نویسنده: تولایی، محمد ؛
حصون فروردین - اردیبهشت 1391 - شماره 35 (16 صفحه - از 4 تا 19 )
کلیدواژه ها: سپاه پاسداران انقلاب اسلامی پاسداران انقلاب اسلامی تحول شایستگی تهدیدات معنویت
مقدمه خداوند در قرآن کریم میفرماید: إن الله لا یغیر ما بقوم حتی یغیروا ما بأنفسهم (رعد: 11) خداوند حال هیچ قومی را دگرگون نخواهد کرد تا زمانیکه خود آن قوم حالشان را تغییر دهند. با مطالعه و سیر در منابع غنی اسلامی و اندیشههای تابناک حضرت امام خمینی بنیانگذار جمهوری اسلامی به این نتیجه میرسیم که اسلام به طور ذاتی انسان را در حال رشد و تکامل دائمی میخواهد. انقلاب اسلامی خود نمود روشن و بارزی از این رویکرد مکتبی است که توسط حضرت امام خمینی سامان یافت. سپاه نیز که خود مولود انقلاب است از همین جنس بوده است چرا که همه قوارهها و قالبهای رایج تا زمان تشکیل خود را بر هم زده است. از طرفی طبق مبانی فکری مکتبی حضرت امام (ره) و مقام معظم رهبری، انقلاب ماهیتا توقفناپذیر است. این تدابیر نشاندهنده عمق راهبردی تحول در حیات نظام اسلامی، جامعه و نهادهای انقلابی است. عدهای از لیبرالها در همان روزهای ابتدای پیروزی انقلاب 1357 معتقد بودند که انقلاب تمام شد و اکنون وقت اداره کشور توسط آنان است؛ ولی حضرت امام اجازه نداد این تفکر خطرناک رشد کند و سریعا دستور تشکیل نهادهای انقلابی از جمله سپاه پاسداران را صادر نمود و در مقاطع مختلف و در وصیتنامه سیاسی-الهی خود نیز نسبت به این جریان فاسد هشدار داد. در سالهای دهه 80 بحثهای پایان یافتن انقلاب توسط نولیبرالها مجددا بالا گرفت که در این دوره نیز مقام معظم رهبری بار دیگر از پا گرفتن این تفکر خطرناک که ایستایی و مرگ انقلاب اسلامی را میخواست، جلوگیری نمود. رهبر معظم انقلاب همچنین از دیرباز توجه و تاکید خاصی بر قدرت معنوی سپاه داشته و از سال 1370 به طور جدی بر تقویت این قدرت در سپاه تأکید نموده و از سال 1378 نیز تدابیر جدیدی برای تحول در سپاه صادر نمودند. هشدار معظمله متوجه خطر ایستایی در سپاه بوده و تأکید بر اینکه سپاه باید بتواند سازماندهی و فعالیتهایش را متناسب با نیاز زمان، متحول بکند. در حقیقت با تغییر سریع شرایط داخلی، منطقهای و بینالمللی در عرصههای مختلف فرهنگی، اجتماعی، سیاسی، اقتصادی، نظامی و اطلاعاتی، تهدیدات انقلاب اسلامی نیز بهروز میشود و سپاه نیز به عنوان بازوی حراست از انقلاب اسلامی و دستاوردهای آن ضروری است که خود را با شرایط جدید سازگار نماید. سپاه نیز این تدابیر را به صورت مستمر دریافت کرده و در پی اجرای آن بود تا اینکه از سال 1379 حرکتی به منظور ایجاد تحول در درون سپاه شکل گرفت. در سال 1383 با تدبیر مقام معظم رهبری «مرکز راهبردی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی» به منظور طراحی و پیشبرد طرحها و تعیین راهبرد و نقشه راه این موضوع تشکیل شد و در سال 1386 اسناد راهبردی سپاه شامل رسالت ، بیانیه چشمانداز، دکترین کلان و مأموریتهای عمده به سپاه ابلاغ شد. در حکم انتصاب سردار جعفری به فرماندهی کل سپاه نیز موضوع «تحول موفقیتآمیز در سپاه» به صراحت مطالبه شده است. تاکیدات مکرر معظمله نشان از رویکرد قطعی تحولی در سپاه بود؛ چرا که معظمله بلافاصله در مجمع فرماندهان سپاه که یکماه بعد از آن در تاریخ 18/6/86 تشکیل شد، عمده تأکیدشان معطوف به ضرورت تحول بود. جمله کلیدی ایشان این بود که : «از تحول نترسید ، از تحول استقبال کنید.» در این سخنرانی تا حدود زیادی چارچوبهای کلی تحول در سپاه تببین شد. اما تدابیر معظم له به اینجا محدود نشد و معظم له خواستار ارائه طرح جامع و جهتگیریهای تحول و تعالی در سپاه بودند. در تاریخ 18/11/1388 این جهتگیری در سپاه به جمعبندی رسید و خدمت ایشان ارائه شد. معظمله کلیات جهتگیری را تأیید فرموده و خواستار تعیین چارچوبها و سازوکارهای اجرایی شدند. برخی تدابیر حضرت آیه الله العظمی امام خامنهای (مدظله العالی) درباره سپاه به این شرح است: امام(ره) ما هم که میبینید این قدر خدای متعال او را به مقام رفیع رساند ... سه خصوصیت داشت: ـ اولا :با اخلاص بود و برای خود چیزی نمیخواست. ـ ثانیا : به خدای خود اعتماد داشت و میدانست که کار و هدف تحقق پیدا خواهد کرد، به بندگان خدا هم اعتماد داشت. ـ ثالثا : زمان و موقع را از دست نداد و در لحظه لازم اقدام لازم، صحبت لازم، اشاره لازم و حرکت لازم را کرد... شما پاسداران هم همینطور باید حرکت کنید. چرایی تحول در سپاه سپاه پس از دوران نورانی دفاع مقدس همراه با بازسازی خود -که امری لازم و ضروری بود- تحت تأثیر شرایط محیطی و غفلت از آرمانها به سرعت نظامات، ساختارها و روشهای غیرمتناسب با ماهیت ذاتی خود را نیز به درون سازمان وارد کرد. این مشکلات در دیدارهای گوناگونی که فرماندهان ارشد سپاه با مقام معظم رهبری در طول سالهای اخیر داشتند، دائما مطرح میشد. «آییننامههای رضاخانی» تعبیر مقام معظم رهبری بود. نظاماتی که روح و ذات جوشنده و انقلابی سپاه را به زنجیر کشیده و با اقتدارگرایی خشک و بیمنطق مانع رشد و بالندگی نو به نو در سپاه میشود. این نظامات رضاخانی متأسفانه قشر عمده فرماندهان و پاسداران را مقهور خود کرده و اجازه هرگونه تحرک نوآورانه و انقلابی –که نقطه قوت سپاه در جنگ بود- را از آنان سلب میکرد. این ایستایی خود باعث کندی حرکت سپاه در سالهای گذشته شده و به یکی ازموانع اصلی در رسیدگی به مأموریتهای اصلی سپاه یعنی مبارزه روزآمد و فعال با تهدیدات انقلاب اسلامی تبدیل شده است. پیامدهای ادامه چنین وضعیتی میتواند سپاه را به مرور تبدیل به یک سازمان صلب، مکانیکی و غیرکارآمد نموده و رسالتها و آرمانهای سپاه را به تاریخچه پرافتخار گذشته و آلبومهای عکس و خاطرات دفاع مقدس محدود نماید. این روند باعث تبدیل شدن پاسداران از انسانهای مکتبی، شجاع و کارآمد به انسانهای سازمانی و در نهایت انسان مکانیکی میشود. ادامه روند موجود، سپاه را نه در یک جنگ نابرابر توسط دشمنی مقتدر، بلکه در خانه خود و توسط نظامات خودساخته به اسارت میکشاند. رشد منفی خودجوشی و حرکت بسیجی و در نتیجه تحلیل رفتن قدرت سپاه نتیجه قطعی این روند خواهد بود. این بحران وقتی بیشتر رخ مینماید که جهان و کشور ما در دهههای اخیر با سرعتی بهتآور دچار تغییر و تحولات عظیم شده و شرایط جدیدی را برای انقلاب اسلامی همراه با فرصتها و تهدیدات متفاوت بوجود آورده است. تحول در شیوهها، ساختارها و روشها یک الزام اجتنابناپذیر برای ادامه حیات و نقشآفرینی نوین توسط سپاه پاسداران انقلاب اسلامی محسوب میشود. در یک جمله میتوان گفت، تحول پاسخی کنترل شده و هوشمندانه به شرایط محیطی غیرقابل کنترل و متغیری است که وجود یا کارآمدی این نهاد را تهدید یا تضعیف میکند. چیستی تحول در سپاه برای درک ماهیت تحول باید دانست که تحول نه یک امر ظاهری و قشری بلکه کاملا عمیق و درونی است. تحول باید همه جوانب و ابعاد یک سازمان را پوشش بدهد؛ زیرا سازمانهایی که فقط به جنبههای ظاهری تحول توجه میکنند دچار التقاط شده و بجای تعالی دچار سقوط میشوند. از طرفی تحول را نباید تحول در اصول و شالوده نهادها دانست. اصول و ارزشهای بنیادی هر نهاد مانند سپاه، جوهره و هویت اصلی آن را تشکیل میدهد و هر گونه دستاندازی به این اصول و مبانی نیز باعث سقوط و انحراف میشود. سپاه با تشکیل قرارگاهی برای مدیریت بر تحول سپاه، در گروههای مشخصی با استفاده از خبرگان موثق زیر نظر نمایندگی ولی فقیه در سپاه به امر تحول سپاه به صورت مدیریت شده پرداخت. طی این اقدام، ابتدا به تنظیم سند جهتگیریهای کلی تحول و تعالی سپاه پرداخته شد. در این سند سپاه با وسواس و دقت فراوان ابتدا به شناسایی هویت و ماهیت اصلی سپاه همت گماشت چرا که هویتها و اصول نهادها ممکن است از ابتدا به طور ضمنی بوده و شناسایی نشده باشند و یا پس از گذران زمان فراموش شده باشند. شکل 1: مدل مفهومی تحول و تعالی در سپاه اصول حاکم بر تحول و تعالی سپاه در این سند به تبیین چهار اصل حاکم بر تحول و تعالی سپاه پرداخته شده است. این چهار اصل به این شرح است: 1. جزء به مثابه کل: یعنی هر جزء سازمانی سپاه و هر پاسدار در حوزه مأموریتی و جغرافیایی خود همه مسئولیتهای پاسداری از انقلاب اسلامی را بر عهده داشته و مبتنی بر شاخصهای اصلی و متمایزکننده، همانگونه عمل میکند که کلیت سپاه عمل میکند. این اصل در تطبیق کامل با جهانبینی و مبانی مکتب اسلام بوده که در طراحی نظامات سپاه باید مد نظر قرار گیرد و زمینه ایفای چنین نقشی توسط ردهها و پاسداران فراهم شود. 2. خودکفایی و خوداتکایی: این اصل بیانگر آن است که چارچوبها و نظامات باید به گونهای تنظیم شوند که پاسداران خودکفا و خوداتکا با رعایت شاخصهای اصلی و متمایزکننده و ضمن ایجاد و توسعه ظرفیت انجام تکالیف قادر باشند با بکارگیری بهینه همه امکانات و تجهیزات در دسترس و با رفع موانع بیشترین کارآمدی را در تحقق رسالت سپاه داشته باشند. این ویژگی در اول انقلاب بخصوص در دوران دفاع مقدس قابل مشاهده است. 3. چندمنظورگی: این اصل بیانگر آن است که همه افراد و ردهها باید با فراگیری دانش و مهارتهای چندگانه قادر باشند حسب شرایط گوناگون در تخصصها، نقشها و کارکردهای مختلف و در قالب سازماندهیهای چندگانه و سیال ظهور نمایند. یعنی اگر چه هر پاسدار حرفه و تخصص اصلی مشخصی دارد ولی نظامات باید زمینه توانمندسازی و حضور او در سایر نقشها را متناسب با شرایط و مقتضیات و کارکردهای متفاوت و به اقتضای نیاز انقلاب، فراهم نماید. 4. روز به روز نوشوندگی: نظامات نباید مسیر رشد و تعالی و تحول دائمی را سد نمایند. ایجاد زمینه بروز و ظهور خلاقیتها و نوآوریها در اصلاح و تغییر روشها و شیوهها و انجام تکالیف همراه با پیشرفت و تعالی و درک شرایط محیطی باعث ایجاد رفتاری هوشمندانه توسط سازمان نسبت به شرایط گوناگون خواهد شد، زیرا ارادهها و انگیزههای انسانی است که باعث تعالی و نوشوندگی میشود. نقد وضع موجود همواره به عنوان عامل پیشران برای تحول محسوب میشود و بالعکس محافظهکاری عامل بازدارنده برای هرگونه تحول و تعالی میباشد؛ چرا که طبیعت انسان به حفظ وضع موجود گرایش دارد. در تدبیری مقام معظم رهبری محافظهکاری را «پرتگاه انقلاب اسلامی» بر میشمارند. امید به آینده و تلاش برای نیل به شرایط مطلوب در سپاه متعالی یک ارزش محسوب شده و همه پاسداران امیدوار به آینده، راضی نبودن به وضع موجود و خلاق و تلاشگر برای تعالی سازمان و استکمال میباشند. معنویت در مدل تحول و تعالی سپاه در مدل تحول سپاه مولفه اصلی سپاه معنویت شناخته شد. معنویت با معنای دقیق و جامعی تعریف شده و به عنوان عامل اصلی قدرت سپاه معرفی شد. این هسته مرکزی هویت سپاه در مقابل دیدگاههایی است که نهادها را فناوریمحور، فرایندمحور و ... میشناسند. منظور از معنویت در سپاه، سازمان مبتنی بر معنویت است. بناکردن سپاه بر پایه معنویت، به اندازه بنا کردن یک جامعه اسلامی کاری بدیع و انقلابی محسوب میشود. معنویت در این مدل به مولفههای زیر اطلاق میشوند: جدول 1 : مولفههای معنویت در سپاه اعتقادات خداحاضری و خدا ناظری ولایت مداری آخرت گرایی اخلاقیات فضیلت خواهی عدالت خواهی احکام تعبد به شریعت شایستگیهای پاسداری همانگونه که ذکر شد، سپاه متعالی دارای یک نظام شایستهسالار مبتنی بر معنویت است. سپاه رسالتمحور از برآیند تعاملی وسیع انسانهای تکلیفگرا و ظرفیتهای سازمانی حاصل میگردد. اصلیترین نظام در چنین سازمانی نظام سرمایه انسانی است که لازمه آن طراحی و تعیین ابعاد و مؤلفههای شایستگی است. در حقیقت ارزشهای انسانی شالوده هرگونه تحولی در سازمان محسوب میشود چرا که نظام اصیل ولایی نیز مبتنی بر شایستگیها است و حاکم جهان نیز صالحترین و بهترین بندگان خدا است. رابطه مدیریت شایستگیها با پیشرفت و تحکیم انقلاب اسلامی یک رابطه همافزا و متقابل است. اگر شایستگی پاسداران افزایش یابد، پاسداران در پاسداری از انقلاب اسلامی و دستاوردهای آن موفقتر بوده و این خود موجب پیشرفت و تحکیم انقلاب اسلامی میشود. متقابلا پیشرفت و تحکیم انقلاب تأثیر تقویتکننده بر سپاه به عنوان یکی از نهادهای مولود انقلاب خواهد گذاشت و این چرخه، باعث تعالی سپاه و انقلاب اسلامی میشود. بنابراین هرگونه ایستایی در این تأثیر و تأثر مثبت باعث شکست خواهد شد. تدبیر موجود در این بعد به شرح زیر است: از مجموعه عظیم سپاه، استعدادهای درخشان در جنبههای گوناگون هست که باید شناسایی و پرورش داده شود و این گنجینه انسانی در راه هدفهای والای انقلاب بکار افتد. منظور از مدیریت شایستگی، تعیین مولفههایی در مقاطع مختلف پاسداری اعم از بدو ورود، آموزش و دوران پاسداری است که میتوان با عبارات شایستهیابی، شایستهپروری و شایستهگزینی آن را بیان کرد. اگر بخواهیم تعریفی از شایستگیهای پاسداران ارائه دهیم چنین خواهیم گفت: شایستگیهای پاسداری، یعنی ظرفیت و توان یک پاسدار در بکارگیری مجموعهای از صفات، دانش، بینش و نگرش، مهارت، انگیزه و هوشمندی متکی بر معنویت دینی برای انجام موفقیتآمیز و برتر نقش خود در سپاه و پاسداری از انقلاب اسلامی و دستاوردهای آن. شاخصهای اصلی شایستگی پاسداران 12 عنوان است. در حقیقت سازمان سپاه بجای اتکا به قدرت مادی و ساز و برگ نظامی به قدرت معنوی پاسداران خود متکی است و چون شایستگیهای پاسداری به عنوان ابزار قدرت سپاه محسوب میشود باید به همان اندازه ساز و برگ نظامی بلکه بیشتر به آن اهمیت داد. به همین لحاظ شایستگیهای پاسداری با تقسیم به تعداد زیادی معرف و سنجه، قابلیت اندازهگیری یافتند. با سنجهها میتوان شایستگیهای فردی را به صورت کمی ارزیابی کرده و نمره شایستگی فردی را استخراج نمود. ارزیابیها در چند مرحله برای گزینش و جذب پاسداران، برای نیازسنجی تربیتی و آموزشی، برای بکارگماری در مشاغل و مسئولیتها و برای ارتقای درجه و شغل مورد استفاده قرار میگیرد. این سنجهها متناسب با نیاز هر کدام از نظامهای سرمایه انسانی، برای تدوین آییننامههای آن موضوع از این معرفها و شاخصها و سنجهها استفاده میشود. به طور کلی موارد بهرهبرداری از شاخصها، معرفها و سنجههای شایستگیهای پاسداران عبارتند از: 1. نهادینهکردن شایستگی پاسداران از طریق فرهنگسازی و ترویج ارزشهای آن. 2. گزینش پاسداران بر اساس این شایستگیها. 3. آموزش و تربیت در راستای نیل به این شایستگیها. 4. ارزشیابی پاسداران در آموزشهای بدو خدمت و در حین خدمت مبتنی بر این شایستگیها. 5. ارزشیابی فرماندهان، انتصاب و تنظیم نظام فرماندهی و مدیریت متکی بر این شایستگیها. مدل شایستهسالاری در تحول و تعالی سپاه مدل کلی این کاربردها شامل موارد زیر است: 1. معیاریابی شایستگی یعنی شناسایی ابعاد، مولفهها، شاخصها، معرفها و سنجهها که مدل کلی شایستگی پاسداران را ارائه میکند. 2. شایستهخواهی یعنی شایستگیها باید تبدیل به یک مطالبه عمومی در سپاه شود. 3. شایستهیابی (همان عضویابی بجای جذب عمومی است.) 4. شایستهگزینی در گزینش 5. شایسته پروری در آموزش 6. شایستهگماری در انتصابات 7. شایستهسنجی در ارزیابیها 8. شایستهداری در کلیه مسائل رفاهی، خدماتی و اداری با شکلگیری این هشت محور، میتوان مدل شایستهسالاری در سپاه را اجرا کرد. مدل نظامات سرمایه انسانی در تحول و تعالی سپاه لایه بعدی تحول در مدل مفهومی، طراحی نظامات سرمایه انسانی است. در نظام سرمایه انسانی، یک محور اصلی داریم که آن سیر خدمتی است که میتوان آن را به نخ تسبیح این نظامات گوناگون تشبیه کرد که باید فرانمود (پارادایم) کلی حاکم بر نظامات سرمایه انسانی را نگهداری کند. سیر خدمتی را چنین تعریف میکنیم: حرکت منطقی و تعالیبخش پاسداران از بدو عضویت تا زمان اتمام خدمت بر مبنای شایستگیهای فردی و نیاز سازمانی. منظور از تحول در نظام سرمایه انسانی آن است که آزادراهی چندبانده رو به سوی پاسداری از انقلاب ایجاد شود و هرکس متناسب با توان و وسع و شایستگیهای خود، خط خدمتی متناسب خود را انتخاب کرده و در چارچوبهای ذکرشده و تحت اصول حاکم بر تحول و تعالی به سبقت از همقطاران خود در پاسداری از انقلاب بپردازد. این به معنای بیقانونی و هرج و مرج نیست چرا که در آزادراهها نیز خطکشی، قانون، تابلوهای راهنما و پلیس حضور دارد. حوزههای مأموریتی سپاه سپاه پاسداران انقلاب اسلامی همانطور که از نامش پیدا است و در قانون اساسی جمهوری اسلامی نیز معرفی شده است، نهادی انقلابی برای تضمین پاسداری از انقلاب اسلامی و دستاوردهای آن تشکیل شده است. نگاه تیزبین معمار کبیر انقلاب اسلامی حضرت امام خمینی (ره)، این واقعیت را تشخیص داده بودند که هر موجودیت الهی توسط شیاطین داخلی و خارجی به حال خود رها نشده و حیات آن همواره توسط عوامل گوناگون تهدید میشود و باید برای دفاع از این نهال پرثمر قوای قدرتمند سازماندهی شده و مهیای مبارزه وجود داشته باشد. بر همین اساس معظم له امر به تأسیس سپاه فرموده و از همان ابتدا در آن نماینده قرار داده و همواره در دوران حیات پربرکت خویش حامی و راهنما و رهبر این نهاد انقلابی بودند. جمله کلیدی «اگر سپاه نبود کشور هم نبود.» اشاره به نقش تعیین کنندة سپاه در تشکیل جمهوری اسلامی و محافظت از آن دارد. پس از آن امام راحل(ره)، حضرت آیه الله العظمی امام خامنهای مدظله العالی نیز به شیوة سلف صالح خویش همواره بر فعالیت جدی سپاه در میدان پاسداری از انقلاب اسلامی تأکید داشته و اصلیترین حامی و راهنمای سپاه بودهاند. واضح است که انقلاب اسلامی خود واژهای جامع در همه ابعاد است که مهمترین ابعاد آن ابعاد غیر مادی یعنی فکری، فرهنگی و سیاسی محسوب میشود. امروزه به این ابعاد، حوزههای جنگ نرم گفته میشود. حوزههای اطلاعاتی و امنیتی و همچنین جنگهای مسلحانه نیز در گامهای بعدی است. با گسترش و پیشرفت شیوههای جنگ به حوزههای نرم قدرت از جمله حوزههای فرهنگ، اقتصاد، رسانه، سیاست و دانش، انقلاب اسلامی نیز که اصلیترین میدان تأثیرش در ابعاد نرم میباشد تحت تأثیر این جابجایی قرار گرفته و در سالیان گذشته بارها از این ناحیه مورد تهدید واقع شده است. تلاش دشمن برای تهاجم و شبیخون فرهنگی با تشکیل ناتوی فرهنگی، صرف منابع بسیار زیاد در ترویج فرهنگ و اندیشههای شیطانی، ضد اسلامی و ضد انسانی در جامعه نوپای جمهوری اسلامی و تلاش برای بیثباتسازی سیاسی، اقتصادی و اجتماعی جمهوری اسلامی از طریق رسانهها و عوامل نفوذی و همچنین تهاجمات سایبری بارها انقلاب اسلامی را به صورت جدی تهدید کرده است. سپاه پاسداران انقلاب اسلامی نمیتواند و نباید از این دامنه تهدیدات روزبهروز نوشونده غافل شود. سپاه طبق تدابیر مقام معظم رهبری در همه ابعاد برای مقابله با تهدیدات انقلاب اسلامی در داخل و خارج خود را مهیا و مجهز کرده است. اجمالا حوزه مأموریت سپاه کاملا منطبق با حوزههای تهدیدات داخلی و خارجی انقلاب اسلامی یعنی فکری نرم (فرهنگی، اجتماعی و سیاسی)، نیمهسخت (امنیتی، اطلاعاتی و سایبری) و سخت (نظامی و جنگی) میباشد. عملکرد سپاه از ابتدا تاکنون و نقش آن در دهه چهارم انقلاب سپاه پاسداران با سابقه حیات سیساله، در مقایسه با سازمانهای دیگر نظامی و ارتشهای جهان، جزو سازمانهای جوان محسوب میشود؛ با این حال به برکت نفس قدسی حضرت امام خمینی (ره) و انقلاب اسلامی، آنچنان سابقه عملکردی برای اسلام اندوخته است که در میان ارتشهای جهان این حجم متراکم از تجربه بینظیر یا کمنظیر است. تجربیات تشکیل نهاد نوپای سپاه پاسداران در سال 1357 در سختترین شرایط سیاسی، اقتصادی و امنیتی کشور، مبارزه با ناامنیهای شهری، مقابله با ناامنیهای قومیتی همزمان به تحریک دشمن در چندین منطقه به طور همزمان، مبارزه با تهدیدات قدرتهای خارجی و از همه مهمتر بر دوش کشیدن بار هشت سال جنگ تحمیلی با دشمن خارجی، با همراهی ارتش جمهوری اسلامی که هر روز در هر منطقهاش صدها تجربه و حماسه ماندگار خلق شده است دو مقطع طلایی در تاریخچه پرحادثة سپاه محسوب میشود. در حقیقت سپاه در کوره دفاع مقدس ساخته و پرداخته شده و با تقدیم دهها هزار شهید، صدها بلکه هزاران انسان وارسته، ورزیده و شایسته را به نظام اسلامی تقدیم کرد. اکثریت غالب مدیران دلسوز و موفق نظام جمهوری اسلامی افتخار سپاهیگری را بر سینه دارند. پس از دفاع مقدس نیز عرصههای خدمت سپاه همچنان فراهم بود. عرصه سازندگی کشور، میدانی است که در حیات طیبه انقلاب اسلامی نقش تعیینکننده دارد. به همین لحاظ سپاه از همان روزهای ابتدایی پس از قطعنامه کار سازندگی را آغاز نمود و با توسعه زیرساختهای اقتصادی و عمرانی کشور در این مهم نقش بسزا ایفا کرد. در دوران سازندگی و اصلاحات و پس از آن نیز که کشور بارها و بارها دچار تنشها و آشوبهای سیاسی و امنیتی شد همین سپاه بود که در مقابل دشمنان و عوامل داخلی آنان سینه سپر کرده و نقش سرنوشتساز ایفا کرد از جمله فتنه کوی دانشگاه در سال 1378 و از همه مهمتر در فتنه 1388 این نقش مهم سپاه و بسیج بود که ورق را به نفع جمهوری اسلامی برگرداند و بار دیگر دوراندیشی امام خمینی (ره) و مقام معظم رهبری در حفظ و تقویت سپاه بر دوست و دشمن اثبات شد. در واقع سپاه هم با قدرت نهادی خود و هم با سازماندهی نیروی عظیم مردم در قالب بسیج مستضعفین توانسته سد محکمی در مقابل تهدیدات گوناگون و شیطانی امریکا و اروپا و فرزند نامشروعشان یعنی رژیم غاصب صهیونیستی ایجاد کند و این همه از لطف خدا و برکت خون شهیدان مظلوم بوده است. در همه این سالها رزمندگان مجاهد و گمنام سپاه نیز در جهان در پی سر و سامان دادن به هستههای مقاومت مظلومان در برابر ظالمان همت گماشته و کولهبار مبارزه در مجاهدتی خاموش به دوش میکشند. سپاه اکنون در مقابل آیندهای بسیار متفاوت از گذشته قرار گرفته است. آیندهای با فرصتها و تهدیدات فراوان درهمتنیده. دنیایی که با رویکردهای جهانیسازی روز به روز به هم نزدیکتر شده و ارتباطات در هم تنیده باعث شتاب در تحولات سیاسی، امنیتی، اجتماعی و اقتصادی شده است. هر گونه قصور در این روند باعث خسران بزرگ خواهد شد. سپاه با نگاهی آیندهپژوهانه به انقلاب اسلامی، در پی استفاده از فرصتهای پیشآمده و تبدیل تهدیدات به فرصتها با استفاده از سرمایه انسانی شایسته خویش میباشد. آنچه مسلم است فناوریها در دنیای امروز و فردا نقشهای مهمی بر عهده گرفتهاند. فناوریها به عنوان عوامل قدرتآفرین باعث شدهاند تا عوامل قدرت به سرعت جابجا شده و به نفع صاحبان تکنولوژی بازچینی شوند. در عین حال تهدیدات امنیتی نیز در عرصههای فناورانه توسعه یافتهاند. با این نگاه سپاه در پی ارتقای توانمندیهای فناورانه خود برای مواجهه با این تهدیدات روزافزون است. توسعه فناوریهای سایبری، هوافضا، نانو، رسانه، رباتیک، زیستی و همچنین فناوریهای نرم از جمله مدیریت ادراک و پیامسازی و ... از مهمترین محورهای این تلاشها است. اجمالا میتوان آینده سپاه را با برخورداری از مزیتهای زیر برشمرد: 1. سرمایه انسانی سپاه با ویژگیهای معنوی و روحی، فکری و جسمی برتر 2. رسالتمحوری تکامل یافته بر اساس تدابیر و آرمانهای ولایت 3. مقابله با تهدیدات متنوع 4. فرهنگ بسیجی 5. توسعه فکر و ایدههای انقلابی و نهضت نرمافزاری 6. هستههای مقاومت حزب الله 7. تجهیزات و فناوریهای پیشرفته سپاه میکوشد در همه ابعاد، تحقق چشم انداز بیست ساله نظام را از طریق رفع موانع خصمانه دشمن تسهیل کرده و از این طریق به تحقق بهتر و سریعتر آن کمک نماید. برنامههای سپاه برای مواجهه با تهدیدات روزافزون دشمن رویکرد سپاه برای مقابله با تهدیدات روزافزون دشمن که بیشتر در حوزههای نرم واقع شده است، شناسایی راهکارهای دشمن، آگاهسازی، بصیرتافزایی و آموزش است. در برخی مراحل که دستگاههای مسئول مانند دستگاههای فرهنگی، سیاسی، اجتماعی، امنیتی و ... نتوانند به مسئولیتهای خود عمل کنند سپاه با تصویب سلسله مراتب فرماندهی کل قوا وارد عمل شده و با موضوعاتی که برای نظام اسلامی به صورت حیاتی تهدیدآمیز هستند برخورد مداخلهآمیز خواهد کرد. سپاه عضو شورای عالی امنیت ملی بوده و زیر نظر ولی فقیه در هر لحظه آماده انجام وظیفه در همه عرصهها میباشد. با این حال سپاه با نگاهی تیزبینانه در پی توانمندسازی همه عناصر نظام اسلامی در مقابله با دشمن است. این امر بالاخص برای خود پاسداران و خانوادههایشان امری ضروریتر و حیاتیتر محسوب میشود. به همین منظور سپاه با استفاده از ظرفیتهای فرهنگی و آموزشی خود با ترتیب دادن دورههای آموزشی منظم عقیدتی و تعالی معنوی به بازسازی قوای معنوی، فکری و روحی پاسداران پرداخته و همچنین با برگزاری جلسات آموزشی و بصیرت و فرهنگی، ورزشی برای خانوادهها و فرزندان، آنان را در برابر آسیبهای اجتماعی، فرهنگی و بصیرتی آگاه و توانمند میسازد. جمعبندی و نتیجهگیری سپاه به عنوان نهادی انقلابی برخاسته از انقلاب اسلامی و مدافع و پاسدار انقلاب اسلامی موظف به تحول نوبهنو بوده و همواره مهیای منازعه با دشمن قسمخورده است. تحول در سپاه مبتنی بر معنویت و با تکیه بر پاسداران شایسته صورت میگیرد. شایستگی در سپاه به صورت ریشهای در حال نهادینه شدن است و همه نظامات و قوانین سپاه مبتنی بر شایستگیهای پاسداری بنا میشوند. در این راه نقش روحانیت معظم در ترسیم، تبلیغ و ترویج شایستگیهای پاسداری، نقشی کلیدی و حساس است. سپاه با تکیه بر قدرت معنوی خود و تجربه متراکم 30 سالة خود، همه قوای خود را بسیج کرده و دامنه فعالیت را در همه عرصههای تهدید نرم، نیمه سخت و سخت توسعه داده و با نگاهی به آینده خود را روز به روز به معنویت، بصیرت، سازماندهی و فناوری مجهزتر مینماید.
خلاصه ماشینی:"نگاه تیزبین معمار کبیر انقلاب اسلامی حضرت امام خمینی (ره)، این واقعیت را تشخیص داده بودند که هر موجودیت الهی توسط شیاطین داخلی و خارجی به حال خود رها نشده و حیات آن همواره توسط عوامل گوناگون تهدید میشود و باید برای دفاع از این نهال پرثمر قوای قدرتمند سازماندهی شده و مهیای مبارزه وجود داشته باشد. تجربیات تشکیل نهاد نوپای سپاه پاسداران در سال 1357 در سختترین شرایط سیاسی، اقتصادی و امنیتی کشور، مبارزه با ناامنیهای شهری، مقابله با ناامنیهای قومیتی همزمان به تحریک دشمن در چندین منطقه به طور همزمان، مبارزه با تهدیدات قدرتهای خارجی و از همه مهمتر بر دوش کشیدن بار هشت سال جنگ تحمیلی با دشمن خارجی، با همراهی ارتش جمهوری اسلامی که هر روز در هر منطقهاش صدها تجربه و حماسه ماندگار خلق شده است دو مقطع طلایی در تاریخچه پرحادثة سپاه محسوب میشود. در دوران سازندگی و اصلاحات و پس از آن نیز که کشور بارها و بارها دچار تنشها و آشوبهای سیاسی و امنیتی شد همین سپاه بود که در مقابل دشمنان و عوامل داخلی آنان سینه سپر کرده و نقش سرنوشتساز ایفا کرد از جمله فتنه کوی دانشگاه در سال 1378 و از همه مهمتر در فتنه 1388 این نقش مهم سپاه و بسیج بود که ورق را به نفع جمهوری اسلامی برگرداند و بار دیگر دوراندیشی امام خمینی (ره) و مقام معظم رهبری در حفظ و تقویت سپاه بر دوست و دشمن اثبات شد."
- دریافت فایل ارجاع :
- (پژوهیار, , , )
تحتاج دخول لعرض محتوى المقالة. إذا لم تكن عضوًا ، فتابع من الجزء الاشتراک.
إن كنت لا تقدر علی شراء الاشتراك عبرPayPal أو بطاقة VISA، الرجاء ارسال رقم هاتفك المحمول إلی مدير الموقع عبر
webmaster@noormags.com
.
You need Sign in to view the content of the article. If you are not a member, proceed from part Sign up.
If you fail to purchase subscription via PayPal or VISA Card, please send your mobile number to the Website Administrator via
webmaster@noormags.com
.