چکیده:
تاریخ دریافت:1389/2/20-تاریخ پذیرش 1389/5/15 نویسنده در این مقاله به تناسب خود و به کمک روایات و یافتههای بسیار شگفتانگیز پزشکی،موفق به استخراج دوازده نکتهء زرین از آیهء 233 سورهء بقره(آیه ارضاع)گردیده که بدون شک برداشتهای این آیه،حداقل برای عرضه به دنیای نوین حقوق خانواده،بسیار مؤثر خواهد بود. از این آیهء شریفه،نکتههای مزبور از باب تعدد دال و مدلول و حتی وحدت دال و تعدد مدلول قابل استفاده است.افزون بر این،به چند پرسش ظریف و در عین حال دارای آثار فقهی و حقوقی،به طور استدلالی پاسخ داده شده است. بر اساس مفاد این آیه،قوانین خانواده بر اساس حقوق فطری و طبیعی استوار شده است،نه بر روال حقوق موضوعه و قرارداد ناپایدار بشری. یافتههای شگفتانگیز پزشکی و عزم جدی سازمان بهداشت جهانی در خصوص ضرورت تغذیهء ارزان،پاک و پیشگیرانهء شیر مادر از انواع بیماریهای خطر آفرین جسمی و روانی مادر و فرزند، مؤیدی بر مفاهیم بلند موجود در آیهء ارضاع است. برایند یافتههای این مقاله،اثبات لزوم شیردهی به مدت بیست و یک ماه به حکم اولی فقهی و آن هم از باب ضرورت عقلی و سمعی جلب منفعت و دفع ضرر و نیز از باب وصل و تشریک و تناسب حکمی،میان معطوف و معطوف علیه است.
In this article، the author has extracted 15 valuable scientific and literary points from the Qur’anic verse of irḍā’ (lactation)، which can be of great influence on the modern family rights.
Under the provision of this verse، family laws are to be devised according to the natural and innate rights rather than on the basis of the statutory law and unstable human contracts.
The outcome of the findings of this article proved the necessity of lactation for 21 months according to the primary legal ruling، and as such، on the basis of rational and traditional necessity، attracting benefits and repelling losses as well as judicial relation، contribution، and association between the attendant (ma‘ṭūf) and the attendee (ma‘ṭūfun ‘alayh).
خلاصه ماشینی:
طرح مسئله پرسش اساسی این است که با توجه به یافتههای شگفتانگیز علم پزشکی،روانپزشکی و روانشناسی به معنای عام آن مبنی بر حیاتی بودن شیر مادر، همین طور چند تأکید متتابع شکلی و محتوایی قرآن،و نیز تلقی شیردهی مادر(والده)به شیرخوار به عنوان ستم در برخی روایات،آیات باز هم میتوان استدلال کرد که شیردادن مادر به شیرخوار در طول مدت بیست و یک ماه واجب نباشد؟ چرا کلمهء«الوالدات»به کار رفته و کلمهء زوجه با کلمهء ام استعمال نشده است؟ و نیز چرا از باب مفاعله مادهء«ضرر» استفاده گردیده است؟ آیا دلالت سیاقی فرازهای آیه به حکم اولی،وجوب شیردهی(ارضاع) بر مادر را نمیرساند؟ مدعای نویسنده(بر خلاف رأی مشهور)،از نظر حکم اولی تکلیفی، وجوب و از نظر حکم وضعی،رخصت است،و این پژوهش در خصوص اثبات مدعا به صورت توصیفی است.
از سوی دیگر این که حداقل بیست و یک ماه شیردادن واجب باشد علاوه بر روایاتی که بر آن دلالت دارند،در دو روایت به ت رتیب چنین آمده است: قال ابو عبد الله علیه السلام:«الفرض فی الرضاع احد و عشرون شهرا،فما نقص فهو جور علی الصبی»1،هم چنین به دلیل جمع جبری دو آیه شریفه یعنی آیه ارضاع(بقره331/)مندرج در مقاله و آیه و حمله و فصاله ثلاثون شهرا (احقاف51/)یعنی وقتی در دوران حمل و شیردهی سیماه لحاظ شده،علی القاعده پس از کسر نه ماه بارداری از سی ماه،بیست و یک ماه برای شیردهی میماند.
01-از این آیه شریفه دو حکم ممتاز دربارهء ارضاع فهمیده میشود: الف)وجوب،از باب تکلیفی که تحت هیچ شرایطی نباید ترک شود و آن هم،علاوه بر آغوز است که کمتر از یک هفته به طفل خورانده میشود،و در ادامه شش ماه و در نهایت بیست و یک ماه لازم است به نوزاد شیر داده شود.