چکیده:
در این مقاله، برنامه درسی صلح محور در حوزه فلسفی و از دیدگاه بزرگ ترین فیلسوف دوره پساروشنگری، ایمانوئل کانت، مورد بررسی قرار می گیرد. کانت از این منظر که هم بر رویکردهای شناختی و اخلاقی صلح و هم بر رویکردهای کلان ملی و بین المللی تاکید می ورزد و هم زمان نگاهی واقع گرایانه و نه مایوسانه، آرمان گرا و نه رمانتیک، به مقوله صلح دارد، منحصر به فرد است. این که فیلسوف بزرگی مانند کانت چگونه به موضوع صلح اندیشیده و طرح فلسفی او برای برپایی صلح پایدار چه بوده، موضوع مناسبی برای تحلیل و تدوین برنامه درسی صلح است. زیرا او مقاله مفصلی با عنوان «صلح پایدار: یک طرح فلسفی» دارد. کانت نیل به صلح را از چهار عامل متاثر دانسته است: عامل نخست، انسان خردمندی است که بی تناقض به پدیده های جهان و به اعمال خود فکر می کند و هم زمان از نگاه دیگران نیز می اندیشد. عامل دوم، انسان اخلاقی است که دارای اراده است، آزاد است و در پرتو آزادی، آگاهانه اعمال خویش را بر حسب تکلیف و نه بر حسب نتایج انتخاب می کند. در سطح ملی، کانت به یک نظام جمهوری عقیده دارد که تابع اراده اکثریت آرای مردم است. در سطح بین المللی نیز اندیشه تشکیل فدراسیون دولت های آزاد با حداقل نهادینگی را پیشنهاد می کند. به باور او تشکیل این فدراسیون خود وسیله تحقق اندیشه و غایت والاتری با عنوان ایده جهان وطن و شهروند جهانی است. کانت عقیده دارد که غایتی طبیعی، انسان را به سوی جهان وطنی سوق می دهد؛ ولی زمانی این غایت به نتیجه خواهد رسید که زندگی انسانی، سراسر اخلاقی شود و خرد در همه شوون سیاسی و اجتماعی به کار گرفته شود. با توجه به آرای کانت، یک دیدگاه تلفیقی برنامه درسی صلح با خصیصه های خود آیینی، تجربه محوری، مردم سالاری، فرآیند محوری، عمل گرایانه، بازسازی گرایانه و انتقادی معرفی شده است. قلمرو برنامه درسی صلح، از اهداف درسی استخراج شده از فلسفه کانت، شامل سه حوزه اصلی است: 1. مهارت های صلح؛ 2. مطالعات کلان صلح؛ 3. مطالعات تلفیقی صلح. امروزه صاحب نظران حوزه های متفاوت، ایرادهایی بر فلسفه صلح کانت وارد می آورند و اخلاق کانتی، به دلیل صوری بودن، مورد انتقاد قرار گرفته است. زیرا او به نفس عمل توجه دارد و نتایج عمل را نادیده می گیرد. طرفداران کثرت گرایی فرهنگی نیز از لایتغیر بودن اصول اخلاقی کانت انتقاد می کنند. زیرا این اصول به نوعی یگانگی اخلاقی اشاره می کند که با تنوع اخلاقی در میان ملیت ها و گروه های انسانی در سراسر جهان در تضاد است.
Purpose of this research is to examine the peace-based curriculum philosophically in accordance to the views of the greatest philosopher of the Post-Enlightenment period, Immanuel Kant. Kant is particularly important for Insisting both on the ethical and cognitive approaches to peace, and
the inclusive national and international approaches. Also he views peace realistically and at the same time not optimistically; idealistically and at the same time not romantically. Since Kant has a substantial essay named
«Constant Peace: A Philosophical Project», his thought about peace and how was his philosophical project to establish peace can be a suitable subject for teachers in analyzing the peace curricula.
The national level, Kant believes in a republic system based on the opinion
of the majority of the people. At the international level, he proposes to establish a federation of free nations with minimum institutionalism. According to him, the establishment of such a federation is a means for the realization of the ideal
.of the universal nation and the universal citizen
Kant believes that the natural end leads human to the universal nation, but once the life of human becomes completely moral and wisdom dominates all
.his social and political actions, this end would come true
Regarding Kant's ideas, an eclectic curriculum of peace has been
suggested, which is self-religiosity, experience-based, democratic, pragmatic, reformist, and critical.
The scope of the curricula, according to the educational purposes influenced
:by Kant's philosophy, consists of three phases peace skills
large-scale peace studies
eclectic peace studies
Nowadays, some critics pose objections to some aspects of Kant's philosophy of peace, arguing that he his philosophy is nominal and that it cares only for the intention and not the results of an act. Also, unchangeability of Kant's moral principles has been criticized by the advocates of cultural multiplicity, since Kant's insists on the existence of the same moral codes among all nations and human communities.