چکیده:
میتوان به کاهش زمان مسافرت و افزایش تعداد ترددهای روزانه اشاره کرد که در جادههای آسفالته دو برابر جادههای شوسه میباشد.در نتیجه بیش از 91/5 درصد حجم جابهجایی مسافران روستا- شهری در طی یکسال به استفاده از جادههای آسفالته روستایی انجام شده است.شبکههای ارتباطی به ویژه راهها و سیستمهای مخابراتی به عنوان عناصر پیونددهنده میان سکونتگاهها نقش شایان توجهی در تبادل جریانات بین نقاط شهری و روستایی دارند.در نیم قرن اخیر به لحاظ نظری روابط شهر و روستا در ایران عمدتا در قالب تئوری«سرمایهداری بهرهوری»1تبیین و تفسیر میشد،اما طی دهههای اخیر با طرح تئوری«دولت و شهرنشینی»2تئوری مذکور زیر سؤال رفت.مقالهی حاضر در چارچوب این تئوری منتها با تأکید بر نقش دولت در توسعهی عمران روستایی تهیه شده است.برایناساس ابتدا نقش دولت در توسعهی دو بخش مهم زیربنایی یعنی راههای روستایی و دفاتر مخابراتی در محدودهی استان گلستان،به طور نمونه تشریح و سپس تأثیر آن در تحول نظام حملونقل روستایی تجزیه و تحلیل شده است. نتایج تحقیق نشان از تأثیر شگرف گسترش شبکهی ارتباطی(راه و تلفن)در تحول سیستم حمل ونقل روستایی دارد.برای مثال در سال 1383 از مجموع 9844 دستگاه انواع وسیلهی نقلیهی فعال در سطح 742 آبادی استان 79/5 درصد آنها در آبادیهای برخوردار از جاده آسفالته مشغول فعالیت بودهاند.این نسبت برای اتومبیلهای سواری 82/9 درصد و برای وسایل باری 76/3 درصد میباشد.در حالی که 57/3 درصد آبادیهای برخوردار از جاده شوسه فاقد هرگونه وسیلهی نقلیه بودهاند. نکتهی درخور توجه دیگر پیدایش آژانسهای تلفنی در سطح روستاها است،به طوری که احداث دفاتر مخابراتی در 738 آبادی استان سبب شده است،بیش از 113 آژانس تاکسی تلفنی در سطح 73 آبادی احداث شود و با استفاده از 516 اتومبیل سواری روزانه حدود 2890 بار سرویسگیری کرده و به جابهجایی مسافران روستایی بپردازند.مقصد 42 درصد این مسافرین نقاط شهری،31 درصد روستاهای دیگر و 27 درصد داخل روستاهای محل سکونت آنها بوده است.از نتایج دیگر تحقیق
خلاصه ماشینی:
"نقش دولت در توسعهی شبکهی ارتباطی و تأثیر آن در تحول سیستم حملونقل روستایی با تأکید بر روابط شهر و روستا در ایران(مورد استان گلستان) دکتر عبد الحمید نظری عضو هیأت علمی دانشگاه پیام نور مرکز گنبد کاووس چکیده شبکههای ارتباطی به ویژه راهها و سیستمهای مخابراتی به عنوان عناصر پیونددهنده میان سکونتگاهها نقش شایان توجهی در تبادل جریانات بین نقاط شهری و روستایی دارند.
جدای از آن نقش توسعهی مخابرات روستایی در پیدایش پدیدهی جدیدی به نام «آژانسهای تلفنی»در عرصههای روستایی ما را بر آن داشت که تأثیر این پدیدهی منحصر به فرد شهری را در تحول نظام مسافربری روستایی به صورت تفصیلی مورد مطالعه قرار دهیم: اطلاعات میدانی نشان میدهند که آژانسهای تلفنی روستایی برای اولین بار در سال 3731 در یکی از روستاهای توابع شهرستان کردکوی ایجاد شده است،که تدریجا به سایر نقاط روستایی استان نیز گسترش یافته است.
این تحقیق که شالودهی آن را یافتههای حاصل از عملیات پیمایشی تشکیل میدهد، نتایجی به دنبال داشته است که میتوان به شرح زیر خلاصه نمود: -حجم عملیات عمرانی دولت در بخش جادهسازی و مخابرات که در راستای تحقق سیاست محرومیتزدایی از عرصههای روستایی و تعدیل شکاف بین دو جامعهی شهری و روستایی صورت گرفته است،در قبل از انقلاب فاقد جاده آسفالته روستایی بوده و تنها 6/5 درصد آبادیهای آن به سبب استقرار در مسیر جادههای بینشهری به جاده آسفالته دسترسی داشتهاند،در سالهای بعد از انقلاب علاوه بر افزایش طول جادههای آسفالته آن به 8151 کیلومتر،بالغ بر 6701/7 کیلومتر راه آسفالته روستایی نیز در آن احداث شده است."