چکیده:
عزت شیعه، مرهون عاشورا است. عاشورا فقط نقطهی عطفی در بیداری ملتهای مسلمان و شکلگیری قیامها و نهضتهای بعد از خود نیست، بلکه کانون شعور و عزم شیعه نیز هست. توجه به عاشورا همواره در تاریخ، سربلندی و بالندگی به همراه داشته است؛ اما در سیر تطور خود، گاه بین مسلمانان نیز دچار بیمهری شده و قرائتهای گوناگونی از آن بیان گردیده است. گاه آن را زاییدة عصبیت عرب قلمداد کردند و سرچشمة تکوینی آن نادیده گرفته شد و تا حد یک رویداد طبیعی و یک درگیری قومی تنزل پیدا کرد. گاه با تحلیلهای مدرن، اسرار و حقایق پنهان انکار شد و تأثیرگذاری شگرف آن، مورد بیتوجهی قرار گرفت و پایبندی به ارزشهای آن، پوچ و غیراجتماعی تلقی شد. گاه موج دینگریزی، آن را مورد هجوم قرار داد و افکار خوابآلودهی ملتهای مسلمان، متوجه دگرگونیهای دنیای صنعتی شد و اذهان ملتهای اسلامی از حوالی نقطة وحدت بخش عاشورا و فرهنگ متعالی آن دور گردید. هجوم گستردهی روشنفکری به پیکرة عاشورا، خود داستان دیگری است که ارمغان سوء دیگری در پی داشت.
خلاصه ماشینی:
"فرهنگ سوگواری عاشورایی، یک سنت دینی است که در یک واقعه تاریخی ریشه دارد و به عنوان یک واقعیت اجتماعی در ذهن و اندیشه و روان شیعه جا گرفته و در قالب رفتار و مناسک اجتماعی ویژهای ظهور مییابد؛ در واقع فرهنگ عاشورا موضوعی است که از تلاقی روایت دینی و روایت تاریخی پدید آمده است و میتوان از سوگواری عاشورایی به آینه تمام نمای حرکت، اهداف و پیامدهای انقلاب عاشورا تعبیر کرد و آموزههای اجتماعی آن را در راستای اندیشه ناب اسلامی، نمادی کامل از آموزههای دین برتافت؛ زیرا این فرهنگ، یک سنت دینی است که در تاریخی مقدس و جغرافیایی آسمانی ریشه دارد؛ از این رو آثار بیشماری بر روان و رفتار شخص باقی میگذارد، همچنین پایبندی به فرهنگ اصیل عاشورا، یکی از بهترین راهکارهای رسیدن به تعالی فرهنگی در جامعه است؛ چرا که این فرهنگ سازنده، همه نیازهای یک جامعه آزاد و ارزشی را به طور ذاتی برطرف میسازد و با اثر گذاشتن در روح، جان و فطرت بشر ـ اعم از مسلمان و غیر مسلمان ـ آنان را به سوی خود جذب میکند، همچنین بازتاب تلاشهای سیاسی حضرت زینب( و روشنگریهای ارزشمند ایشان ـ که همگام با قیام شکوهمند کربلا صورت گرفت ـ به خوبی احیاگر روح حماسه و پایداری در جامعه است."