چکیده:
مصرف بخش عمده ای از مباحث اقتصادی را به خود اختصاص داده است که این خود حاکی از اهمیت آن در عرصه اقتصاد است. یکی از مهمترین عوامل تاثیر گذار در نحوه مصرف، درآمد است، از این رو این مقاله تلاش دارد رفتار مصرف کننده و چگونگی تخصیص درآمد در اقتصاد اسلامی را مورد بررسی قرار دهد. با توجه به این که ملاک رفتار عقلایی در اقتصاد اسلامی، تطابق آن با معیارها و ارزش های اسلامی است، این مقاله نشان می دهد که هدف مصرف کننده در جامعه اسلامی حداکثر کردن رضایت خداوند است و با توجه به این هدف درآمد خود را در سه حوزه مخارج مصرفی، مخارج مشارکت اجتماعی(انفاق فی سبیل¬الله) و مخارج سرمایه¬گذاری تخصیص می¬دهد. الگوی تخصیص درآمد در اقتصاد اسلامی کارکرد های اقتصادی مهمی همچون؛ کاهش فقر و بهبود توزیع درآمد، افزایش کارایی بازار، رشداقتصادی، تعدیل نوسانات اقتصادی، افزایش سطح رفاه عمومی، عدم¬ تخریب محیط زیست و... دارد. بنابراین اگر فرد فرد اعضای جامعه اسلامی باتوجه به دستورات قرآن¬کریم¬ و پیامبراکرم(ص) و ائمه اطهار(ع)، خود را ملزم به رعایت احکام و دستورات دین مبین اسلام بنمایند (رعایت مواردی چون؛ حرمت اسراف، و تبذیر، حرمت اتلاف، حرمت اتراف و ...) ـ جامعه اسلامی به رشد و بالندگی و سرافرازی در برابر جوامع غیر اسلامی خواهد رسید.
خلاصه ماشینی:
"با توجه به اینکه ملاک رفتار عقلایی در اقتصاد اسلامی،تطابق آن با معیارها و ارزشهای اسلامی است،این مقاله نشان میدهد که هدف مصرفکننده در جامعۀ اسلامی حداکثر کردن رضایت خداوند است و با توجه به این هدف درآمد خود را در سه حوزۀ مخارج مصرفی،مخارج مشارکت اجتماعی(انفاق فی سبیل الله)و مخارج سرمایهگذاری تخصیص میدهد.
در این نظریهها تحلیل میشود که مصرفکننده،درآمد محدود خود را در برابر خواستهها و نیازهای گوناگونی که دارد،چگونه و براساس چه قاعدهای تخصیص میدهد و عکسالعمل او در برابر تغیرات قیمتها و دیگر متغیرهای مربوط چگونه است؟ هدف این مقاله تبیین الگوی تخصیص درآمد و یا به عبارت دیگر تبیین الگوی مصرف در جامعۀ اسلامی و اثبات این مطلب است که اگر الگوی تخصیص درآمد را به سوی الگوی مطلوب اسلامی هدایت کنیم،وجوه قابل سرمایهگذاری افزایش یافته،سرمایۀ لازم جهت رشد و توسعه فراهم میآید و همچنین شاید تثبیت این الگو در جامعۀ اسلامی،یگانه راه مقابلۀ با فقر باشد.
2. با جایگزین کردن عبارت«مخارج نهایی» (Final spending) به جای مصرف که ترکیبی است از مخارج مربوط به کالاها و خدماتی که بلافاصله در زندگی دنیا باعث رضایتمندی مصرفکننده میشود و مخارج فی سبیل الله(سبحانه و تعالی)(که در تلقی سنتی از واژۀ مصرف محلی برای آن وجود ندارد)،وی بحث رفتار مصرفکننده را به تصمیم مصرفکننده در تخصیص درآمد خود بین پساندازها و مخارج نهایی که ارضای مصرفکننده ر حداکثر میکند،محدود میکند.
نظریهپرداز اقتصادی برای آنکه بتواند رفتار فرد در تخصیص درآمد را تبیین و تحلیل کند،قبل از هر چیز نیازمند ترسیم مفهومی از انسان است که اهداف،انگیزهها و روش دستیابی به اهداف او را به صورت قاعدۀ اساسی بیان کند،اما با توجه به اینکه این مفهوم انتزاعی است،دیدگاههای ارزشی نقش اساسی دارند."