چکیده:
از جمله مسایلی که در فقه به عنوان امری پذیرفته شده محسوب میگردد، حرمت صدقه بر آل هاشم است.شریف مرتضی حرمت صدقه بر آل هاشم را به عنوان یکی از متفردات امامیه در مسلک فقهی خویش معرفی کرده است و هرگاه برای حضرت محمد(ص)طعامی آورده میشد،ایشان سؤال میکردند اگر به آن حضرت گفته میشد که آن صدقه است،میل نمیکردند ولی اگر به هدیه بوده آن غذا اشاره میشد میپذیرفتند.پیامبر اسلام(ص)،حضرت علی(ع) را برای گردآوری خمس و تصدی امر قضاوت به یمن اعزام داشته بود.صدقهی مفروضه بر بنی هاشم از فرزندان أبی طالب عقیلیین و فرزندان جعافره و علویین و فرزندان عباس بن عبد المطلب و فرزندان أبی لهب و فرزندان حارث بن عبد المطلب حرام است از موارد استثنای حرمت اینکه بعضی از سادات به بعضی دیگر صدقه دهند که هیچگونه حرمتی در بر ندارد و نیز در صورتی که صدقه از نوع صدقه تطوعی و غیر واجب باشد،نیز حرام معرفی نشده است.
خلاصه ماشینی:
"صدقهی مفروضه بر بنی هاشم از فرزندان أبی طالب عقیلیین و فرزندان جعافره و علویین و فرزندان عباس بن عبد المطلب و فرزندان أبی لهب و فرزندان حارث بن عبد المطلب حرام است از موارد استثنای حرمت اینکه بعضی از سادات به بعضی دیگر صدقه دهند که هیچگونه حرمتی در بر ندارد و نیز در صورتی که صدقه از نوع صدقه تطوعی و غیر واجب باشد،نیز حرام معرفی نشده است.
4-سیرهی ائمهی معصومین در مصرف نکردن صدقه امامان معصوم نیز به تبعیت از نبی مکرم اسلام از مصرف صدقات خودداری میکردند با این حال در یکی از توهمات تاریخی آمده است که رسول خدا(ص)حضرت علی(ع)را برای تصدی بر صدقات به یمن اعزام کرده و اما ابن قیم عنوان نمود که پیامبر اسلام(ص)حضرت علی را برای گردآوری خمس و تصدی امر قضاوت به یمن اعزام داشته بود.
(علامه حلی،نهایهء الاحکام،ج 2،ص 893) یکی از فقهای اهل سنت به نام ابن عابدین در پاسخ به سؤالی در خصوص حرمت صدقه بر اولاد زینب فرزند فاطمهی الزهرا(ع)عنوان نمود:اینکه آنان از اشراف می باشند،شکی وجود ندارد زیرا هر آنکه از اهل بیت نبی باشد،شریف النسب محسوب میگردد حال میخواهد علوی باشد یا جعفری و یا عباسی،اما برای اولاد حضرت فاطمه شرافت دیگری نیز مطرح است که آن اهل بیت بودن است که خود،حرمت صدقه را در بر دارد چراکه پژوهشگران ذکر کردند ویژگیهای پیامبر اسلام فرزندان دختری آن حضرت را نیز دربر میگیرد بنابراین فرزندان چهارگانه حضرت فاطمه،حسن، حسین،ام کلثوم و زینب منسوب به پیامبر اسلام بوده و سید محسوب میشوند چراکه اصولا آنچه که معیار در نسب محسوب میگردد پدر است اما در مورد آل پیامبر از این اصل به خاطر ویژگی که وجود دارد خارج میشویم که البته خروج از این اصل مخصوص ذریهی حسن حسین میباشد."