چکیده:
بافت تاریخی شهرها دارای ویژگیها و مشخصههایی است که آن را از بافتها و پهنههای پیرامونی و بلافصل و نیز سایر قسمتهای شهر متمایز میکند و برخورد ویژه مدیریتی به این مناطق را نسبت به سایر مناطق شهر ضروری میسازد.به علاوه،مطابق تأکیدات قانون برنامهء سوم توسعه(ماده 166)و قانون برنامه چهارم توسعه(ماده 115)دولت ملزم به در پیش گرفتن سازوکارهای مدیریتی خاص برای اداره بافت تاریخی شهرها و اعطای وظایف و مسئولیتهای بیشتر به نهادهای محلی گردیده است. مدیریت بافتهای تاریخی نیازمند توجه همزمان به چهار عنصر تشکیلات،منابع(انسانی،مالی،قانونی و اطلاعاتی)طرح و برنامه و آموزش و مشارکت شهروندان است.در این مقاله با مبنا قرار دادن محورهای مطالعاتی مذکور و ضمن توجه به اصول نظری و تجارب جهانی،به تبیین مسائل و مشکلات مدیریتی بافتهای تاریخی شهرهای کشور پرداخته شده است. بهطور خلاصه مدیریت بافتهای تاریخی شهری ایران با چالشهایی چون خلاء تقسیم وظایف و عدمهماهنگی در ساختار و ادارهء بافتهای تاریخی،خلاء طرحها و برنامه ریزی راهبردی حفظ و احیای بافت،ضعف تشکیلات ساختارهای سازمانی و نیروی انسانی کارآمد و عدمتوجه و احساس تعلق شهروندان به بافت و اجرای برنامههای بازسازی شهری بدون توجه به بافتها و بناها و یادمان های باارزش تاریخی مواجه است.
خلاصه ماشینی:
"بهطور خلاصه مدیریت بافتهای تاریخی شهری ایران با چالشهایی چون خلاء تقسیم وظایف و عدمهماهنگی در ساختار و ادارهء بافتهای تاریخی،خلاء طرحها و برنامه ریزی راهبردی حفظ و احیای بافت،ضعف تشکیلات ساختارهای سازمانی و نیروی انسانی کارآمد و عدمتوجه و احساس تعلق شهروندان به بافت و اجرای برنامههای بازسازی شهری بدون توجه به بافتها و بناها و یادمان های باارزش تاریخی مواجه است.
ناهنجاریهای اجتماعی و فرهنگی در بافت بروز مشکلات مذکور و عدمهماهنگی در نظام مدیریت بافت در حوزههای سیاستگذاری،برنامهریزی،و اجرا،باعث گردید که دولت به منظور ساماندهی وضعیت بافتهای تاریخی،در برنامهء سوم توسعه(مادهء 661)و برنامهء چهارم(ماده 511)،ملزم به اتخاذ سازوکارهای مدیریتی خاص برای ادارهء بافت تاریخی شهرها و دادن وظایف و مسئولیتهای بیشتر به نهادهای محلی گردد.
به نظر میرسد این ماده و آییننامه اجرایی آن فرصت مغتنمی را فراروی شهرداریهای قرار میدهد تا به ایجاد تشکیلات مدیریتی مستقل و دارای وظایف مشخص بپردازند و نسبت به حفظ و احیا و بهرهبرداری از بافت قدیم و تاریخی شهر حساسیت و توجه بیشتری را مبذول دارند.
در عین حال ساختار مدیریتی باید دربردارندهء چند رکن اساسی باشد: الف)شورای سیاستگذاری و برنامهریزی بافتهای تاریخی باید در سطح ملی با حضور رئیس سازمان گردشگری و میراث فرهنگی،وزیر مسکن و شهرسازی و وزیر کشور(به نمایندگی شهرداریهای کشور)تشکیل گردد و نسبت به سیاستگذاری کلان حفظ و احیای،بافتهای تاریخی شهرها و همچنین تأمین منابع مالی لازم و پیشنهاد قوانین و مقررات در این حوزه اقدام کند."