چکیده:
مصرفکنندگان برای خرید کالاهای بادوام مصرفی (از جمله خودرو)، دو نوع مخارج متحمل میشوند. یکی مخارج ثابت و دیگری مخارج متغیر، بهعنوان مثال، مخارج خرید یک دستگاه اتومبیل جزء مخارج ثابت و مخارج مربوط به خرید بنزین، تعمیرات، پرداخت حق بیمه جزء مخارج متغیرمیباشد. در این مقاله سعی شده است با ارایه برخی شواهد نشان داده شود که در ایران، برعکس کشورهای توسعه یافته مخارج ثابت، بالا و مخارج متغیر، پایین است. سپس از طریق روش CVM، به دنبال تمایل مصرفکنندگان برای کاهش مخارج ثابت (کاهش قیمت خودرو) و افزایش مخارج متغیر (افزایش قیمت بنزین) بودهایم. روش CVM برای تخمین حداکثر تمایل به پرداخت مردم برای بنزین استفاده شده است، که بدین منظور، پرسشنامهای طراحی شد و 1100 نفر از مردم که یا خودرو داشتند و یا در آیندهای نزدیک قصد خرید داشتند، در هفت کلان شهر تهران، اصفهان، شیراز، کرج، مشهد، تبریز و اهواز بهصورت تصادفی مورد سؤال قرار گرفتند. در این پرسشنامه، سؤال CVM روش قیمت پیشنهادی تکراری بود. نتایج بهدست آمده نشان میدهند که مردم حاضرند در صورتیکه قیمت خودرو (بهعنوان مخارج ثابت) 30 درصد کاهش یابد، مبلغ 214 تومان برای هر لیتر بنزین پرداخت کنند. این مقدار میتوانند راهنمای مناسبی برای سیاستگذاران و برنامهریزان کشور برای تعیین بهای بنزین باشد.
خلاصه ماشینی:
"مصرفکنندگان برای خرید و مصرف کالاهای بادوام همواره نسبتی از مخارج ثابت و متغیر را بهعنوان شاخص و معیار مصرف قرار میدهند (Parks and Richard, 1974) این مقاله دارای اهداف عمده زیر است: 1) بررسی تمایل به پرداخت مصرفکنندگان خودرو برای قیمت بنزین مشروط به کاهش قیمت خودرو.
در تعریف مارشال، اضافه رفاه مصرفکننده از سطح زیر منحنی تقاضا و بالای خط قیمت بهدست میآید و منحنی تقاضای مارشال، تغییرات قیمت را در حالی که درامد پولی ثابت است، اندازهگیری میکند و بر اساس رجحانات آشکار شده عمل میکند، که روش هزینة سفر برای قیمتگذاری بر پایة آن مورد استفاده قرار میگرفت.
هر چند این تصور وجود دارد که کالاهایی مانند خودرو و بنزین بهعنوان کالاهای بازاری در بازارهای موجود مورد معامله قرار میگیرند و دارای بازار رقابت انحصاری و یا بعضا انحصاریاند و تابعی از تابع تقاضای معمول یعنی مارشال محسوب میشوند اما این تقاضای انجام گرفته با توجه به قیمتهای موجود در بازاری که قیمتهای آن توسط دولت تعیین میشود، رخ داده است و دولت در تعیین قیمت به گونهای عمل کرده است که مخارج ثابت را بسیار بالا 1 و مخارج متغیر را بسیار پایین در نظر گرفته است (چرا که قیمت واقعی بنزین در جهان نزدیک به ده برابر قیمت داخلی و قیمت خودرو در داخل حداقل دو برابر قیمت جهانی است) و باید برای بهدست آوردن تابع تقاضای این دو کالا، از توابع تقاضای هیکس و ترجیحات اظهار شده استفاده نمود."