چکیده:
پژوهش در سیرة معصومان( برای معرفی آن اسوههای حقیقی به جامعه، ضروری است. سیرة آن بزرگواران را میتوان در ابعاد فردی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی بررسی کرد. یکی از محورهای سیره معصومان(، سیره نظامی آن بزرگواران است که ابعاد مختلفی دارد. یک بعد آن، قانونمداری و احترام به مقررات است. در این نوشتار، چگونگی عمل به قانون در سیره نظامی رسول خدا( و امیرمؤمنان( بررسی شده است. لذا از یک سو، به چگونگی تعامل با مردم خودی اشاره شده و از سوی دیگر، چگونگی تعامل در میدان جنگ با دشمن و پس از پایان جنگ با اسیران، و در حالت معاهده، با طرف مقابل، مورد بررسی قرار گرفته است.
خلاصه ماشینی:
"در فتح مکه حضرت با صراحت فرمودند: «من هم پس از این مجاز نیستم با هیچ بهانهای حرمت حرم را بشکنم» 1 بنابراین رسول خدا( و امامان معصوم( علاوه بر عمل و رفتار، در موارد مقتضی، اموری را به عنوان قوانین و مقررات شرعی، از جمله در مسائل نظامی برای سپاهیان اسلام بیان کرده و آنان را به رعایت آن دعوت مینمودند، حتی به مسلمانان سفارش میکردند که در برخورد با غیر مسلمانان نیز مقررات دینی و اجتماعی ویژهای را رعایت کنند.
زمانی که سپاه اسلام به فرمان رسول خدا( آماده حرکت شد، حضرت به فرماندهان موته دستور داد که مکر و فریب به کار نبرند، کودکان را نکشند، چون با دشمنان مشرک برخورد کردند، آنها را به یکی از سه چیز دعوت کنند، هر پیشنهاد را که پذیرفتند قبول کنند و دست از آنان بردارند: نخست، به اسلام دعوتشان کنند، اگر پذیرفتند از آنان قبول کنند و از جنگ با آنان دست بردارند، دوم، اینکه از آنان بخواهند تا از سرزمین خود بروند و هجرت کنند، و اگر پذیرفتند اعلام کنند که برای آنها همان حقوقی منظور خواهد شد که برای دیگران است، و اگر مسلمان شدند و ترجیح دادند که در سرزمینهای خود باشند، به آنها خبر دهند که حکم ایشان مانند حکم عربهای دیگری است که مسلمان شدهاند؛ احکام الهی درباره آنها اجرا خواهد شد، و برای آنها از فیء و غنایم سهمی نخواهد بود، مگر اینکه همراه مسلمانان در جهاد شرکت کنند."