چکیده:
سقوط الموت،کانون اصلی اسماعیلیان نزاری ایران،در حیات سیاسی،مذهبی و اجتماعی آنان آغاز دورهای جدید به شمار میآید.در ایران،این دوره که از نیمهء قرن هفتم آغاز و با فرار آقا جان اول به هند در نیمهء قرن سیزدهم به پایان رسید،بر اساس مکان استقرار امامان نزاری،خود به سه دورهء متمایز تقسیم میگردد که در آغاز دورهء سوم،به علت شرایط جدید سیاسی قرن دوازدهم و به ویژه دورهء زندیه آغاز،امام نزاری به حکومت کرمان دست مییابد. در این مقاله سعی شده است با نگاهی اجمالی به شرایط کلی نزاریان ایران در دو دورهء آغازین،وضعیت آنان و به ویژه مسائل مربوط به حکومت امام نزاری بر ایالت کرمان در دورهء زندیه مورد بررسی قرار گیرد.
خلاصه ماشینی:
"2. ذکر استاد و مربی مانی در متون فارسی و عربی از نکات شگفتانگیزی است که رمزگشایی نهایی آن نیازمد جستاری گستردهتر است؛چه،تا کشف یکی از اسناد اصیل مانوی که این نام در آن آمده باشد،این مسأله لاینحل باقی خواهد ماند.
چنانکه دیدیم این روایت نخستین بار در تاریخ طبری آمده و بعد در متون سدههای دیگر نیز تکرار شده است.
(آلبری،مزمور 142،ص 911-021) بنابراین،روایت قبطی زبور مانوی با افسانهء پوست پر از کاه کردن و بر دروازهء شهر آویختن مانی مذکور در متون فارسی سدههای 3 ال 6 هـ-تقریبا هماهنگ است.
نتیجه بررسی و تحلیل نهایی هفت متن فارسی سدههای 4 و 5 هـ-نشان میدهد که اولا مانی در متون ایرانی دورهء اسلامی،بیشتر در قالب یک شخصیت نقاش چیرهدستی که با نگاریدن صورتهای شگفت بدعتی تازه نهاده بود،معرفی شده است.
در این مقاله سعی شده است با نگاهی اجمالی به شرایط کلی نزاریان ایران در دو دورهء آغازین،وضعیت آنان و به ویژه مسائل مربوط به حکومت امام نزاری بر ایالت کرمان در دورهء زندیه مورد بررسی قرار گیرد.
در همین دوره بود که انشعابی مهم در رهبری سازمان مذکور صورت پذیرفت و به فعالیتهای زیرزمینی آنان شکل تازهای بخشید؛ دورهء دوم با حضور آشکار امامان نزاری شاخهء قاسم شاهی در انجدان،در سلک بزرگان و پیران صوفیه مشخص میگردد که به مدت 2/5 قرن به طول انجامید؛ سومین دوره نیز در سدهء دوازدهم هجری و اسکان امام نزاری در کهک آغاز شد و با فرار آقا خان اول به هند پایان یافت."