خلاصه ماشینی:
ولی بعدها در اثر تغییر و تحول ارزشهای اخلاقی و بویژه دینآوری زردشت که به مسأله اخلاق و پارسایی توجهی بیش از حد داشت پریان به علت سرشت شهوانی خود و ابستگی نزدیکشان به کام-جشنها و مراسم کامرانیهای آیینی( seigrO lautiR از انجمن ایزدان رانده شدند و دگرگونی جوهری پیدا کرده در آیین زردشتی و دین مزدیسنا به صورت بودههای اهریمنی درآمدند و لیکن تأثیر عمیق باوریهای دیرین مذهبی در اذهان مردمان سبب شده است که با وجود همهء این تغییر و دگرگونیها پریان بعضی از جنبههای کهن سرشت اساطیری خود را حفظ کنند و به عنوان موجودات نامرئی زیبا و فریبنده که دلباختهء نران و پهلوانان میشوند و آنان را افسون میکنند و با آبستنی و زایش سر و کار دارند و گاه نوزادان را درگاه زادن میربایند و یا میزنند و با جادو و پریزدگی و پریخوانی وابستهاند و دلبستگی زیاد به رامش و رقص و آوازهای شبانه دارند در ادب و فرهنگـ عامیانه تصور و معرفی شوند.
چون در پراکندگی و چندگونگی شخصیت دیرین الههء بزرگ تأثیرپردازی ارزشهای اخلاقی در زمانهای معین دخالت داشته است از اینرو در ایران باستان نیز بهنگام دینآوری زردشت و یا پیش از زمان او بر اثر رواج و تسلط بنیادهای جدید دینی و اخلاقی-که بیشتر بر روی اصل برتری خرد و تقوا استوار شده بودند-پری که تا آن زمان بصورت زن ایزدی تجسم نقش باروری و زایندگ مام ایزد بزرگ محسوب میشد و سرشت او بناچار با خواهشهای نفسانی و کامجویی و مهرورزی ارتباط داشته و شاید در آیین ویژه پرسش او بر پا داشتن کام-جشنهای موسمی و روسپیگری -------------- (1)-در این مورد که بغ بانوان و پریهای بیشمار در واقع تجسم مستقل صفات و جنبههای متعدد مادر ایزد دیرین هستند ر ک: .