چکیده:
در سالیان اخیر موضوع مصرف، به بحثی داغ در گفتمانهای رایج در سطح حوزه عمومی جامعه و در سطح سیاست گذاریهای کلان کشور تبدیل شده است. با این وجود، عوامل فردی و اجتماعی تاثیرگذار بر ارزشها، اهداف و رفتارهای مصرفی، تاکنون کمتر مد نظر محققین اجتماعی واقع شده است. مقاله حاضر، براساس یک پژوهش موردی در شهر یزد، به مطالعه تمایلات مصرفی زنان حداقل یکبار ازدواج کرده و عوامل تعیینکننده آن پرداخته است. دادهها، از طریق یک پیمایش مقطعی در پاییز 1388 در میان یک نمونه 684 نفری از زنان شهر یزد، جمعآوری شده و مورد تحلیل قرار گرفته است. یافتهها، بیانگر تاثیرگذاری سه گروه از عوامل مشتمل بر مشخصههای فردی، وضعیت اقتصادی خانوار و تاثیر بیننسلی مشخصههای والدین بر سطح تمایلات مصرفی پاسخگویان است. براساس نتایج، متغیرهای درآمد خانواده، میزان استفاده از رسانههای جمعی، تحصیلات والدین و بعد خانواده والدین مهم ترین عوامل تاثیرگذار بر تمایلات مصرفی زنان هستند که با کنترل سایر متغیرها، همچنان تاثیر معنادار خود را حفظ میکنند. تحقیقات دیگری ضروری است تا آثار و پیامدهای تمایلات مصرفی را بر طیف وسیعی از رفتارها و نگرشهای جمعیتی و خانوادگی زوجین، به ویژه در حوزه ازدواج و فرزندآوری مورد مطالعه قرار دهد.
خلاصه ماشینی:
"بر اساس نتایج،متغیرهای درآمد خانواده،میزان استفاده ازرسانههای جمعی،تحصیلات والدین و بعد خانواده والدین مهمترین عوامل تأثیرگذار بر تمایلات مصرفیزنان هستند که با کنترل سایر متغیرها،همچنان تأثیر معنادار خود را حفظ میکنند،تحقیقات دیگری ضروریاست تا آثار و پیامدهای تمایلات مصرفی را بر طیف وسیعی از رفتارها و نگرشهای جمعیتی و خانوادگیزوجین،به ویژه در حوزه ازدواج و فرزندآوری مورد مطالعه قرار دهد.
notnrohT dna namdeerF &%03217NZPG032G% نظریه درآمد نسبی،ایسترلین(ایسترلین و کریمینز 1988؛ایسترلین 1966)معتقد است که مقایسه فردبین وضعیت موجود زندگیاش با سطح مورد انتظار زندگیاش میتواند تصمیمگیریهای اقتصادی ورفتارهای جمعیتی وی را مستقیما تحتتأثیر قرار دهد.
تأثیر ویژگیهای فردی علاوه بر استانداردهای مصرفی زندگی والدین،که فرزندان ممکن است آن را از طریق فرآیندجامعهپذیری درونی کرده باشند،این امکان نیز وجود دارد که تمایلات مصرفی افراد تحتتأثیر شرایطبعد زندگی و به ویژه،مشخصههای مختلف اقتصادی-اجتماعی شخص،نظیر سن،تحصیلات،استفاده از رسانههای جمعی و منشأ شهری-روستایی آنان قرار گیرد.
آزمون تجربیاین ارتباط در بستر اجتماعی خاص جامعه ایران،و چگونگی تأثیر تغییر در سطح تمایلات مصرفی جامعهبر اقتصاد خانواده،میزان مصرف و فرآیند توسعه ملی کشور و بهویژه آثار و پیامدهای مختلفجمعیتشناختی این تمایلات در حوزه نگرشها و رفتارهای مرتبط با خانواده،نظیر زمانبندی ازدواج وتشکیل خانواده،هزینههای رو به افزایش ازدواج و سطح توقعات مادی روزافزون خانواده در موردشرایط ازدواج جوانان،تمایلات فرزندآوری و رفتارهای کنترل باروری زوجین،ترجیحات بعد خانواده وزمانبندی و فاصلهگذاری تولد فرزندان و سرانجام تأثیر آن بر الگوی اشتغال زنان در بیرون از خانه،همگی از خلأهای مهم پژوهشی است که ضروری است در تحقیقات آتی موردتوجه بیشتری قرار گیرد."