چکیده:
مواد پیشرفته یکی از حوزههای دانشبنیان است که طی سالهای اخیر در حال تبدیل شدن به یک بخش صنعتی مستقل در ایران است. نوآوری در این حوزه افزونبر اهمیت اقتصادی، اهمیت راهبردی نیز دارد. در نتیجه، شناخت مجموعه عوامل تعیینکنندۀ عملکرد نوآوری بنگاههای این بخش، بسیار حائز اهمیت است. در این مقاله با تکیه بر نگرش سیستم باز به نوآوری در بنگاه، تلاش شد با در نظر گرفتن دو بعد اصلی عوامل درونبنگاهی و برونبنگاهی، عوامل تعیینکنندۀ عملکرد نوآوری شناسایی و دستهبندی شوند. این پژوهش بر حسب هدف، کاربردی و از نظر نوع داده، کیفی محسوب میشود که راهبرد تحقیق آن بر مطالعۀ چندموردی استوار است. جامعۀ آماری تحقیق شامل 370 شرکت دانشبنیان بخش مواد پیشرفته میباشد؛ که با روش نمونهگیری هدفمند 5 شرکت بهعنوان موارد مطالعه انتخاب و با 9 نفر از مطلعان کلیدی مصاحبههای نیمهساختیافته انجام شد. دادههای کیفی مبتنی بر فرایند نظاممند کدگذاری، تحلیل شدند. برای اعتباریابی نتایج نیز از روش گروه کانونی استفاده شد. یافتههای پژوهش نشان میدهند که 64 عامل تعیینکنندۀ عملکرد نوآوری را میتوان در قالب 6 مؤلفه ویژگیهای جمعیتشناختی، ویژگیهای راهبردی، شایستگیهای سازمانی، ویژگیهای بخش، ویژگیهای محیط علم و فناوری و ویژگیهای محیط کسبوکار دستهبندی کرد. شناخت این مؤلفهها و عوامل مربوط به آنها هم برای مدیران بنگاههای این بخش و هم برای سیاستگذاران در سطوح مختلف راهگشا خواهد بودمواد پیشرفته یکی از حوزههای دانشبنیان است که طی سالهای اخیر در حال تبدیل شدن به یک بخش صنعتی مستقل در ایران است. نوآوری در این حوزه افزونبر اهمیت اقتصادی، اهمیت راهبردی نیز دارد. در نتیجه، شناخت مجموعه عوامل تعیینکنندۀ عملکرد نوآوری بنگاههای این بخش، بسیار حائز اهمیت است. در این مقاله با تکیه بر نگرش سیستم باز به نوآوری در بنگاه، تلاش شد با در نظر گرفتن دو بعد اصلی عوامل درونبنگاهی و برونبنگاهی، عوامل تعیینکنندۀ عملکرد نوآوری شناسایی و دستهبندی شوند. این پژوهش بر حسب هدف، کاربردی و از نظر نوع داده، کیفی محسوب میشود که راهبرد تحقیق آن بر مطالعۀ چندموردی استوار است. جامعۀ آماری تحقیق شامل 370 شرکت دانشبنیان بخش مواد پیشرفته میباشد؛ که با روش نمونهگیری هدفمند 5 شرکت بهعنوان موارد مطالعه انتخاب و با 9 نفر از مطلعان کلیدی مصاحبههای نیمهساختیافته انجام شد. دادههای کیفی مبتنی بر فرایند نظاممند کدگذاری، تحلیل شدند. برای اعتباریابی نتایج نیز از روش گروه کانونی استفاده شد. یافتههای پژوهش نشان میدهند که 64 عامل تعیینکنندۀ عملکرد نوآوری را میتوان در قالب 6 مؤلفه ویژگیهای جمعیتشناختی، ویژگیهای راهبردی، شایستگیهای سازمانی، ویژگیهای بخش، ویژگیهای محیط علم و فناوری و ویژگیهای محیط کسبوکار دستهبندی کرد. شناخت این مؤلفهها و عوامل مربوط به آنها هم برای مدیران بنگاههای این بخش و هم برای سیاستگذاران در سطوح مختلف راهگشا خواهد بود
Advanced materials sector is one of the high-tech and knowledge based areas which is recently becoming an independent industrial sector in Iran. Being innovative in this sector، in addition to its economic importance، is of strategic importance to the country. As a result، identifying the set of innovation determinants of the firms in this sector is very important. In this paper، based on the open-system approach to innovation in the firm، it has been attempted to identify and categorize the innovation performance determinants of the firms by considering the two main categories of internal and external determinants. This research is an applied، and qualitative، in terms of by the purpose، and the type of data. The research strategy is based on a multiple case studies. The statistical population of the study consisted of 370 advanced materials knowledge-based firms، in which 5 companies were selected as cases through purposeful sampling and semi-structured interviews were conducted with 9 key informants. The qualitative data were analyzed based on a systematic coding process. Focus group method was used to validate the results. The research findings show that 64 innovation determinants can be categorized into the six components of demographic characteristics، strategic characteristics، organizational competencies، sectorial characteristics، science and technology environment characteristics، and business environment characteristics. Understanding these components and their related factors will be beneficial for both managers of firms in the sector and policy makers at different levels.
خلاصه ماشینی:
از یک ســـو، بنگاه ها نیازمند سنجش این عواملند تا از کارایی تصمیم ها، راهبردها و سرمایه گذاریهای انجام شده اطمینان یافته (٢٠١٤ ,Godse &Dewangan ) و در صـــورت نیاز مبادرت به اصـــلاحات لازم کنند و از ســوی دیگر، دولت ها با شــناخت این عوامل میتوانند ســیاســت های مناســب و اثرگذار برای ارتقای نوآوری در بنگاه ها، که منجر به ارتقای نوآوری در ســـطح ملی خواهد شـــد، طراحی کنند.
(Lubik & Garnsey, 2015) تبیین شکاف نظری و ضرورت انجام پژوهش به طور کلی ادبیات موضـــوعی مرتبط با عوامل تعیین کنندٔە عملکرد نوآوری بنگاه ، به طور عمده مربوط به کشورهای توسعه یافته است و مطالعات اندکی از کشورهای درحال توسعه در این زمینه وجود دارد.
نتایج گروه کانونی مربوط به شناسایی ویژگیهای جمعیت شناختی تعیین کنندة عملکرد نوآوری (به تصویر صفحه رجوع شود) در نهایت ، عوامل تعیین کنندٔە عملکرد نوآوری بنگاه های بخش مواد پیشـــرفته در ایران در قالب چارچوب مفهومی ارائه شده در شکل ١ توصیف و دسته بندی شده است .
این چارچوب نشـــان میدهد ٦٤ عامل یا شـــاخص تعیین کنندٔە عملکرد نوآوری بنگاه را میتوان در قالب دو بعد اصــلی شــامل عوامل درون بنگاهی و برون بنگاهی، شــش بعد فرعی یا مؤلفه (ویژگیهای جمعیت شناختی، شایستگیهای سازمانی، ویژگیهای راهبردی، ویژگیهای بخش ، ویژگیهای محیط علم و فناوری و ویژگیهای محیط کســـب وکار) جانمایی کرد.
اما مشـــارکت نظری چارچوب مفهومی این تحقیق متضمن مفهوم سازی جدیدی از مؤلفه ها و شاخص های مربوط به عوامل درون بنگاهی و برون بنگاهی تعیین کنندٔە عملکرد نوآوری بنگاه است که در ادامه مورد بحث قرار گرفته اند.
Moving beyond Schumpeter: management research on the determinants of technological innovation.