خلاصه ماشینی:
(به تصویر صفحه مراجعه شود) صورت علمی بحث شده که چگونه آثار مولانا مورد توجه جهانی واقعی شده است؟اگر غربیها به مولانا علاقه نشان دادهاند،برای این است که مولانا را به زبان خودشان درآوردهاند،پوشش امروزی به آن دادهاند و چه به صورت موسیقی و چه به صورت کتاب آن را وارد رگ و پیوند حیات فرهنگی خود کردهاند.
پرسش اساسی اینجاست که آیا از نگرشی که معتقد است مکاتب نقد ادبی جدید تنها«ایسم»های است که منشأ آن را در اسرار البلاغه میتوان جست،میتوان انتظار داشت که بتواند تحوّلی اساسی در ادبیات ایجاد کند و به گرایشهای نو ایمان داشته باشد؟آیا این سخن به راستی تقلیل مفاهیم نقد نوین نیست و به معنای دیگر نفی تمام مکاتب ادبی جهان به شمار نمیرود؟!در صورتی میتوان به ضرورت تغییر دل بست که چشمها را بشوییم و به مسأله جور دیگری بنگریم.
توان جدیدها در این بوده که ارزش زندگیساز اسلام را بشناسند و برای حفظ آن،همۀ تلاش خود را به خرج دهند.
معین روی به خدای بزرگ میآورد: (به تصویر صفحه مراجعه شود) ای خدای دیرگیر و سختگیر تیزتر گیر جانک نادان امیر آن امیری که ندارد غیر ظلم فکر و ذکر دیگری اندر ضمیر کاروبارش فسق و عیش و عشرت است گوییا او ز مادر زاده شریر58 در این گیرودار،گروه بزرگی از فرهنگیان مشهور،از جمله میرزا نذر اللّه،حامد خواجهمهری،میرزا هیأت صهبا،میرزا احمد،سراج الدین خواجه،حاجی عبد الستار،سید جان مخدوم نظمی،محمود خواجه بهبودی و میرزا شاه فایض به شهادت رسیدند59 حاجی معین،دانشمند معروف سمرقندی،در سال 1938 م.
این جنبش در تمام آسیای مرکزی فعال بوده است.