چکیده:
دوره ی پسادکترا به عنوان دوره ای گذرا میان تحصیلات دانشگاهی و آینده ی حرفه ای محقق به شمار آمده و باعث ارتقای مهارت های حرفه ای و شغلی وی می شود. بهره جستن از نیروهای جوان و متخصص فارغ التحصیل دوره های پس از آغاز نیمه ی دوم قرن بیستم، در کشورهای توسعه یافته و مهیا نمودن شرایط مناسب برای ادامه ی فعالیت های تحقیقاتی در دوره های پسادکترا، نقش قابل توجهی در تولید علم در این کشورها داشته است تا جایی که در انتهای قرن بیستم، 43% از نگارنده های اول مقالات، محققین پسا دکترا بوده اند. نقش این محققین در آموزش، مشاوره، داوری مقالات و ارایه ی طرح های تحقیقاتی، حایز اهمیت است. از این رو جذب این دسته از محققین در پیش برد و بهبود طرح های تحقیقاتی و تولید دانش دارای نقش قابل توجهی است. با توجه به ارزش این دسته از محققین، ارایه ی این دوره ها و جذب دانش پژوه در کشور، توسط دانشگاه تهران و مرکز تحقیقات فیزیک نظری از حدود سال 1375 آغاز شده است. با توجه به اهمیت طراحی نقشه ی جامع علمی کشور، لزوم برنامه ریزی های میان مدت و دراز مدت، بررسی و رفع موانع موجود در راستای جذب محققین پسادکترای داخلی و خارجی و در نظر گرفتن جایگاه مناسب جهت این دوره ها ضروری به نظر می رسد. این مقاله با سرفصل های بیان تعاریف و اهداف این دوره ها، تاریخچه ی تاسیس، نقش محققان پسادکترا در تحقیقات، اهمیت جذب این دسته از محققین، بیان مختصری از وضعیت کنونی کشور و برخی محدودیت های داخلی، سعی در معطوف نمودن برنامه ریزان آموزشی و پژوهشی کشور به این مقوله دارد.
خلاصه ماشینی:
"این دوره به عنوان دورهای گذار میانتحصیلات آکادمیک و فعالیت حرفهای شغلی محسوب شده و اهماهداف آن عبارتند از: -کسب مهارتهای حرفهای جهت ایجاد توانایی در پویش فعالمسیرهای تحقیقاتی به عنوان آیندهی شغلی -انتشار مقالات علمی با کیفیت در مجالات با ضریب تاثیر بالا -تعریف و توسعهی زمینههای تحقیقاتی مستقل و به روز -ارایهی نتایج تحقیقات در همایشهای تخصصی بین المللی -بهبود تواناییهای نگارش مقالات تخصصی و ایجاد ارتباطات علمی -داوری مقالات و کمک به انجام طرحهای دورههای دکترا و کارشناسیارشد -ارایهی مشاوره به دانشجویان دروههای تحصیلات تکمییلی از سال 1960 تکیهی اصلی فعالیتهای تحقیقاتی در کشور آمریکا،بر عهدهی محققان فارغ التحصیل جوان درورههای دکترا بوده که علاقمندبه فعالیتهای تحقیقاتی آکادمیک،در ادامهی دورهی دکترا وبا تحقیقات تخصصیتر از رشتهی تحصیلی خود هستند.
Percent of recent doctprate recipients in Postdocs by years since degree:2001 (به تصویر صفحه مراجعه شود)شکل 8:درصد افراد دارای دکترای تخصصی که وارد دورههای پسا دکترامیشوند برحسب سال پس از فارغ التحصیلی در رشتههای علوم زیستی وفیزیک &%04212YHRG042G% رتباط بین رشته و و طول دورههای پسا دکترا مطالعهای که بر روی فارغ التحصیلان دکترای تخصصی در شش رشتهیمختلف از 61 موسسهی آمریکایی در سالهای 1982-1958 انجامشده است نشان میدهد که حدود 86%بیو شیمیدانهای دورهی پسادکترا،میانگین حدود 4 سال را در این دوره سپری میکنند درحالیکه دررشتهی ریاضی 31%فارغ التحصیلان با میانگین دوره 2/5 سال این دورهرا میگذرانند9."