چکیده:
در این پژوهش توزیع مکانی بارندگی سالانه و فصلی در منطقه کوهستانی غرب ایران با استفاده از داده های 170 ایستگاه هواشناسی پراکنده در سطح منطقه در دوره آماری 00/1999-66/1965 مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گرفت.همچنین چگونگی توزیع بارندگی در طی سال با استفاده از نمایه تمرکز بارندگی محاسبه و تفاوتهای مکانی بررسی گردید.نتیجه این پژوهش نشان داد که رژیم بارندگی بخشهای شمالی کشور با بیشینه بارندگی در فصل بهار متفاوت از بخشهای مرکزی و جنوبی منطقه مورد مطالعه میباشد که بیشتر بارندگی خود را در زمستان دریافت میکنند.بطور کلی پائیز و زمستان فصلهای اصلی بارندگی در بخشهای میانی و جنوبی منطقه مورد مطالعه میباشد. فصل تابستان فصل خشک منطقه به شمار میرود و تنها در برخی نقاط ممکن است در اثر ارتفاع بارندگیهای همرفتی ایجاد گردد.شباهت نقشه بارندگی سالانه با بارندگی فصل زمستان و پائیز نشان میدهد که عرض جغرافیایی و ناهمواریها عامل اصل کنترلکننده بارندگی در منطقه میباشند.این شباهت همچنین بیانگر این نکته است که عوامل و مکانیسمهای ایجاد بارندگی در منطقه مورد مطالعه یکسان میباشند.همچنین مشخص گردید که توزیع بارندگی در طی سال در منطقه تابع عرض جغرافیایی است و پراکنش بارندگی در طی سال در نیمه شمالی منطقه نسبت به نیمه جنوبی آن از نظم بیشتری برخوردار است.
خلاصه ماشینی:
"در این پژوهش همچنین با معرفی نمایه تمرکز بارندگی1 Pci (برای اولینبار در ایران)چگونگی توزیع بارندگی در طی سال در غرب کشور شناسایی و روند تغییرات مکانی آن مورد تحلیل و بررسی قرار گرفت.
(3)- thin Plate smoothing surface (به تصویر صفحه مراجعه شود)شکل 2 مناطق همگن اقلیمی غرب کشور(رضیئی و عزیزی،1386)یافتههای تحقیقتوزیع مکانی مقدار بارندگی میانگین بارندگی 35 ساله ایستگاههای پراکنده در سکل(1-ب)در مقیاسهای زمانی سالانه و فصلی محاسبه و با استفاده از سامانه gis نقشه توزیع مکانی آنها ترسیم گردید.
ازاینرو بجز منطقه آذربایجان با نمایه تمرکز بارندگی بین 14 تا 17 که نشان از تغییرپذیری ملایم و یا توزیع تقریبا متعادل بارندگی در طی سال دارند،در بیشتر بخشهای منطقه مورد مطالعه بخش بسیار زیادی از بارندگی سالانه در تعداد محدودی از ماههای فصل سرد(زمستان و پائیز)ریزش مینماید و به همین علت دارای یک اقلیم مدیترانهای با دو فصل مشخص خشک و مرطوب میباشد.
تشابه بسیار زیاد الگوی توزیع مکانی بارندگی فصل پائیز و زمستان با توزیع مکانی بارنگی سالانه نشان میدهد که بیشتر بخشهای منطقه مورد مطالعه به وسیله سامانههای سینوپتیکی مشابهی که در این فصلها فعال هستند تغذیه میشوند.
در شکل 6 به خوبی دیده میشود که درصد بازندگی پائیز و زمستان در نیمه جنوبی زاگرس و به ویژه دامنه غربی آن نسبت به دیگر مناطق کشور از مقدار توجهی برخوردار است که این مسئله با نتایج فتح نیا(1384) هماهنگ و موافق میباشد."