چکیده:
گرچه توبه از بنیادهای حقوق کیفری اسلام است که برای اصلاح مجرم و خطاکار در نظر
گرفته شده است و حتی در پارهای موارد، باعث سقوط (عفو) مجازت میشود، کمتر
میبینیم که در محاکم قضایی و در نزد قضات از آن برای سقوط مجازات مجرمان استفاده
شود. در این مقاله ضمن بررسی مسألة توبه و بیان دلایل فقهی در این باره، به چگونگی
و اهمیت استفاده از آن در سقوط مجازات مجرمان پرداختهایم و چنین نتیجه گرفتهایم
که اگر به توبة متهم و مجرم توجه خاصی بشود (البته با توجه به آیات و روایاتی که در
این زمینه وجود دارد)، شاهد آن خواهیم بود که هم بسیاری از مجرمان از این امتیاز
بهرهمند میشوند و هم جامعه شاهد کاهش تعداد زندانیان و اجرای مجازات در مورد
خطاکاران و اصلاح آنان خواهد بود و به این نتیجه رسیدهایم که بهانههای موجود
دربارة توبه باید برداشته شود و به صرف اظهار لفظی، توبه پذیرفته گردد چون در مورد
توبه چیزی جز بقای آن شرط نیست. در ضمن، در صورت حصول توبه و سقوط مجازات، حذف سوء
سابقه از سجل کیفری مجرم توبه کننده و تأسیس نهادی تحت عنوان «نهاد توبه» در دستگاه
قضایی پیشنهاد شده است.
خلاصه ماشینی:
"با توجه به اینکه گفته شد با توبه مجازات ساقط میشود و بر حسب روایات موجود در این زمینه، توبه کننده مثل کسی است که گناهی مرتکب نشده است پیشنهاد میگردد در صورت توبة مجرم و سقوط مجازات، سوء سابقه از سجل کیفری او برداشته شود.
نتیجه و پیشنهاد با توجه بهاهمیت بسزای توبه به عنوان یک نهاد قوی در سقوط مجازات و با عنایت به اصلاحاتی که اخیرا در نظام قضایی کشور در حال شکلگیری است جا دارد از طرف رئیس قوة قضائیه در پروندههای کیفری، قبل از آنکه قاضی صادر کنندة رأی حکم صادر کند توجه ویژهای به توبة مجرم بشود و از وجود کارشناسان و روانشناسان به عنوان مشاور قاضی در این خصوص استفاده شود و لازم است نهادی تحت عنوان «نهاد توبه» برای رسیدگی به وضعیت مجرمان نادم و پشیمان تأسیس گردد و با کار گستردة فرهنگی از این امتیاز ویژة قانون گذار اسلام که تا حدودی عملا تعطیل شده است استفادة بهینه شده و بدین طریق فرهنگ توبه در جامعه جا افتاده و فراگیر شود و انشاءالله جامعه نتیجه آن را که همانا اصلاح امور عموم میباشد ببیند و همانطور که قبلا بیان شد سوء سابقه از سجل کیفری این افراد (توبه کنندگان) حذف گردد."