چکیده:
سنتهایی که اساس اندیشه و فعالیت را در جوامع روستایی قدیمی تشکیل میدهد،
همواره مورد توجه محققین و برنامهریزان قرار داشته است.بعضی از اندیشمندان نیز
مواردی برجسته از آن سنتها را زیر ذرهبی عالمانه قرار دادهاند، اما هنوز هم جای
دارد تا کل نظام حیات روستا در رابط با کل سنتها مورد تعمق قرار داده شود.بعضی،
سنتی بودن روستاییان را مبنای اصلی فقر و عقبماندگی آنان دانستهاند، بعضی دیگر
توجه به سنتها را پیش شرط هر نوع اقدام توسعهای در این جوامع دانستهاند، و برخی
نیز معتقدند که امروزه روستاییان همواره در صدد فرار از سنتهای جوامع خود هستند.در این مقاله، کوشش شده است، تا براساس تجارب متنوع مطالعاتی، اجرایی و کار و
زندگی خود در بین روستاییان مناطق کشور، ضمن برشمردن ویژگیهای سنتی روستایی، نقش
و عملکرد آن سنتها را در جریان اقدامات مربوط به توسعه، برشمرده، میزان اعتبار و
تأثیر هریک را همراه با تأکید بر خصیصه ارتباط سیستمی آنها با یکدیگر در تجارب
آبخیزداری، در یکی از مناطق محروم کشور(بشاگرد-هرمزگان)بازگو نماید.نتیجه حاصل از این بررسی، پیشنهادهایی است مبنی بر شناخت و توجه به عملکرد و
پیوستگی سنتهای روستایی در کلیه مراحل مطالعاتی، طراحی و اجرایی، که به
برنامهریزان و مجریان بخش روستایی کشور ارائه میگردد.
خلاصه ماشینی:
"در کشور ایران نیز آنان که به سنتهای روستایی و نقش آنها در حیات روستاها توجه کردهاند، معمولا چند سنت برجسته را از بین کل جریان، به صورتی نسبت مستقل، مورد بررسی و تأکید قرار دادهاند، و نیز ضمن تلاش و تعمق در بروز کردن این سنتها در نظام اجرایی روستا و انطباق آنها با نیازهای امروزی و ارائه زمینهای بسیار ارزشمند سنتهای کاربردی روستا، از فراموش شدگی بخشی و یا تمامی ابعاد آن سنتها ابزار تأسف عمیقی نموده، آرزوی توجه برنامهریزان را به آنها نمودهاند.
لازم به ذکر است که هریک از سنتهای محلی مؤثر در توسعه روستایی، ضمن این که با دیگر سنتها رابطه سیستمی دارد، خود نیز به صورت مستقل در کل جریان مؤثر است، به گونهای که برای مثال حتی اگر یکی از موارد سنتهای اجتماعی(آن دسته از سنتهای برشمرده شده)مورد بیتوجهی قرار گیرد، ممکن است کل جریان را متوقف کرده، تلاشهای انجام شده در سایر موارد را نیز به هدر دهد.
نکته دیگر این که:موارد یاد شده از سنن مؤثر در آبخیزداری بشاشگرد، بعضی منطقهای و خاص آن منطقه است؛بعضی در انجام عملیات مشابه در تمامی نقاط کشور مؤثر است، و برخی دیگر به اضافه سنتهای منطقهای خاص، در کل جریان توسعه روستایی تأثیرگذار خواهند بود.
2)در تمام اقدامات توسعه روستایی(در مناطق مختلف)مجموعهای از سنتها وجود دارند که کم و بیش به یک نحو عمل میکنند، یعنی، بعضی خاص بشاشگرد و مناطق مشابه است، اما بعضی بجز در بشاشگرد و مناطق همجوار، در سایر نقاط کشور جای خود را با سنتهای منطقهای عوض میکنند، که شناسایی نقش و اثر آنها بر عهده برنامهریزان همان منطقه است."