چکیده:
در این مقاله وجود ارتباط میان متغیرهای مخارج سرانه سازمان تأمین اجتماعی ، به مثابه بزرگترین سازمان بیمه ای کشور با پوشش حدود 26 میلیون نفر بیمه شده اصلی و تبعی، و درآمد سرانه در دوره زمانی 1340 تا 1380 با استفاده از روش همجمعی یوهانسن بررسی شده است. پس از بررسی رابطه متقابل تحولات اقتصادی ـ اجتماعی و نظام تأمین اجتماعی، ضرورت هماهنگی پایدار و مستمر میان سیاست های کلان اقتصادی از یک سو ، و سیاست های تأمین و رفاه اجتماعی از سوی دیگر، تبیین می شود. آنگاه و برای تشریح میزان تأثیرگذاری متقابل عملکرد متغیرهای اقتصادی و سازمان تأمین اجتماعی، میزان ارتباط عملکرد این سازمان و رشد اقتصادی در کوتاه مدت و بلندمدت، ارزیابی می گردد. مقاله برخی از متغیرهای کلان اقتصادی و اجتماعی را که بر عملکرد سازمان تأمین اجتماعی تأثیرگذار است (از جمله: بیکاری، اشتغال، تورم، سرمایه گذاری های دولت، و مصوبات و لوایح مجلس و هیات دولت) را مورد تأمل قرار می دهد. در بخش بعدی، تأثیر سازمان تأمین اجتماعی بر رشد اقتصادی تشریح می شود؛ تأمین اجتماعی به عنوان بنگاه بزرگ اقتصادی، تأثیر تأمین اجتماعی بر توزیع درآمد، تأثیر تأمین اجتماعی بر هزینه های تولید و اشتغال، تأثیر تأمین اجتماعی بر تقاضا، و تأثیر تأمین اجتماعی در عرصه اجتماعی، به ترتیب بررسی و تبیین می گردند. آنگاه و برای بررسی ارتباط بین رشد اقتصادی و مخارج تأمین اجتماعی در ایران طی دوره زمانی 1340 تا 1380 ، مقاله از آزمون همگرایی یوهانسن استفاده می کند و نتایج برآورد الگو را به تفصیل بیان می نماید. نتایج بیانگر این است که در بلندمدت، با افزایش 10 درصدی مخارج سرانه سازمان، در حدود 8 صدم درصد درآمد سرانه افزایش می یابد، و در کوتاه مدت با 10 درصد افزایش مخارج سرانه سازمان، درآمد سرانه در حدود 2/0 درصد افزایش خواهد یافت. به بیان دیگر، عدم هماهنگی سیاست های کلان و تأمین اجتماعی موجب عدم کارآیی سازمان در بلندمدت خواهد شد. به تصریح مقاله، اصلاحات اعمال شد ه در تثبیت مستمر فرآیند اقتصاد بازار مبتنی بر رقابت آزاد از طریق اعمال سیاست های اقتصادی ، خود عامل مکمل و مهمی در راه حصول به نتایج مثبت عملکرد تأمین اجتماعی محسوب می شود زیرا بهترین و مؤثرترین راه کمک اجتماعی در سطح کلان جامعه از طریق آزادسازی اقتصاد با هدایت و نظارت دولت ها براساس تدابیر صحیح سیاست های پولی و مالی با هدف ایجاد اشتغال کامل، تعادل در عرضه و تقاضای کالا و خدمات، تثبیت نرخ تورم، و در نهایت، توزیع عادلانه درآمدها امکان پذیر است.
خلاصه ماشینی:
"در این مقاله وجود ارتباط میان متغیرهای مخارج سرانۀ سازمان تأمین اجتماعی(بزرگترین سازمانIB} {IBبیمهای کشور با پوشش در حدود 26 میلیون نفر بیمهشدۀ اصلی و تبعی)و درامد سرانه در دوره زمانی1340 تا 1380 با استفاده از روش همجمعی یوهانسن بررسی شده است.
از این نظر بین رشد و توسعۀ اقتصادی از طریق افزایش توان تولیدی و سیاستهای تأمیناجتماعی هر کشور رابطۀ مستقیمی وجود دارد،به قسمی که بعضی از دانشمندان اقتصادی نیز عقیده دارند رشد و توسعۀ اقتصادی بدون تعمیم و گسترش تأمین اجتماعی برای تمام اقشارجامعه به سختی تحققپذیر است.
برای اینمنظور در ابتدا تأثیر رشد و توسعۀ اقتصادی بر سازمان تأمین اجتماعی و نیز تأثیر تأمیناجتماعی بر رشد و توسعۀ اقتصادی بررسی میشود و سپس با توجه به مبانی نظری ارائهشده،با استفاده از مدلهای اقتصادسنجی از لحاظ کمی،میزان ارتباط این دو متغیر در کوتاهمدت وبلندمدت مورد بررسی قرار میگیرد.
تأثیر تأمین اجتماعی بر هزینههای تولید و اشتغال اینگونه استدلال میشود که بالا بودن هزینههای حق بیمۀ سهم کارگران و کارفرمایان موجبافزایش سطح قیمت تمامشدۀ کالا و خدمات در سیستم عرضه و تقاضا و در نهایت تشدیداثرات تورمی در اقتصاد میشود،زیرا از یک سو کارفرما سعی خواهد کرد هزینههای رفاهی وتأمین اجتماعی متعلقه را به هر طریق ممکن در قیمت کالا و خدمات خود منظور کند و از سویدیگر افزایش سهم حق بیمۀ کارگران باعث خواهد شد آنان هم با توجه به از دست دادن درامدمزبور و با در نظر گرفتن افزایش حاصله از جانب کارفرمایان که باعث افزایش قیمت کالا وخدمات مورد نیاز آنان میشود،دستمزد بیشتری طلب کنند تا بدین ترتیب درامد و قدرت خریدخود را حفظ کنند."