چکیده:
تأثیر آب و هوا بر کشاورزی مخصوصا در نواحی دیم خیز از اهمیت ویژهای برخوردار است.میزان تولید محصولات دیم،صرفنظر از خصوصیات ژنتیکی نوع گندم،شرایط خاکشناسی،فناوری کاشت، داشت و برداشت...،بشدت تابع وقوع رویدادهای اقلیمی است.در این میان کیفیت نزول بارش و چگونگی همزمانی آن با دما،فاصلهء بین بارشها و نوسانهای درجه حرارت در طول دورهءرشد گیاه از اهمیت زیادی برخوردار است.بر این اساس و با این فرض،امکان دستیابی به روابط یا سیستمی که به کمک دادههای هواشناسی بتواند میزان محصول یک منطقه را پیشبینی کرده و با دقت کافی براورد کند،دور از ذهن نیست.در این تحقیق با استفاده از مدل تلفیقی پانل،ارتباط بین پارامترهای اقلیمی و عملکرد گندم دیم مشخص شده است.در این تحقیق با استفاده از ضرایب به دست آمده از مدل و آمار مربوط به فاکتورهای استفاده شده در آن،میزان تولید محصول را در هر سال میتوان تخمین زد. نتایج به دست آمده از مدل تلفیقی پانل نشان میدهد که 71/57 درصد از تغییرات عملکرد گندم دیم (متغیر وابسته)به وسیله متغیرهای مستقل(تاریخ اولین بارش مؤثر،تاریخ آخرین بارش مؤثر،تعداد بارش بیش از یک میلیمتر و کمتر از 20 میلیمتر در یک روز،تعداد بارشهای بیش از یک میلیمتر،تعداد روزهای یخبندان بهاره،بارشهای با تداوم 5 روز و بیشتر تبیین میشود.
خلاصه ماشینی:
"نتایج به دست آمده از مدل تلفیقی پانل نشان میدهد که 17/75 درصد از تغییرات عملکرد گندم دیم (متغیر وابسته)به وسیله متغیرهای مستقل(تاریخ اولین بارش مؤثر،تاریخ آخرین بارش مؤثر،تعداد بارش بیش از یک میلیمتر و کمتر از 02 میلیمتر در یک روز،تعداد بارشهای بیش از یک میلیمتر،تعداد روزهای یخبندان بهاره،بارشهای با تداوم 5 روز و بیشتر تبیین میشود.
Excel جدول 2 میزان عملکرد گندم دیم استان لرستان به تفکیک شهرستان(کیلوگرم) (به تصویر صفحه مراجعه شود) در این مدل متغیرهای مستقل(اقلیمی)و متغیر وابسته(عملکرد گندم دیم)در ایستگاههای مختلف با هم تلفیق شد و رگرسیون مربوط به کل ایستگاهها با روش آثار ثابت تخمین زده شد.
مثال ذیل ساختار دادهها را برای رگرسیون پانل نشان میدهد: فرض کنید اطلاعات مربوط به اولین بارش مؤثر (F) و یخبندان بهاری (YAKH) به عنوان متغیرهای مستقل و عملکرد گندم دیم (A) به عنوان متغیر وابسته در اختیار است،در این صورت داریم: (1).
Pooled least squares (به تصویر صفحه مراجعه شود) نقشه 1 موقعیت ایستگاههای هواشناسی استفاده شده در پژوهش 3-یافتههای تحقیق نتایج تخمین که در جدول 3 آمده است،نشان میدهد که متغیر مستقل یخبندان بهاره تأثیر منفی بر عملکرد داشته است و هر یخبندان بهاری1موجب کاهش عملکرد گندم به میزان 25/35 کیلوگرم2در هکتار میشود که این متغیر در سطح 994 درصد معنادار است.
دوم اینکه در این دوره از رشد و نمو گندم حساسیت نسبت به تنش آبی(نسبت به مراحل فنولوژی دوره بهار)پایین است و در این مرحله از رشد،تأثیر اولین بارش و توزیع بارش مهمتر است تا میزان بارش این مسأله در مدل بخوبی نشان داده شده است ولی در ارتباط با تأثیر میزان بارش بهاره در افزایش عملکرد همچنانکه نتایج حاصل از مدل نشان میدهد،هر میلیمتر افزایش بارش از میانگین،باعث افزایش عملکرد به مقدار 87 درصد کیلوگرم در هکتار میشود."