خلاصه ماشینی:
"افزایش عملیات و شبانه چریکی مجاهدان به سرپرستی رئیس علی دلواری و ناصر خان فرزند شیخ حسین چاه‌کوتاهی باعث شد که انگلیسی‌ها دشمن را دست‌کن نشمرند[احمد فرامرزی،همان منبع،ص 92]و بخشی از نیروی انگلیس در 01 اوت 91/5191 مرداد 4921 ش برای اجرای یک رشته اقدامات تنبیهی،بوشهر را به قصد دلوار ترک کردند.
[مصاحبه با خانم گل اندام]بنابراین رئیس علی گرچه خود تنها فرزند زائر محمد بود،ولی خواهرانش و دیگر زنان روستای دلوار در رشادت کمتر از مردان نبودند.
[غلامرضا حاجی‌نژاد، تحلیلی بر زندگی شهید رئیس علی دلواری،بوشهر شوره،1731،ص 09] احساسات بانوان موضوعی است که هرگز در تواریخ رسمی ثبت نشده است،ولی بی‌گمان زجر و مشقتی که زنان تنگستانی در دوره نبرد علیه انگلیس و حتی پس از آن تحمل کردند،اگر بیشتر از مجاهدت‌های مجاهدین نباشد،کمتر از آن نیست،زنانی که آمادگی در کوه و بیابان‌ها را تحمل کرده و گرسنگی و تشنگی و محاصره دشمن را بر خود آسان ساختند؛مادرانی که با غرور و سرافرازی شهادت فرزندان و شوهران خود را تحمل کرده و برای سرفرازی اسلام و استقلال ایران، صبر پیشه ساختند؛صبری که از هر نبردی سخت‌تر بود.
[سید قاسم یاحسینی،همان منبع،ص 82-72] احساسات بانوان تاحدی در اشعار محلی محفوظ مانده،مضطر،شاعری محلی که نابینا بوده،در اشعار خویش اشاره‌ای به احساسات و روابط رئیس علی با مادرش موقع رفتن به نبرد می‌کند: دگر بار گفتا سلاح آورید برای نبرد سپاه آورید همان مرکب روز جنگ مرا بیارید پیش من،این یاوران دوباره کنم بر کافران حمله بگفتا که:ای باب دلگیر من تو و دیگر آن مادر پیر من شماها یکایک حلالم کنید گمانم که آخر حلالم کنید [سید محمد مضطر،حماسه رئیس علی دلواری،با تصحیح محمد دادفر،بوشهر، چاپ علوی،3731،ص 08] پس از گلوله خوردن رئیس علی،مضطر از زبان وی به قاصد می‌گوید: ..."
کلید واژه های ماشینی:
تنگستان
،
دلوار
،
زنان
،
بوشهر
،
انگلیس
،
سید قاسم یاحسینی
،
رئیس‌علی
،
جنگ
،
مجاهدان
،
نقش بانوان تنگستانی
(
, 
, 
)
