چکیده:
این مقاله به بررسی فلسفه و حدود حجاب در اسلام و آثار تربیتی آن و نیز راهکارهای درونی کردن حجاب می پردازد. این بررسی از نوع توصیفی-تحلیلی است. روش گردآوری اطلاعات کتابخانه ای و روش تجزیه و تحلیل اطلاعات، تحلیل محتوا است. پس از بررسی فلسفه حجاب از دیدگاه قرآن، سنت، عقل و فطرت، دو فلسفه اساسی برای حجاب بدست آمد. نخست، جلوگیری از تحریک مردان در جامعه و دیگری حفظ امنیت زن تا هم از شر مزاحمان دور باشد و هم بتواند به راحتی در جامعه رفت آمد کند. حدود حجاب زن در بعد فردی این است که تمام بدن به غیر از وجه وکفین (گردی صورت و دستها تا مچ) را از نامحرم بپوشاند ولی این پوشش در محیط خانواده، نزد محارم لزومی ندارد. با وجود این، زنان در محیط اجتماعی باید از هر گونه جلب نظر بپرهیزند حتی در سخن گفتن و راه رفتن. مهم ترین آثار حجاب در بعد فردی، مصونیت، آرامش و امنیت زن و در بعد خانوادگی، استحکام و ثبات خانواده و در بعد اجتماعی، و سلامت اخلاق جامعه است. روشهای درونی کردن حجاب نیز عبارتند از ارتقا و تقویت اینمان به خدا، اطلاع رسانی در زمینه حجاب، بیان فلسفه حجاب و آثار مثبت آن، معرفی الگوهای والای حجاب و . ...
خلاصه ماشینی:
پيش از نازل شدن آيه حجاب در اين سوره، آيات ديگري نازل شده كه در آنها شأن همسران پيامبر از ديگر زنان، در صورت حفظ تقواي الهي، برتر دانسته شده است و به همسران پيامبر دستور داده شده كه از حجرهها، مگر براي كارهاي ضروري خارج نشوند و با ناز و كرشمه، با مردان سخن نگويند و مانند دوره جاهليت نخستين خود را زينت ندهند.
از بررسي اين آيات نكاتي به دست ميآيد و آن اينكه، پنج گروه نخست از گروههاي نام برده، همانهايي هستند كه «محرمان نسبي» نام دارند؛ بنابراين، حكم حجاب براي زنان پيامبر بدين منظور نبوده كه آنان خود را از تيررس چشم محرمان نسبي به دور نگه دارند و به ديگر سخن، همسران رسول خدا وظيفه ندارند كه با محرمان نسبي خود نيز از پشت پرده سخن بگويند.
خمار را به طور مطلق واجب فرموده و از سوره نور فهميده ميشود كه هدف از آن جلوگيري از تحريك مردان است، ولي جلباب پوششي است كه موجب امنيت خود زن ميشود و او را از شر مزاحمان دور ميكند؛ بنابراين، خمار براي جلوگيري از تحريك مردان است، ولي جلباب براي حفظ امنيت خود زن است، پس اين دو نميتواند يكي باشد و الا براي امنيت زنان همان آيه نور كافي بود و با وجود آن، آيه ديگري ضروري نبود.
در جامعهاي كه بانوان در آن با حفظ حدود و رعايت حقوق ديگران ظاهر ميشوند و سبب تخريب روح و جسم همنوعان خود نشده، محيط امن و آرامي را براي جوانان فراهم ميكنند، به سوي سعادت و سلامت رواني پيش خواهند رفت و هدف اسلام نيز اين است كه مردان و زنان مسلمان، روحي آرام، اعصاب سالم و چشم و گوش پاكي داشته باشند.