چکیده:
فردگرایی و جمعگرایی از گرایشات تعیینکنندهای است که در تحلیل کنشها و نگرشهای اجتماعی نقشی اساسی دارد.این مقاله به بررسی مفهوم دوراهی اجتماعی بهعنوان یکی از جدیدترین مفاهیم ارائه شده در مناقشه فردگرایی و جمعگرایی میپردازد.دوراهی اجتماعی نوع خاصی از تعارض میان نفع جمعی و نفع فردی است،که در آن برای هر فرد،صرفنظر از انتخاب دیگران،بهترین گزینه،انتخاب نفع فردی است.اما اگر اکثر افراد آن را انتخاب کنند،وضعیتی ایجاد خواهد شد که برای همه افراد بدتر از حالتی است که در صورت انتخاب گزینه همیارانه یا نفع جمعی،برایشان حادث میشد.مسأله دوراهی اجتماعی،در نظریه انتخاب عقلانی و با استفاده از نظریه بازی و نظریه تصمیمگیری قابل بررسی است. از دو منظر متفاوت میتوان دوراهی اجتماعی را تعریف کرد:هزینههای بیرونی و درونی،و بازی دو راهی زندانی.مهمترین انواع دوراهی اجتماعی،دوراهی منابع مشترک و دوراهی کالاهای همگانی است. در این مقاله علاوه بر ذکر مثالهایی از دوراهی اجتماعی،تلاش شده تا با کاوش در این مفهوم و تعریف ذکر شده در باب آن،تعریف و تشریح دقیق و روشنی از مفهوم«دوراهی اجتماعی»ارائه شود و گرایشهای فردگرایانه و جمعگرایانه در واقعیت جامعه مورد تحلیل قرار گیرد.تحلیل دستاوردهای پژوهشهای صورت گرفته و بررسی قابلیت مفهوم دوراهی اجتماعی در تحلیل گرایشهای فردگرایانه و جمعگرایانه پایانبخش مقاله است.
خلاصه ماشینی:
"interest governrs the world جدی به مسأله دوراهی اجتماعی-البته بدون ذکر این مفهوم-توجه کرده باشد،گرت هاردین در مقاله
نفع فردی مطرح شده که دوراهی اجتماعی،یکی از آنها است.
شخصی،موقعیتی است که فرد با یک دوراهی از نوع نفع آنی فردی و نفع دراز مدت برای خود روبرو
بیرونی،هزینههای درونی( I )3قرار دارد که پیامدهای عمل برای خود فرد یا کنشگر است.
این موقعیت وقتی رخ میدهد که نفع فردی فقط هنگامی بدست بیاید که فرد در مقام ضرر به
دوم اینکه تمام تعارض میان منافع فردی و جمعی در ساخت دوراهی زندانی خلاصه نمیشود.
دوراهی اجتماعی موقعیتی است که در آن بازده یا منافع فردی برای یک شخص بالا است،اگر از
خواهد انجامید،اشاره کردهاند و این مسأله در قلب تعریف دوراهی اجتماعی قرار میگیرد.
بنابراین دوراهی اجتماعی تنها به دنبال توصیف رفتار در یک موقعیت خاص است(که البته نمودهای
البته همه انواع تعارض میان نفع فردی و جمعی نیز دوراهی اجتماعی نیست،بلکه تنها آن دسته
از تعارضات را میتوان دوراهی اجتماعی دانست که در آن،انتخاب نفع فردی آنی،به زیان آتی خود آن فرد(و سایر افراد)منجر خواهد شد.
دوراهی اجتماعی،حتی اگر کنشگران به دنبال نفع فردی خود باشند،باز هم لزوما،نمیتوانند این نفع
آنی،زیانهای جمعی برای همه(و از جمله خود فرد)به ارمغان میآورد،از این نفع موقتا صرفنظر
شد،زیرا یکی به دنبال نفع شخصی خود در کنار-یا در سایه-نفع اجتماعی سایرین است و دیگری به
نکته دیگر در تعریف دوراهی اجتماعی این است که نباید این مفهوم را صرفا بهعنوان یک متغیر
اما مشخصا چند تحقیق خاص با استفاده از مفهوم دوراهی اجتماعی در ایران انجام شده که"