراییهای توطئهپردازان غربی را خواهد گرفت و آمریکاییان را در مراجع بینالمللی در قبال ایران به حاشیهی انزوا میراند و ترفندهای گام به گام آنان را در اجماعسازی برای ارجاع مستقیم پرونده هستهای ایران به شورای امنیت،بیاثر میسازد،دارای نقاط مثبت برجستهای در مقایسه با سایر گزینههاست.نکته جالب توجه آن است که رویدادهای آینده،ارزندگی و انعطافپذیری قابل توجه این رویکرد را نشان داد و آشکار ساخت که جمهوری اسلامی ایران با انتخاب این گزینه به میزان زیادی به پویایی دیپلماتیک و ارتقاء فرصتهای پویشی خود،افرود.با این همه تردیدی نیست که کامیابی سیاستها در گرو پایمردی در رویکردهای استراتژیک و اجتناب از سویههای جزء گرایانه است.
خلاصه ماشینی:
"ما که خود پیشنهاد دهنده منطقه خاورمیانهی عاری از سلاحهای هستهای هستیم؛ ما که اعلام کردهایم در این مسئله،شفافیت داریم؛ما که گفتهایم قائل به همکاری با آژانس هستیم؛ما که سایر معاهدات خلع سلاح را امضاء کردهایم؛درست و معقول آن است که این پروتکل را نیز امضاء کنیم تا اینکه:روشن شود آمریکاییها دروغ میگویند و اتهامات آنها بیاساس است؛دشمن را رسوا کنیم،و تا اینکه کشورهای دوست ما هم نگران نباشند و بفهمند که ما چیزی پشت پرده نداریم و هرچه میگوییم راست و صادقانه است.
گرایش اخیر مخصوصا از این نظر که آمریکا را در جهان،تنها خواهد ساخت و ترفندهای گام به گام او را برای اجماعسازی در میان کشورهای مختلف-در جهت ارجاع مستقیم موضوع فعالیتهای هستهای ایران به شورای امنیت-بیاثر خواهد نمود و در مصوبات آتی آژانس،نفوذ او را برای ورود اتهام و اندراج تعبیری همچون:«نقض جدی»«انحراف»و «عدمپای بندی»را نسبت به ایران،عمیقا کند و سست خواهد نمود،بیشتر مورد توجه صاحب نظران قرار دارد.
آمریکاییها بعد از 11 سپتامبر دنبال این هستند که برای توسعهطلبی خود،فضای منطقه را فضای امنیتی کنند و از این فضای امنیتی استفاده نمایند،به همین دلیل میبینید که در قضیه حمله اسرائیل به سرزمین سوریه(که علیالقاعده هیچ کشوری نمیتواند آن را تأیید کند یعنی تجاوز به یک کشور و بمباران خاک یک کشور طبق قواعد و مقررات بینالمللی محکوم است)،در عین حالی که همه کشورهای جهان،اسرائیل را به نحوی محکوم کرده یا گفتند اقدام اسرائیل غیرقابل قبول بوده است،از سوی آمریکاییها این تجاوز مورد تأکیید قرار میگیرد."