چکیده:
اسب؛برای خاندانهای پهلوانی و جنگاوران هندو اروپایی از ارزش توتمی دیرپایی برخوردار بوده،به همین دلیل در شاهنامه که اثری حماسی است، پرتکرارترین نمادینهء جانوری را به وجود آورده است که نمادینگی آن را تنها باید در ارتباط با کهن الگوی قهرمان بررسی کرد.این نماد جانوری که در پیوند با آب و دریا(ارتباط با نیروی سرشار زمین و طبیعت)کامل میشود،در حقیقت، تجسم قدرت غریزی ناخودآگاه اوست که کهن الگوی قهرمان،با رام کردن آن (مهار غریزهء خود)،مسر پیکار برای کمال و پیروزی را پشت سر میگذارد.از این دیدگاه نمادینگی اسبهای شاهنامه را در ارتباط با کهن الگوی قهرمان میتوان به چهار بخش تقسیم کرد:
1.تفسیرهای اساطیری از رام کردن اسب؛2.توتم اسب در خاندانهای پهلوانی؛ 3-شخصیت انسانگونهء اسبهای پهلوانان و نقش مکمل آنها در تکوین قهرمان؛4.اسبهای نمادینهکنندهء فره.
خلاصه ماشینی:
"این دیدگاه نمادینگی اسبهای شاهنامه را در ارتباط با کهن الگوی قهرمان
اسب را در تکامل کهن الگوی«قهرمان»-که بنمایهای محوری در آثار حماسی است-با
نقش نمادینهء اسب در تکامل کهن الگوی قهرمان
نماد زندگی مادی است-نقش مهمی در خویشکاری اساطیری اینجانور نمادین دارد.
از این منظر،همراهی پیوستهء اسب با کهن الگوی قهرمان،برجسته شدن بخشی از
یونگ نیز برای اسب،معنایی کهن الگویی قائل است و تصویر جهانی اسب پادشاه[و
که اسب در روایات اساطیری و حماسی به عنوان همراه همیشگی انسان دارد،مسیری است
وجود قهرمان در موجوی بیرونی صاحب این خویشکاری شده است( Jung,1953:157-9,
قهرمان با چیره شدن بر آنهاست که به این نیروی روانی شگرفت دست یافته است.
در اساطیر ایرانی حتی نمادینگی اسب تا حد وجود رب النوع خاص آن برجسته شده است
انواع نمادینگی اسب در شاهنامه در ارتباط با تکامل کهن الگوی قهرمان را میتوان در
اما این ویژگی بیش از همه،در اثری حماسی چون شاهنامه،در مورد اسب صادق است.
قتلگاه رستم است،او خطر را درمییابد،اما اجل چشم خرد تهمتن را کور کرده است:همی رخش زان خاک مییافت بوی تن خویش را کرد چون گرد گوی
جانوری که نماد درخشش فر اهورایی برای شاه یا پهلوان فرهمندی است که این نشانه بر
به سبب لغزش خود از حمایت الهی محروم شده است و برمبنای این نشانه،فر از او روی
در پایان باید گفت:اسب بخشی از وجود غریزی و نیمهء حیوانی وجود قهرمان است که
حقیقت،تجسم عینی قدرت غریزی ناخودآگاه اوست که کهن الگوی قهرمان،به عنوان تصویری آرمانی از حد مطلوب توان روحی و جسمی بشر،با رام کردن و در اختیار درآوردن"