خلاصه ماشینی:
"در همان زمان،گروهی از بازرگانان روسی با سرمایۀ بانکی موقف بانک استقراضیفرانسه،طرحی را برای احداث یک خط از دریای خزر به دریای عرب مطرح کردند و در1889 شاه با دولت روسیه توافق کرد که«ساخت خطوط آهن را به سمت هر نقطهای کهممکن است برای منافع تجاری هر دو دولت با صرفه باشد،به یک شرکت روسی واگذارکند».
12با وجود این،ارقام مربوط به پایان قرن نوزدهم یا آغازقرن بیستم نشان میدهد که بسیاری از صنایع نساجی دستی قدیمی موفق شدند که تاجنگ جهانی اول و حتی بعد از آن باقی بمانند و صادرات منسوجات به قفقاز و آسیایمیانه که در آغاز قرن نوزدهم بسیار زیاد بوده است تا زمان جنگ کاملا متوقف نشد.
دراواسط قرن،بخش قابل ملاحظهای تحت نظارت اروپاییان درآمده بود و احتمال دارد کهسهم خارجیان همچنان تا جنگ جهانی اول افزایش یافته بود که در این زمان شاملقسمت عمدۀ تجارت خارجی ایران میگردید.
همچنین تنزلی شدید در سهم تجارت روسیه و افزایش بههمان میزان در سهم تجارت بریتانیا و هندوستان به وجود آمد:در مورد واردات،تحولیدر طول جنگ رخ داد،اما صادرات ایران به روسیه،تا جنگ داخلی روسیه،به میزان(18).
حقوق گمرکی به نحوی قابل ملاحظه افزایش یافت و هم حمایت و همدرآمد افزوده به ایران بخشید،اما هزینههای مربوط به صادرات سنتی از روسیه از قبیلقند،کبریت و نفت خام،بیش از حد معمول بالا رفت و هزینههای مربوط چند فقرهواردات عمده از امپراتوری بریتانیا از قبیل چای و پنبه،یا کاهش یافت یا بیتغییر ماند.
تنها معادن تحت استخراج خارجیان در ایران ذخائر اکسید آهن درجزیرۀ هرمز بود که به توسط شرکت بریتانیایی استریک Stri k و شرکا مورد استخراجقرار میگرفت و سالانه حدود 3000 تا 4000 تن صادر میشد."