خلاصه ماشینی:
"بررسیعلمی دگرگونیهای اقتصادی،فرهنگی و سیاسیهر قوم و جامعه از نظر تاریخی،برای بازشناسیاین تحولات و فهم چگونگی روابط فرهنگی،اقتصادی و بطور کلی اجتماعی آنها با یکدیگر یکنکته است،و بکار بردن شیوۀ بررسی استعماریبا تبلیغ نژادی،جعل تاریخ در جهت منافع طبقاتیو استعماری و کوشش و توانایی در پایه گذاریپیشرفتهای فرهنگی،علمی و اجتماعی واصولا تمدن جهانی به یک قوم یا«نژاد»خاص باانکار وجود،حضور و شرکت اقوام دیگر درپایهگذاری و رشد فرهنگ و علم و بطور کلیتمدن جهانی نکتۀ دیگری است.
بخشی از پژوهشگران جوامع مستعمراتی کهتحت تأثیر فرهنگ استعمار سرمایهداری وفرضیههای نژادی محصول آن قرار داشتهاند(یادارند)بیشتر در جستجوی آثار فرهنگ جامعۀخود بر فرهنگهای اقوام و جوامع دیگرند و چونتنها به قاضی میروند راضی و خوشحالبر میگردند و چون هدف تحقیق قبلا تعیین شدهبرای اثبات مدعای خود دلایل و شواهد کافی نیز مییابند و چون کمترین تلاشی برای شناختنفرهنگ اقوام دیگر و همچنین آثار روابطاقتصادی،فرهنگی و اجتماعی جوامع دیگربر جامعۀ خودی نمیکنند در بررسیهای تاریخی وباستان شناسی به این نتیجه میرسند که تنها و فقطجامعه،قوم یا«نژادی»که بدان تعلق دارندمشعلدار تمدن جهان بوده و اقوام و جوامع دیگردر طول تاریخ کاری جز تقلید،پیروی یا دستبردزدن نداشتهاند و نکردهاند.
»27 با توجه به آنچه دربارۀ ترکیب قومی و محلجغرافیایی توران آمد میتوان گفت که واژۀ تورانبر خلاف نظر ضیاء گوک آلپ و دیگر جانبداراننظریۀ پان تورانیسم نمیتواند نام مشترک فقط«اقوام ترک»باشد بلکه در این مورد با ترکیب اقواممختلف سروکار داریم و هر یک از این اقواممیتواند خود را تورانی بداند و بخواند.
»46وامبری که میکوشیددر رقابت استعماری روسیه و انگلستان در آسیادشمن نیرومندی در برابر روسیه به وجود آورد،سخت پان تورکیسم را تبلیغ میکرد و بر مسئلۀخویشاوندی ترکها و مغولها تکیه مینمود ومعتقد بود که ترکهای اصلی از نسل مغولهاهستند نه تاتار،و نظر میداد که اقوام ترک درهجوم هونها به اروپای شرقی شرکتداشتهاند."