چکیده:
چاقی عارضه پیچیدهای است که با تجمع بیش از حد بافت چربی مشخص میشود.چاقی با بسیاری از مشکلات سلامتی از جمله بیماریهای عروقی مرتبط است.کشف هورمون لپتین که توسط ژن چافی تولید میشود یک هورمون پروتئینی است تا تودهء مولکولی kDa 16 که بهطور عمده از بافت چربی ترشح میشود در تنظیم وزن بدن نقش کلیدی داشته باشد.بهتر است بگوییم که لپتین به عنوان یک مکانیزم هشداردهنده برای تنظیم محتوای چربی بدن عمل میکند.این هورمون با افزایش فعالیت سیستم عصبی سمپاتیک و لیپولیز موجب بالا رفتن انرژی مصرفی میگردد.لپتین با تاثیر بر گیرندههای هیپوتالاموسی اشتها را نیز مهار میکند.بنابر این اثر خالص عملکرد لپتین در جهت کاهش وزن است،اما کمبود این هورمون و یا مقاومت نسبت به اثرات آن،هر دو میتواند سبب افزایش وزن شود.مقاومت لپتین که با افزایش آن در خون همراه است،در چاقی انسان بسیار شایعتر از کمبود این هورمون میباشد.در سالهای اخیر پژوهشهای فراوانی بر همراهی لپتین با افزایش فشارخون شریانی و ضربان قلب تأکید کردهاند.لپتین مستقل از CRP ،که خود یک نشانگر التهابی است،با بیماریهای عروقی مرتبط است و این یافته اشاره بر اهمیت میزان چربی بدن در بروز مشکلات قلبی عروقی دارد.
گیرندههای لپتین بر روی دیواره اندتلیوم و سلولهای عضلات صاف عروق وجود دارد.به همین دلیل لپتین اثرات واسطهای گیرندهای را بر توان و رشد عروقی اعمال میکند.در سطح سلولی لپتین عضلات صاف عروق را برای پرولیفریشن تحریک میکند.کلسیفه شدن عروقی نیز در مدلهای تجربی به وسیله لپتین شتاب گرفته است.این هورمون فشار اکسیداتیو در دیواره عروق را افزایش میدهد که موجب آسیب آنها میگردد.بنابراین در یک جمعبندی کلی میتوان به این نتیجه رسید که میزان لپتین در خون،با سلامت قلبی عروقی مرتبط است.
بیشتر تحقیقات نشان دادهاند که رژیم غذایی متعادل و کمچرب و تمرینبدنی،سطوح لپتین را در خون کاهش میدهند،حتی اگر کاهش وزن قابل ملاحظهای نیز رخ ندهد.کاهش لپتین از طریق ورزش،با تغییرات تعادل انرژی،بهبود حساسیت انسولین و تغییرات مناسب لیپیدهای خون همراه است.بررسی تغییرات لپتین همراه با فعالیتبدنی از مباحثی است که به خصوص در چاقی نوجوانی و جوانی از اهمیت ویژهای برخوردار است.در این زمان هنوز دیگر فاکتورهای خطر بیماریهای عروقی خودنمایی نمیکنند،درحالیکه مطالعات بسیاری بر آغاز روند خشکی و آسیب عروقی در سنین نوجوانی تأکید دارند.
خلاصه ماشینی:
"لپتین مستقل از CRP ،که خود یک نشانگر التهابی است،با بیماریهای عروقی مرتبط است و این یافته اشاره بر اهمیت میزان چربی بدن در بروز مشکلات قلبی عروقی دارد.
به علاوه ممکن است مسیر هورمونی دیگری وجود داشته باشد که مستقل از دلایل متابولیکی و التهابی عمل کند،و این یافته آن است که سطوح لپتین سرم در حالت ناشتا با کم شدن جنبش و انعطاف مناسب شریانی بهطور مستقل مرتبط است(2،8 و 51).
البته تعداد کمی تحقیقات دیگر توصیه کردهاند که لپتین ممکن است با وجود ثابت ماندن تودهء چربی در زنان ورزیده کاهش یابد(25 و 28)و تحقیق دیگری نیز تأثیر تمرین بر کاهش لپتین پلاسما را پس از 10 ماه تمرین،مستقل از تغییر در چربی،گزارش کرده است(41).
یکی از نکات مهم در مطالعات اولیه دربارهء غلظت لپتین آن بود که در آن پژوهشها تعادل انرژی کنترل نمیشد و در بشتر آنها فقط نمونهگیری خون در حالت قبل و بعد از تمرینات انجام میگرفته است(19 و 29).
چون لپتین به واقع نسبت به تعادل انرژی منفی حساس است(روزهداری یا محدویت مصرف کالری)،بنابراین مهم است که طرح تحقیق بتواند آثار تمرین را از میزان انرژی دریافتی جدا کند.
از طرف دیگر رزلند و همکارانش4به این جمعبندی رسیدهاند که رژیمغذایی طولانی مدت و تمرین بدنی،ممکن است آثار مستقیمی بر غلظت لپتین پلاسما داشته باشد،حتی اگر در تودهءچربی تغییر خاصی بیش نیاید(43).
برای تعیین تغییر در پاسخهای لپتین بهطور دقیق،پژوهشهای یشتری نیاز است که در آن توجه خاصی به تعادل انرژی و جمعآوری نمونههای خونی بیشتر شده باشد."