چکیده:
بهمرگی یا قتل از روی ترحم،یکی از مسائل محوری اخلاق زیستی است که مورد نقض و ابرام فراوان واقع شده است.در آغاز این مقاله با مفهوم بهمرگی و انواع آن آشنا میشویم و سپس مؤلفههای اصلی و عناصر تشکیل دهنده آن معرفی میگردد.پس از آن،دلایل موافقان و مخالفان بهمرگی تقریر و بررسی شده است.سپس به مسأله بیمعنایی رنج در جهان معاصر به مثابه علت اصلی رواج بهمرگی اشاره و سرانجام بر این نکته تأکید میکنیم که ادیان الاهی،برای رنج،نقشی سازنده در کمال انسان قائل هستند که تکامل معنوی افراد از طریق همین رنج صورت میگیرد و دین با معنا دادن به رنج،به زندگی افراد معنا داده،مانع بهمرگی میشود.در نتیجه نوع خاصی از بهمرگی که با خواست و اراده شخص همراه است و به صورت فعال صورت میگیرد،با اصول اخلاقی سازگار نیست و توجیه اخلاقی ندارد.
خلاصه ماشینی:
1. طرح مسأله آیا پزشکان یا افراد با صلاحیت دیگری میتوانند به درخواست برخی بیماران،اقدام به کشتن آنان کنند؟آیا میتوان تصور کرد در مواردی،درمانگر اخلاقا موظف به پایان دادن به زندگی بیمار خویش است؟اگر کسی که دچار سرطان پیشرفته و درمانناپذیر استخوان است و طاقت دردهای خود را ندارد،بخواهد تا او را از این زندگی تحملناپذیر نجات دهند،اخلاقا باید به خواسته او احترام گذاشت و آن را برآورد؟معیار شناسایی چنین بیمارانی و ملاک درد تحملناپذیر کدام است؟این پرسشها و پرسشهایی از این دست،به ویژه در نیمه دوم قرن بیستم و اوائل قرن بیست و یکم،با رشد تکنولوژیهای زیستی،به گونهای جدیتر، خود را فراروی عالمان و متخصصان اخلاق زیستی مطرح کرده است و مبحث اوتانازی یا بهمرگی را به یکی از بحثهای چالش برانگیز در عرصه اخلاق زیستی بدل ساخته و نه تنها عالمان،بلکه دولتها را نیز درگیر خود ساخته است.
بهمرگی فعال ارادی:4 در این حالت،پزشک به درخواست شخص بیمار و برای پایان دادن به درد بیپایان و بیماری درمانناپذیرش،به زندگی او پایان میدهد.
دلایلی به سود بهمرگی آیا چنین اقدامی از نظر اخلاقی پذیرفتنی است؟آیا میتوان در شرایطی خاص به برخی از بیماران اجازه داد تا درخواست چنان مرگی داشته باشند و اگر آنان نیز چنین درخواستی بکنند،دیگران اخلاقا مجاز هستند تا به خواسته آنان از سر انساندوستی عمل کنند؟ مدافعان بهمرگی1در دفاع از این کار،با به پیش کشیدن دلایلی آن را عمل اخلاقی میشمارند و در کشورهایی که این کار غیرقانونی است،برای قانونی شدن آن فعالیت میکنند.