خلاصه ماشینی:
این پژوهش،که چهار سال از عمر مصحّح صرف آن گردیده،دربرگیرندۀتمام آثار مسعود سعد است،که نه تنها از نسخههای خطّی مستقل دیوانوی فراهم آمده،بلکه بیتهای پراکندهای را نیز شامل میشود که درجنگها و مجموعههای گونهگون از این شاعر آورده شده است.
خودشاعر نیز از اینکه با آن همه هنر و دانش به خدمت دو نان درآمده خشنودنبوده و بارها از آن شکوه سر داده است،چنانکه در جایی به فرزند خود،سعادت،پند میدهد که به گرد دانش و هنر نگردد: {Sاگر سعادت خواهی چو نام خویش همی#به سوی نقص گرای و طریق جهل سپر#که بر درند سگان هرکه را نگردد سگ#لگد زنند خران هرکه را نباشد خر#نصیحتی پدرانه ز من نکو بشنو#مگرد گرد هنر هیچ کآفتیست هنرS}(ب 5366،5368،537) نکتۀ درخور توجّهی که مصحّح بر آن تأکید دارد،بازتاب شرایطاجتماعی،سیاسی و فرهنگی جامعه در دیوان این شاعر است،که خودمیتواند موضوع پژوهشی جداگانه و گواهی بر ارزش آثار ادبی در تحقیقاتجامعهشناختی باشد.