تاریخ و رجال: افسانه غرانیق

"اکنون این پرسش پیش می آید که : هرگاه این داستان با آن چگونگی درست باشد ، تا مسافری از مکه حرکت کند و خود را به حبشه رسانده ، این خبر را به مسلمانان مهاجر ابلاغ نماید و آنها نیز چندی به مشورت پرداخته و سرانجام تصمیم به بازگشت بگیرند ، تا آنگاه که به مکه برگردند ، دست کم شش ماه طول می کشد ؛ پس چگونه ممکن است بگوییم تمام این حوادث در مدت کمتر از یک ماه رخ داده ؟ آیا این خود نشانه بزرگی بر بی پایه بودن این افسانه نیست ؟ سر ویلیام مویر ( خاورشناس ) که اصرار دارد افسانه غرانیق را به صورت یک واقعه تاریخی نمایش دهد ، وقتی متوجه می شود که برای اثبات این مطلب هیچ یک از دو راه تحقیق را نمی توان پیمود ، می پرسد : اگر داستان غرانیق در بین نبوده ، پس مهاجران حبشه چرا به زودی برگشته اند ؟ و از این پرسش پیداست که او نیز باور نمی کند رسیدن خبر از مکه به حبشه و بازگشت مسلمانان ، در یک ماه صورت گرفته باشد . » شگفت اینجاست که این افسانه به حدی پخش شده که برخی آن را مسلم الوقوع دانسته اند و چون دامن قدس پیشوای اسلام را از چنین کاری پاک می دانند ، در صدد توجیه و تأویل برمی آیند ؛ چنانکه اخیرا ( 6 ) کتابی در شرح زندگانی پیغمبر ( صلی الله علیه وآله ) در تهران چاپ خورده و نویسنده آن به این فصل که می رسد ، می گوید : وقتی پیغمبر آیات سوره نجم را که در سرزنش بتهای قریش بود ، می خواند ، کفار فریاد کردند : « تلک الغرانیق العلی ، منها الشفاعة ــــــــــــــــــــــــــــــــــ 1 ـ الدر المنثور ، ج4 ، ص194 ؛ مجمع البیان ، ج2 ، ص65 با جزئی اختلاف ."