چکیده:
از نظر شاخصهای فناوری وضعیت بینابین و متوسط دارد.مضافا اینکه رشد شاخصهای پژوهشی ایران طی سالهای 1990 تا 2005 در مقایسه با کشورهای منطقه در حد بالایی بوده است. در این مطالعه که به روش کتابخانهای انجام شده است تعیین جایگاه ایران در عرصه تولید و علم و فناوری طی سالهای اخیر مدنظر قرار گرفته است.ازاینرو براساس بیست شاخص که عموما برای شناسایی جایگاه و میزان پیشرفت در حوزههای مذکور استفاده میشود به شناسایی و تعیین رتبه و جایگاه ایران در بین کشورهای منطقه(عربستان سعودی،اردن،ترکیه،پاکستان،الجزایر، مصر،تونس،قزاقستان،لیبی،عمان،امارات متحده،بحرین و سوریه)و چند کشور پیشرفته و در حال توسعه جهان(آلمان،فرانسه،ژاپن،کانادا،نروژ،آمریکا،انگلستان،ونزوئلا،کلمبیا، اوکراین،آرژانتین،برزیل،اندونزی،مالزی و کوبا)پرداخته شده است.دادههای لازم برای داشتن قابلیت مقایسه از پایگاههای بینالمللی نظیر:یونسکو،1بانک جهانی،2سازمان بینالمللی کار3و برنامه توسعه ملل متحد4استخراج شده است و اطلاعات آخرین سالی است که در دسترس همه کشورها قرار گرفته است. براساس مقایسه انجام شده،ایران در شاخصهای کارکرد آموزشی در بین کل کشورها وضعیت نامطلوب ودر مقایسه با کشورهای منطقه در هفت شاخص از چنین وضعیتی برخوردار است،از نظر شاخصهای پژوهشی و فناوری در مقایسه با کل کشورها در همه شاخصها وضعیت نامطلوب دارد.اما در مقایسه با منطقه از نظر شاخصهای پژوهشی از وضعیت مطلوب و *عضو هیئت علمی مؤسسه پژوهش و برنامهریزی آموزشعالی؛
The paper that is written based upon a library research method discusses the importance of Iran status at the era of producing technology and science that it has been recently considered. In this study, Iran status is compared with regional countries (such as Saudi Arabia, Jordan, Turkey, Pakistan, Algeria, Egypt, Tunisia, Kazakhstan, Libya, Oman, United Arab Emirates, Bahrain, and Syria) and some developed and developing countries (such as Germany, France, Japan,Canada, Norway, United States, England, Venezuela, Colombia, Ukraine, Argentina, Brazil, Indonesia, Malaysia, and Cuba) by using twenty technology achievement indicators (TAI). The data have been gathered by international databases such as UNESCO, World Bank,International Labor Organization (ILO), and UNDP to compare exactly as well as the data are based on the most recent databases have been available to all countries. According to the comparison, Iran has the lowest status of educational function indicators among all countries and it is ranked the lowest in seven indicators than regional countries too, it is ranked the lowest in technology and research indicators among all countries as well. But it is ranked the highest in research indicators than regional countries and it is ranked on average in technology indicators.Furthermore, Iran’s research indicators have rather high status than regional countries from 1990 to 2005.
خلاصه ماشینی:
ازاینرو براساس بیست شاخص که عموما برای شناسایی جایگاه و میزان پیشرفت در حوزههای مذکور استفاده میشود به شناسایی و تعیین رتبه و جایگاه ایران در بین کشورهای منطقه(عربستان سعودی،اردن،ترکیه،پاکستان،الجزایر، مصر،تونس،قزاقستان،لیبی،عمان،امارات متحده،بحرین و سوریه)و چند کشور پیشرفته و در حال توسعه جهان(آلمان،فرانسه،ژاپن،کانادا،نروژ،آمریکا،انگلستان،ونزوئلا،کلمبیا، اوکراین،آرژانتین،برزیل،اندونزی،مالزی و کوبا)پرداخته شده است.
5. قانعیراد سال 3831 در مقالهای با عنوان«شکاف بین سرمایه انسانی و سایر شاخصهای توسعه اجتماعی-اقتصادی»ضمن بررسی اجزا و نمایه پیشرفت تکنولوژی1نشان میدهد که بین رتبه ایران در شاخصهای مهارتهای انسانی نظیر نرخ ثبت نام دانشجویان در علوم و میانگین سالهای مدرسه رفتن و شاخصهای سرمایهگذاری در ایجاد فناوری نظیر هزینه تحقیق و توسعه و تعداد پژوهشگران فاصله وجود دارد و ازاینرو ارتباط لازم و کافی بین این دو دسته از فعالیتها در کشور وجود ندارد.
وضعیتی که در تحلیل قانعیراد به آن اشاره شد با مقایسه وضعیت ایران در شاخصهای کارکرد آموزشی و کارکرد پژوهشی و فناوری در سال 5002 کمی بهبود یافته؛چرا که شاخصهایی چون ثبت اختراع و سهم کالاهای با فناوری بالا نسبت به سال 1002 چه از نظر قدر مطلق و چه رتبه،در بین کشورهای مورد مقایسه بهبود یافته اما این حرکت نیازمند سرعت بیشتری است؛در وضعیت ایران شکاف موجود بین تولید سرمایه انسانی و کاربرد این سرمایه انسانی متخصص در صحنه تولید و اقتصاد هنوز وجود دارد و شاخصهای درصد بیکاران و شاغلان با آموزشعالی همچنان مؤید این شکاف است.