چکیده:
اولین تمدنی که در قلمرو امروزی ایران پا به عرصه وجود نهاد،تمدن عیلام بود که خوزستان کنونی،بخش هایی از لرستان،قسمت هایی از اصفهان ،کرمان و در جنوب فارس و بوشهر را در بر می گرفت.این تمدن حدود 25 قرن به وسیله سلسله های مختلفی اداره گردید.از آن جا که نوعی سیاست فدرالی در قلمرو عیلام حکومت می کرد،لذا هر گاه در اثر درگیری های دائمی با همسایگان بین النهرینی قسمت جلگه ای دچار ضعف می شد، بخش کوهستانی با مرکزیت آنزان (ایذه فعلی )به حیات سیاسی خود ادامه می داد و باعث می شد تا سلسله ای جدید در جلگه با مرکزیت شوش قد علم کنند.در این مقاله پس از معرفی آثار هنری به جا مانده در بخش کوهستانی عیلامیان به استخراج برخی ویژگی های هنر ایران از میان خصوصیات سنگ نگاره های منطقه ایذه می پردازد. این تحقیق به روش توصیفی- تحلیلی بوده و به روش کتابخانه ای و میدانی اطلاعات آن جمع آوری شده است .
خلاصه ماشینی:
"(تصویر 12) (به تصویر صفحه مراجعه شود) نقوش سنگنگارۀ شمارۀ 2 بر روی سنگ بزرگی در کنار نقش برجستۀ شمارۀ 3 سطح بزرگی قاب بندی و آمادهسازی شده است،اما فقط در قسمتی از این سطح در سه کادر افقی و عمودی جداگانه پیکرۀ بزرگ یک کاهن در حال دعا،پیکرۀ چهار تن از درباریان در ابعاد کوچکتری پشت سر کاهن،شش گوزن قربانی شده و یک گاو در حال قربانی شدن توسط شکارچی دربار،یک نفر در کنار قربانیها در حال رقص و دعا به صورت نقش برجسته کار شده است.
(به تصویر صفحه مراجعه شود) سنگنگارۀ شمارۀ 2 این نقش نیز در یک قاب چهارگوش نزدیک به مربع کار شده است که صحنهای دیگر از نیایش خانوادگی پادشاه را نشان میدهد.
(به تصویر صفحه مراجعه شود) سنگنگارۀ شمارۀ 3 این نقش خود دارای دو بخش مجزا میباشد؛در بخش سمت راست پادشاه آیاپیر در حال نیایش(کمی متفاوت از س ه نقش پادشاهان دیگر)،با این توضیح که در سه نقش دیگر دستها بر کمر رویهم گذاشته شده است،اما در این نقش وی دستها را روبهروی صورت بلند کرده و حالتی شبیه قنوت به خود گرفته است.
(تصاویر 1-26 و 2-26) (به تصویر صفحه مراجعه شود) 3-سنگنگارۀ منطقۀ باستانی شهسوار(شاهسوار) این منطقه در حدود پنج کیلومتری شمال شرقی ایذه قرار دارد،یک دشت هموار با تالابی فصلی گسترده شده است،در یک سمت دشت،کوهی بلند قرار دارد که یک حجاری عیلامی که در ارتفاع حدودا 20 متری از سطح زمین بر پیشانی آن حجاری شده است."