چکیده:
بیان المعانی نخستین تفسیر تنزیلی است که در آن تمامی سورههای قرآن کریم را با الهام از مصحف امام علی(ع) و تکیه بر سیاق و نظم آیات و توجه به مقتضیات زمان نزول، از منظری تاریخی و بر اساس ترتیب نزول مورد بررسی قرار داده است. او بهترین روش تفسیری را روشی میداند که در بستر عصر نزول قرآن و بر اساس ترتیب نزول آن باشد. از آنجا که قرآن کریم به زبان عربی نازل شده، درک و فهم و تفسیر آن، آشنایی با علوم ادبی را میطلبد؛ ملاحویش رجوع به علوم ادبی را برای درک و فهم و تفسیر آیات، ضروری دانسته و از ادبیات عرب به شکل وسیعی استفاده کرده است. رویکرد خاص مفسر نسبت به علوم ادبی و مبانی و شیوههای نقد و تحلیل آنها، موضوعی است که در این مقاله مورد بررسی قرار گرفته است. استناد به آیات قران بهعنوان منبع اصیل ادبی و استفاده از سیاق آیات، استناد به روایات تفسیری صحیح، ترجیح سیاق بر روایات، استفاده از عرف عرب، استناد به اشعار عرب، توجه به فضای عصر نزول، تکیه بر مستندات تاریخی و استفاده ابزاری از علوم ادبی در فهم قران، برخی از مبانی رویکرد ادبی این مفسر میباشند.
خلاصه ماشینی:
تحلیل و بررسی مبانی رویکرد ادبی در تفاسیر تنزیلی با تأکید بر تفسیر بیانالمعانی ملاحویش آل غازی نسیم عربی 1 محمدفاروق آشکارتیزابی 2 چکیده بیانالمعانی نخستین تفسیر تنزیلی است که در آن تمامی سورههای قرآن کریم را با الهام از مصحف امام علی(ع) و تکیه بر سیاق و نظم آیات و توجه به مقتضیات زمان نزول، از منظری تاریخی و بر اساس ترتیب نزول مورد بررسی قرار داده است.
وی در اثبات سخن خویش دلایلی از قران را عنوان میکند(نحل:103؛ انعام:59؛ شعرا: 195؛ یوسف:2؛ بقره:243؛ انعام:118؛ نور:61) ازنظر ملاحویش تمامی اشارات، دلالات و لوازم کلام الهی در تفسیر قرآن، قابل استنادند چراکه قرآن به زبان عربی و قابل درک برای مردمان معاصر آن نازل شده است(آل غازی، 1382ق، ج1، ص14) ازاینرو وی با اعتقاد بر انس مردمان عصر نزول نسبت به زبان قرآن، به ارتباط هر یک از آیات و سور با مخاطبان آنها و موقعیت نزولشان پی برده ، بدینوسیله به تفسیر آنها میپردازد.
استفاده از سیاق آیات و سور ملاحویش با اعتقاد بر این که مصحف متداول قرآن را در بردارد و از لحاظ نص و ترتیب همان قرآن ثابت است، انواع سیاق را بهعنوان یکی از منابع اصلی در تفسیر ادبی قران قرار میدهد(آل غازی، 1382ق، ج1، ص435؛ ج5، ص87 ، 173، 273،280 ،292،312، 322، 357، 398، 400) او بر اساس همین مبنا به سنجش روایات مختلف میپردازد و صحتوسقم آنها را آشکار میسازد.