چکیده:
بر ارزیابی تأثیرپذیری طول مراحل مختلف نمو گلرنگ رقم اراک،از تغییرات طول روز و دما و مدلسازی سرعت نمو در دورههای مختلف نمو،آزمایشهای با بهرهگیری از تاریخهای مختلف کاشت طی سالهای 68-5831 و 78-6831 در مزرعه تحقیقات کشاورزی کبوترآباد اصفهان انجام گردید. برای تخمین سرعت نمو طی هر مرحله،عکس طول هر مرحله به عنوان متغیر تابع و متغیرهای حرارتی، طول روز و حاصل ضرب متغیرهای حرارتی با متغیرهای طول روز به عنوان متغیر مستقل در رگرسیون مرحلهای مورد استفاده قرار گرفتند.مرحلهای از رگرسیون به عنوان مدل مناسب انتخاب گردید که ضریب رگرسیون و ضریب تشخیص آخرین جزء آن حد اقل در سطح احتمال 01 درصد معنیدار باشد و حد اکثر ضریب تشخیص گل را داشته باشد.تعداد روز از کاشت تا سبز شدن،سبز شدن تا رویت طبق،سبز شدن تا رسیدگی و گلدهی تا رسیدگی از تاریخهای کاشت تأثیر پذیرفت.با افزایش دما،طول مراحل نمو کاهش یافت.طول دوره سبز شدن تا رؤیت طبق بیشترین تأثیر را از طول روز پذیرفت و با افزایش آن کاهش یافت.درجه حرارت حد اقل تنها متغیری بود که وارد مدل شد و به تنهایی حدود 67 درصد تغییرات سرعت سبز شدن رقم اراک را توضیح داد.حدود 48 درصد تغییرات سرعت نمو در طول دوران سبز شدن تا رویت طبق به وسیله حاصل ضرب درجه حرارت حد اکثر در طول روز،توجیه گردید.بخش عمده واریانس سرعت نمو این رقم طی دوران سبز شدن تا رسیدگی به وسیله حاصلضرب مربع میانگین حرارت در مربع طول روز و به میزان حدود 66 درصد توضیح داده شد.حاصلضرب میانگین دما در طول روز،توان چهارم،دوم و اول درجه حرارت حد اقل متغیرهای بعدی بودند که وارد مدل شدند و روی هم حدود 08 درصد تغییرات سرعت این دوره را بیان کردند.توان چهارم درجه حرارت حد اقل تنها متغیری بود که سرعت نمو مرحله گلدهی تا رسیدگی را به میزان حدود 55 درصد توضیح داد.
خلاصه ماشینی:
"بهطور مثال،طول مرحله سبز شدن برای این رقم از حدود 02 روز در تاریخ کاشت 51 اسفند،تا 5 روز در تاریخ کاشت 2 تیر متغیر بود،یا طول دوره کاشت تا رسیدگی از حدود 231 روز در تارخی کاشت 51 اسفند تا حدود 67
روند تغییرات طول روز و دمای حد اقل،حد اکثر و میانگین طی فصل رشد در سال زراعی 68-5831 (به تصویر صفحه مراجعه شود)
درجه حرارت حد اقل(مدل 1)اولین متغیری بود که سرعت دوره کاشت تا سبز شدن ژنوتیپ مورد
بر این اساس میتوان گفت که تخمین دقیقتر و صحیحتر دوران کاشت تا سبز شدن بذرها نیازمند بررسی و اندازهگیری مستقیم حرارت خاک است که با توجه به وسایل مورد نیاز و حساسیت آن در
ماکزیمم اولین متغیری بود که وارد مدل شد و به تنهایی 38/98 درصد تغییرات سرعت نمو دوره سبز شدن تا رویت طبق
بهطور کلی میتوان نتیجه گرفت که هم درجه حرارت و هم طول روز در توجیه سرعت نمو این مرحله نقش دارند.
مدل شد و به تنهایی حدود 66 درصد سرعت نمو مرحله سبز شدن تا رسیدگی را تفسیر کرد.
به ترتیب وارد مدل شدند و همراه با دو متغیر قبلی حدود 08 درصد سرعت نمو مرحله سبز شدن تا رسیدگی را توجیه
در دوره کاشت تا سبز شدن-به مانند سایر دورههای نمو-از دمای هوا استفاده شده است.
سرعت نمو مراحل کاشت تا سبز شدن و گلدهی تا رسیدگی بیشترین تأثیر را از دماهای حد اقل پذیرفتند.
شده در این دو مدل نشان میدهد که با افزایش دمای شبانه سرعت نمو زیاد میشود و طول دوره نمو کاهش مییابد."