چکیده:
به منظور بررسی تاثیر میزان دانش فراشناختی، نحوه کلامی کردن تفکر، و نیز اثر تعاملی این دو بر عملکرد حل مسئله کودکان، با استفاده از یک طرح عاملی 4×2 (نحوه کلامی کردن تفکر دارای 4 سطح × میزان دانش فراشناختی دارای 2 سطح) 64 دانش آموز پایه دوم راهنمایی از دو سطح دانش فراشناختی زیاد و کم به هنگام حل مسایل هندسه ملزم به انجام 3 نوع کلامی کردن تفکر (خودپرسشگری هدایت شده، خودپرسشگری هدایت نشده، و خودگویی) شدند، که نتایج در مقایسه با یک گروه کنترل (بدون بیان کلامی افکار) مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج حاصل از اجرای این آزمایش سه یافته اساسی را آشکار ساخت: 1) صرفنظر از نحوه کلامی کردن تفکر، کودکان دارای دانش فراشناختی زیاد در حل مسئله بهتر از کودکان دارای دانش فراشناختی کم عمل کردند؛ 2) کودکانی که ملزم به انجام خودپرسشگری هدایت شده بودند در حل مسئله بهتر از آزمودنیهای ملزم به خودگویی صرف و گروه کنترل عمل کردند؛ و 3) معلوم شد که تاثیر مثبت کلامی کردن فکر بر عملکرد حل مسئله بستگی به میزان دانش فراشناختی فرد دارد؛ یعنی، کودکان دارای دانش فرا شناختی زیاد، در مقایسه با کودکان دارای دانش فراشناختی کم، به هنگام حل مسئله می توانند بهره بیشتری از به کلام در آوردن افکار خود ببرند. یافته اخیر مؤید این فرضیه است که بیان کلامی فکر فی نفسه تاثیری بر عملکرد حل مسئله ندارد، بلکه از طریق متمرکز نمودن توجه فرد بر روند پردازش مسئله و در نتیجه راه اندازی فرایندهای فراشناختی است که باعث ارتقاء عملکرد می گردد.
خلاصه ماشینی:
"تأثیر دانش فراشناختی و آموزش روشخودپرسشگری هدایتشده بر عملکرد حل مسئلۀکودکان:یک رویکرد فرایندگرا دکتر جواد صالحی*،دکتر یوسف کریمی**،دکتر علی اکبر سیف**،دکتر علی دلاور** چکیده {IBبه منظور بررسی تأثیر میزان دانش فراشناختی،نحوۀ کلامی کردن تفکر،و نیز اثرتعاملی این دو بر عملکرد حل مسئله کودکان،با استاده از یک طرح عاملی 4x2(نحوۀکلامی کردن تفکر دارای 4 سطحxمیزان دانش فراشناختی دارای 2 سطح)64 دانشآموزپایۀ دوم راهنمایی از دو سطح دانش فراشناختی زیاد و کم به هنگام حل مسایل هندسیه ملزمبه انجام 3 نوع کلامی کردن تفکر(خودپرسشگری هدایتشده،خودپرسشگری هدایتنشده،و خودگویی)شدند،که نتایج در مقایسه با یک گروه کنترل(بدون بیان کلامی افکار)مورد تحلیل قرار گرفت.
نتایج حاصل از اجرای این آزمایش سه یافتۀ اساسی را آشکارساخت:1)صرفنظر از نحوۀ کلامی کردن تفکر،کودکان دارای دانش فراشناختی زیاد درحل مسئله بهتر از کودکان دارای دانش فراشناختی کم عمل کردند؛2)کودکانی که ملزم بهانجام خودپرسشگری هدایتشده شده بودند در حل مسئله بهتر از آزمودنیهای ملزم بهخودگویی صرف و گروه کنترل عمل کردند؛و 3)معلوم شد که تأثیر مثبت کلامی کردن فکربر عملکرد حل مسئله بستگی به میزان دانش فراشناختی فرد دارد؛یعنی،کودکان دارایIB} (*)دانشگاه زنجان (**)دانشکدۀ روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه علامه طباطبایی {IBدانش فراشناختی زیاد،در مقایسه با کودکان دارای دانش فراشناختی کم،به هنگام حلمسئله میتوانند بهرۀ بیشتری از به کلام درآوردن افکار خود ببرند.
(به تصویر صفحه مراجعه شود)با استفاده از آزمون آماری تحلیل واریانس یک طرفه معلوم شد که هرچند میانگین تعدادعبارات مورد استفاده توسط گروههای آزمایشی یکسان است(0/26 -F، 0/77 -p)، اما گروه&%03006YSRG030G% خودپرسشگری هدایتشده عمدتا از سؤالهای فراشناختی هدایتکننده(203/35 -F، 0/01 <p)، گروه خودپرسشگری هدایتنشده عمدتا از سؤالهای عادی(161/63 -F، 0/01 <p)، و گروه خودگویی عمدتا از عبارات اخباری(136/31 -F، 0/01 <p) استفادهنمودهاند،که این را میتوان حاصل نحوۀ آموزش و دستور العملهای دادهشده به گروههایآزمایشی دانست."