چکیده:
با ورود و پیشرفت فناوری اطلاعات،استفاده از این فناوری در جهت افزایش بهرهوری در عرصه های مختلف از جمله دولت مطرح شد.فناوری اطلاعات به منزله ابزاری کارآمد است که میتواند منجر به افزایش بهرهوری در عملکرد دولتها شود.عملکرد دولتها را میتوان به دو بخش تقسیم کرد.یک بخش ارائه خدمات به شهروندان و کسب و کارها و بخش دوم افزایش مشارکت مردم در تصمیمگیریهای دولتی،اکثر مدلهای ارائه شده برای بلوغ و توسعه دولت الکترونیکی،بخش اول را مدنظر قرار دادهاند.از طرفی اغلب مدلهایی که به بخش دوم اشاره کردهاند،مفهوم مشارکت الکترونیکی را به عنوان آخرین مراحل بلوغ در نظر گرفتهاند.مفاهیم دموکراسی الکترونیکی، پاسخگویی،شفافیت و عدالت محوری هنوز در هالهای از ابهام قرار دارد.در این مقاله مدلی مفهومی برای مشارکت مردمی برمبنای تفکر ارزشی ارائه میشود.این مدل با استفاده از متدولوژی تفکر ارزشی طراحی شده است.در طراحی مدل از مصاحبه با 130 نفر از شهروندان (آشنا با کاربردهای دولت الکترونیک)و سپس ایجاد یک پنل خبرگان مرکب از 5 خبره استفاده شد.نتایج حاکی از آن است که افزایش مشارکت الکترونیکی مردم نیازمند توسعه رویکرد عدالت محوری است و این امر نیازمند اعتلای سطح تفکر دولتمردان بوده و کاهش فساد اداری و افزایش سلامت اجتماعی را دربرخواهد داشت.با توجه به چشمانداز بیست ساله جمهوری اسلامی ایران و سیاستهای کلان کشور،طراحی مدلی برمبنای عدالت محوری،مردم سالاری دینی و مشارکت مردمی،در این مقاله میتواند راهگشا باشد.
خلاصه ماشینی:
"برنده شدن در مناقصات،قبولی کنکور،مجوز تراکم ساختمان؛مجوز طرح ترافیک،قضاوت در خصوص جرائم و موارد مشابه *بیشینهسازی سیستمهای اعلام گزارش تخلف عدم صداقت و با امکان پیگیری *بیشینهسازی شایستگی از لحاظ: *مهارت و دانش فنی پیاده شده در سیستمها *روابط انسانی مناسب کارگزاران دولت الکترونیک با مردم *بیشینهسازی ثبات و پایداری از لحاظ: *قابلیت اعتماد سیستمها *امکان نظارت بر روشها و رویههای انجام کار در دولت الکترونیک توسط مردم برای کسب اعتماد *استانداردسازی رویهها و روشهای اطلاعرسانی در ارائه خدمات و مشارکت نهادی مردم *سازگاری روشها و رویههای ارائه خدمات و مشارکت نهادی مردم با استانداردهای جهانی *توان پیشبینی و قضاوت خوب مردم در مواجهه با سیستمها در شرایط مختلف *بیشینهسازی روراستی از لحاظ: *بیشینهسازی تبادل نظر دولت با مردم در تصمیمگیریها *بیشینهسازی شفافیت در کلیه امور(ارائه اطلاعات آزاد و شفاف به مردم) *بیشینهسازی شفافیت در شناسایی سوابق کارگزاران معتمد دولتی که مردم از طریق شبکه با آنها تعامل دارند *بیشینهبودن باز بودن جلسات دولت برای مردم *بیشینهسازی فرصتهای گزارش تخلف بصورت گمنام به ارگانهای ذیربط و پیگیری آن(بازرسی/ریاست جمهوری/قوه قضائیه/مجلس /رهبری/رسانهها/مدیران ارشد) *بیشینهسازی باز بودن جلسات دولت برای شهروندان *کمینهسازی جلسات محرمانه *کمینهسازی رانتخواری اطلاعاتی و برخورد متناسب و عادلانه با رانتخوران *بیشینهسازی شرکت شهروندان در بحثهای آزاد دولت *بیشینهسازی قابلیت بازبینی بودجه و حسابهای دولت *بیشینهسازی شفافیت در امکان سرمایهگذاری عادلانه در بخش دولتی برای مردم *بیشینهسازی ثبات سیلسی(وجود یک روند پایدار برای تصمیمگیریها) *بیشینهسازی دسترسی شفاف و امکان پیگیری پروندههای افراد تحت حمایت دولت برای جلوگیری از سوء استفاده *بیشینهسازی اتخاذ سیاستهای شفاف در زمینه حیطه حقوق و اختیارات افراد *بیشینهسازی راحتی پرسش و پاسخ از دولت(روابط عمومی) *بیشینهسازی پاسخهای عقلانی و قانعکننده دولت *بیشینهسازی امکان بیان نظرات و اولویتهای افراد درمورد سیاستها و خط مشیهای جاری *بیشینهسازی فرهنگ به اشتراکگذاری دانش بین دولت و شهروندانش *بیشینهسازی تبادل دانش بین دولت و شهروندان *بیشینهسازی تقابل و بحث علمی بین دولت و شهروندان *بیشینهسازی امکان رایگیری بر خط *بیشینهسازی وفاداری از لحاظ: *بیشینهسازی حفظ آبرو و حیثیت مردم از منظر حفظ اطلاعات شخصی آنها *بیشینهسازی آمادگی ذهنی کارکنان دولت که در دسترسی به اطلاعات مجاز از منظر رازداری برای مردم 5."