چکیده:
استاد مرحوم آیه الله دکترابوالقاسم گرجی از مفاخر علمی معاصر کشور و از جایگاهی رفیع در جامعه علمی دانشگاهی و حوزوی برخوردار بود.وی در عرصه حوزوی به واسطه پشتوانه قوی علمی که در نجف اشرف و از محضر اساتیدی چون مرحوم آیت الله خویی کسب کرد، مجتهدی مسلم و صاحب نظر به شمار می آمد و در عرصه دانشگاهی نیز استادی کم نظیر در حوزه الهیات و فقه و حقوق و ادبیات محسوب می گشت.معرفی آثار این استاد دانشمند بی تردید خدمتی به جامعه علمی کشور است، از همین رو در این مقاله دو اثر «آیات الاحکام» و «الذریعه الی اصول الشریعه» که این دومی توسط استاد تصحیح و تعلیقه نویسی شده،معرفی و روش کار آنها تبیین گردیده است.
خلاصه ماشینی:
"ک دکتر ابو القاسم گرجی استاد حوزه و دانشگاه،کیهان فرهنگی،شماره 12،وزندگینامه دکتر گرجی از زبان خود ایشان،کتاب ماه علوم اجتماعی،شماره 6 و 7) این مقاله به معرفی دو اثر علمی استاد گرجی یعنی کتاب تصنیفی«آیات الاحکام»1وتصحیح و تعلیقه«الذریعۀ الی اصول الشریعه»2-اثر سید مرتضی علم الهدی-اختصاصدارد.
وی در رابطه با روش کار خود در این کتاب توضیح میدهد احکامی را که در صددتفسیر آیات آنها برآمده عبارت از مقرراتی است که شارع مقدس اسلام در مورد افعالمکلفان و آنچه بدان مربوط است،وضع فرموده است،از قبیل وجوب انفاق زوج به زوجه،حرمت ربا و قمار،صحت بیع و اجاره و مانند اینها.
2-5-روش کار استاد گرجی در این اثر به جز آیات احکام عبادی به تفسیر سایر آیات احکام یعنیعقود،ایقاعات و احکام به معنای اخص پرداخته است که البته در بخش احکام به معنایاخص،بیشتر آیات احکام جزایی و قضایی مورد توجه است نه سایر آیات احکام مانندآیات مربوط به طهارت و نجاست و نظیر آنها.
/}(البقره،275) در ادامه مولف،به تبیین معنای لغوی و اصطلاحی فقهی عباراتی چون اکل،ربا،قیام،حل و بیع پرداخته و سپس احکام مستنبط از آیه را که شامل اباحه بیع،صحت بیع،لزومبیع،معتبر نبودن قیود مشکوک الاعتبار(اعم از وجودی و عدمی)،حرمت تکلیفی ربا و فساد ربا است،بیان کرده و توضیح میدهد،البته در پایان این بخش سایر آیات مربوط بهموضوع ربا آورده شده است.
البته به گفته استاد گرجی،در تصحیح این کتاب-گذشته از خود نسخ-از کتب متعدددیگری در لغت و اصول چون قاموس،لسان العرب،اقرب الموارد،فرائد الادب،تهذیب،نهایۀ الاصول،معالم،قوانین،فصول،ضوابط و کتب دیگر استفاده شده است ولی مهمترینکتابی که مورد استفاده قرار گرفته،کتاب«عده الاصول»شیخ طوسی است."