چکیده:
شاعر ذو اللسانین،ملک الشعراء،قاضی امام رکن الدین دعویدارقمی،در دهههای پایانی سدهء ششم و آغازین قرن هفتم هجری در قم میزیست.این فقیه و دانشمند فرزانهء شیعی،در بیشتر سرودههایش،تحت تأثیر فرهنگ و شعر عربی قرار گرفته است.وی را تألیفات ارزشمندی بوده که از میان آنها میتوان به دیوانش اشاره نمود که آن را به فرمان حاکم زمانهاش«عز الدین یحیی»،گردآوری کرده است.دیوانش،آکنده از اشعار فارسی و عربی است.این شاعر ذو اللسانین، چنان در سرودن اشعار عربی تواناست که بخش عظیمی از دیوانش،به قصاید عربی وی اختصاص دارد.
ویژگی بارز شعر او،تقلید است که در دیوانش جلوهگری مینماید؛بهطوری که قصاید عربی و فارسی را به سبک شعری شاعران عراق و دیگر پیشگامان شعر عربی و فارسی،به نیکویی سروده و همین مسأله،سبب شده که اندکی شعر وی از نوآوری و ابتکار،بیبهره بماند.
خلاصه ماشینی:
"دورهء جدید،سال دوم،شمارهء 3،زمستان 9831بازتاب فرهنگ و شعر عربی در دیوان رکن الدین دعویدار قمی
عنوان مجموعهء شعری این شاعر در اختیار است،حدود 0053 بیت است که
کمال الدین اصفهانی(536 هـ ق)است و قصایدی بر وزن شعر شاعران یاد شده،
شاعر به نثر عربی بر دیوان خویش نگاشته،به تضمین پرداخته است و از اشعار او،
این توصیف،تقلی از شعر مشهور لبید بن ربیعه،شاعر جاهلی است:حتی إذا ألقت یدافی کافر و أجنهء عورات الثغور ظلامها
به نظر میرسد شاعر در این توصیف به شعر امرؤ القیس توجه داشته است:ففاضت دموع العین منی صبابة علی النحر حتی بل دمعی محملی
ابو تمام نیز در رثای محمد بن حمید الطوسی،بر همین اعتقاد است:إذا شجرات العرف جذت أصولها ففی أی فرع یوجد الوق النضر
نام این شخصیت در این شعر نابغهء ذبیانی نیز آمده است:فإنی لا الام علی دخول و لکن ما وراءک یا عصام
(نابغهء الذبیانی،7241:961)3-تحلیل تطبیقی مضامین شعری رکن الدین با شعر عربی3-1-نکوهش دنیا،ملامتگران و...
این مضمون،در شعر بوصیری نیز چنین آمده است:یا لائمی فی الهوی العذری معذرة منی إلیک و لو أنصفت لم تلم
از این نوع اقتباس،تنها دو بیت در مقدمهای که رکن الدین به نثر عربی بر
مثل باد در خشکی و دریا میوزد(آثار خیر و برکت او به همگان میرسد): شاعر در بیت زیر،سرزنشگر ممدوح(مکین الدین)را در مورد خطاب قرار
به شکواییهء معروف متنبی اشاره میکند که شاعر در آن براین باور است که
نور پیشانی ممدوح(نصیر الدین)همچون چراغی است(تشبیه مفرد)که سبب
کاربرد صور خیال در شعر رکن الدین دعویدار قمی کم و سست مایه است."