چکیده:
رشد و توسعه مناطق مختلف از مباحث اساسی نظریههای اقتصاد منطقهای محسوب میشود.تجزیه و تحلیل روند تولید و ساختار آن در سطوح مختلف کشور،مستلزم شناخت دقیق استعدادها و توازن بالقوه بخشها و ترکیب آن در مناطق است تا بتوان سیاستگذاری و برنامهریزی متعادلی را در هر بخش از مناطق کشور محقق ساخت.در این راستا،در این مقاله با استفاده از روش انتقال-سهم و شاخص ضریب مکانی ضمن بررسی عملکرد اقتصادی استانها،به تشخیص بخشهای مزیتدار و پایهای استانها،طی دوره زمانی(3831-9731)میپردازیم.نتایج نشان میدهند که بیشتر استانها اثر سهم منطقهای مثبتی در بخش کشاورزی دارند و این موضوع بیانکننده مزیت نسبی مناطق در این بخش است.در بخش خدمات،استانهای بوشهر،تهران،خوزستان،سمنان،فارس،مرکزی،هرمزگان و همدان ساختار صنعتی و منطقهای مثبت دارند و به این دلیل که اثر انتقال کل آنها بیش از اثر ملی مربوط است،فعالیتهای خدماتی در استانهای مذکور از بیشترین امکانات و فرصتها جهت خلق ارزش افزوده برخوردار است و بهعنوان محرکهای رشد اقتصادی منطقه محسوب میشود.
در سال 3831 در بیشتر استانها فعالیتهای کشاورزی،شکار و جنگلداری،آموزش،بهداشت، ساختمان،حمل و نقل،انباداری و ارتباطات از بین فعالیتهای پانزدهگانه جزء فعالیتهای پایهای (صادراتی)بوده است.
طبقهبندی JEL : O18,R11,R12
خلاصه ماشینی:
"برخی از استانها در بخش خدمات دارای جزء منطقهای منفی با یک ساختار صنعتی مثبتاند که بیانکنندهء این موضوع است که مناطق در حال از دست دادن مزیت نسبیشان در بخشی هستند که در چشمانداز رشد منطقه از اهمیت ویژهای برخوردار بوده است.
نتایج بهدست آمده در دورهء مورد مطالعه به شرح زیر است: 0در بخش کشاورزی به جز استانهای آذربایجان شرقی،قزوین،قم،کرمان،گیلان،لرستان و یزد و در بخش ساختمان به جز استانهای آذربایجان غربی،تهران،خوزستان،سیستان و بلوچستان،کردستان،کهگیلویه و بویر احمد،کردستان و یزد اثر سهم منطقهای مثبت است که نشاندهنده مزیت نسبی منطقه در این بخشها است.
0در بخش خدمات،استانهای تهران،خوزستان،سمنان،فارس،مرکزی،هرمزگان و همدان دارای ساختار صنعتی و منطقهای مثبت هستند و به این دلیل که اثر انتقال کل آنها بیش از اثر ملی مربوط است،فعالتی خدمات در استانهای مذکور از بیشترین امکانات و فرصتها جهت خلق ارزش افزوده برخوردار است و به عنوان محرکهای رشد اقتصادی منطقه محسوب میشود.
0در بخش کشاورزی استانهای آذربایجان شرقی،قزوین،قم،کرمان،گیلان،لرستان و یزد و استانهای آذربایجان غربی،تهران،خوزستان،سیستان و بلوچستان،کردستان،کهگیلویه و بویر احمد و یزد در بخش ساختمان و استانهای آذربایجان غربی،اردبیل،تهران،چهار محال و بختیاری،خراسان،خوزستان،زنجان،قزوین،کردستان، کرمان،کهکیلویه و بویر احمد،گلستان،لرستان،مازندران و مرکزی در بخش صنعت نیز دارای ساختار صنعتی و منطقهای منفی هستند که نشاندهنده این است که آن مناطق در بخشهای مذکور رشد ملی مناسبی نداشتهاند و این بخشها به زودی مزیت خود را در منطقه از دست میدهند."